1919 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 36

26

bepaalde functie hebben te verrichten, maar eigenschappen die aan het geheel, de ziel, toekomen. Zoo moeten we ons ook vooral niet voorstellen, dat aan een bepaald deel van de ziel een bepaald zielsvermogen b.v. het willen, begeeren of kennen zou toekomen. Neen, al deze zielsuitingen zijn eigenschappen, die aan de ziel in haar geheel toebehooren en niet aan een bepaald deel. Dit zou immers een deelbaarheid van de ziel veronderstellen en de ziel is als zijnde onstoffelijk, in wezen ondeelbaar. Bij de ziekten van de ziel zal deze dus abfiormaal functioneeren in al hare vermogens en eigenschappen. Wel zal natuurlijk deze abnormale zielswerking sterker en duidelijker tot uiting kunnen komen in de eene eigenschap of de andere, dat hangt geheel af van allerlei uit- en inwendige omstandigheden en in hoofdzaak wel van de individueele geaardheid van de ziel. Zoo is het dus mogelijk, dat weinige gevallen voor komen, waarbij slechts een enkele eigenschap of functie van de ziel ziekelijk schijnt te zijn aangedaan. 'Klinisch zal dan het zuivere beeld van een manie, melancholie of paranoia ontstaan; maar zooals ik reeds heb opgemerkt deze zuivere vormen zijn zeldzaam en meng- of overgangsvormen zijn overwegend In de meerderheid. Ook in de normale psychologie vinden we hetzelfde verschijnsel, ook daar zijn de zuivere typen het zeldzaamst. Ik herinner slechts aan de leer van de temperamenten. Zooals bekend is onderscheidt men het sanguinisch, melancholisch, phlegmatische en cholerische temperament. Ook deze zijn echter in zuiveren scherpen vorm zeldzaam. De meeste menschen hebben een temperament, dat aan verschillende van de hier bovengenoemde herinnert, b.v. sanguinisch-phlegmatisch, sanguinisch-cholerisch, of cholerisch-melancholisch enz. We vinden hier dus weer mengvormen terug, die we bij ziekelijke zielswerking hebben leeren kennen. Evenals in ziekelijke gevallen een bepaalde zielseigenschap op den voorgrond kan treden b.v. bij overwegend affectieve of intellectueele psychosen, zoo vindt men dat ook in het normale ; ook daar kan een eigenschap meer uitgesproken zijn en zich sterker uiten. Hierop berust toch de onderscheiding in z.g. gevoels- en verstandsmenschen. We moeten dus niet veronderstellen, dat het optreden der kiempsychosen in mengvormen hierop berust, dat de verschillende

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen