1926 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 199

189 veld in zwaren strijd moeten afpalen tegenover dat van andere, geen oogenblik mag vergeten worden, dat toch het schouwen vap den aard van eigen veld aan deze afpaling moet voorafgaan. Wie 'xi modaliteit schouwt, schouwt iets positiefs. Dat al het nietgeschouwde daarbij is uitgesloten spreekt vanzelf. Niet door negatie, maar door positie bakent de man van wetenschap z'r veld op methodische wijze af. Andere dan methodische grenzen kent hij niet. Negatief sluit de physicus dus uit. niet alleen de secundaire, maar ook de primaire qualiteiten, die hij beide ter onderzoek aan de psychophysica overlaat, welke heeft te beslisser hoever zij deze aan kan; de physicus kan ze met zijn methode niet aan en dus liggen ze, op grond van de correlatie van methode en gezichtsveld, ook buiten het laatste. Maar positief mag hij beproeven z'n methode toe te passen overal waar zich daartoe 'n kans schijnt voor te doen. Daarom mag z'n gezichtsveld niet ir den zin der oude metaphyscia tot de ,,doode stof" worden be perkt, ,,Levend" en ,,dood" zijn verschillende stadia van kosmische eenheden, maar bepalen geen wetenschappelijke gezichtsvelden. Deze critiek moge bewijzen, dat ik bij 'n poging te komen tot 'n Calvinistische ken theorie, niet het minste verwacht van het romantische,, Alles hangt mit allem zusammen". En zeker niet bij de aïpaling der gezichtsvelden. Heel m'n betoog bedoelt dan ook het verstaan voor de physica evengoed te handhaven als voor iedere andere wetenschap. Want raakt ze dit schouwend verstaan kwijt, dan wordt het 'n werken in den blinde. Maar dan wete men ook wat men onder ,,verstaan' meent. 4,

Aanhangsel.

Daarmede is m'n positieve uiteenzetting geëindigd. Nog 'n enkel woord —• volgens belofte — over het referaat van Dr, H, R. W o 11 j e r. Men bedenke hier niet met 'n recensie te doen te hebben. Moesf ik die schrijven, dan zou ze ongetwijfeld zeer gunstig uitvallen. Dan zou ik n.l. kunnen wijzen op de belangstelling voor, maar ook op 't bezig zijn in wijsgeerige vraagstukken, die men bij den vakman op ieder terrein vaak tevergeefs zoekt. Dan zou ik verder

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen