1924 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 39

31 welke eveneens op gereduceerde bladdeelen zaten. (Zooals men weet, is dat ook bij de recente Cycadeeën 't geval). Grand' Eury vond in 1905 een zaad, werkelijk bevestigd aan een blad, 't welk zich maar weinig van de steriele bladeren derzelfde plant onderscheidde n.l. Pecopteris Pluckenetii. De zaden zaten aan de punten der nerven. Deze vondst zou 'dus overtuigend wijzen in de richting van een synthese tussohen Varens en Cycadeeën. Met het bovenstaande hebben we geenszins willen aantoonen, dat de groep der Pteridospermen hypothetisch zou zijn. We verklaren ons tot dat pogen geheel onbevoegd. Waar we op wilden wijzen is dit: het streven om toch een brug te kunnen slaan tusschen twee recente groepen is overdreven. Men denkt er b.v. niet aan een zaad als Lagenostoma Lomaxi tot een hoogere groep te rekenen, al moet men toegeven, dat het eigenlijk wel wat ver ontwikkeld is^). Na deze opmerkingen over de phytopalaeontologie kunnen we nog op een paar andere methoden wijzen, welke gewoonlijk tot dezelfde resultaten voeren als de palaeontologie. Zij behooren tot het terrein der vergelijkende morfologie. W e bedoelen de homologie en analogie der organen. In ons bijgevoegd overzicht vindt de lezer in de horizontale rijen de homologe organen, die de voorplanting betreffen, naast elkaar. Zoo zijn b.v. een stuifmeelkorrel, een varenspore en een kiemzak uit de zaadkop gelijkwaardige organen, al hebben ze een verschillend uiterlijk. Een homologon van 't bij de Pteridophyten optredende prothallium zijn de enkele cellen, welke men buiten den eigenlijken kern der stuifmeelkorrels opmerkt, of ook het kiemwit der zaadknop van de Gymnospermen, Een vruchtblad, 't blad, dat de fructificaties draagt, is bij de varens een gewoon blad — bij de Pteridospermen een gewoon of iets gewijzigd blad — bij Gycas Revoluta een klein, gereduceerd blad — bij Pinus is 't een schub van den kegel en bij de Angiospermen een meeldraad of een stamper. Dat een meeldraad werkelijk van bladachtige natuur is, is prachtig te demonstreeren met een bloem van de witte waterlelie, waar men duidelijk de overgangen van bloemblad tot meeldraad kan zien. Steeds zijn homologe organen, wat hun ontstaan en hun bouw betreft, volkomen gelijkwaardig en zij hebben, al naar hun functie is, een verschillende gedaante. Er zijn evenwel ook organen, welks in uiterlijk niet verschillen en toch door den morfoloog om hun verschillend ontstaan en hun ongelijken bouw niet gelijkwaardig gerekend kunnen worden. Mooie voorbeelden vindt men

') Arber Handw. Naturw. IV.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen