1928 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 49

47 men van Christelijke zijde telkens wijst op die bekende uitspraak van hem: „Ce sont les idees précon^ues qui nous servent de guide". Maar die idees précong^ues hadden niets, maar dan ook niets uit te staan met zijn Christelijk geloof. Het waren eenvoudig zijn werkhypothesen. Zijn schitterende onderzoekingen over de fermentatievc processen brachten de leer der generatio spontanea ten val, dat bolwerk van materialisme en evolutionisme. Maar dit onderzoek was hem niet geïnspireerd door zijn religieuze overtuiging. Duidelijk kwam dit uit in de Fransche Académie de Médecine, toen één der medeleden Pasteur verweet, „dat de experimenten, die de generatio spontanea betroffen, waren geschied onder den invloed vran een godsdienstig vooroordeel" ^). Verontwaardigd wijst Pasteur deze beschuldiging af, met woorden, die aan duidelijkheid niets te wenschen overlaten. „Indien hij door experimenteele studie's had kunnen aantoonen, dat de materie zich kon organiseeren tot een cel, dan zou hij het evengoed in diezelfde vergadering hebben medegedeeld, met den wettigen trots van den uitvinder, die zich ervan bewust is een kapitale ontdekking te hebben gedaan". „En chacun de nous il ya deux hommes; Ie savant, celui qui a fait table r a s e . , et puis l'homme sensible., de foi ou de doute"; en iets verder: „Les deux domaines sont distinct et malheur a celui qui veut les faire empiéter l'un sur l'autre". Als hij zijn laboratorium binnen trad, hing hij den godsdienst aan den kapstok! Het is duidelijk, dat Pasteur hier den invloed der religie op zijn wetenschappelijk werken en denken slechts met zulk een nadruk kon ontkennen, omdat de groote experimentator alleen spreekt over de experimenteele wetenschap, en alle speculatie buiten haar bant. Niet zoodra echter laat men den eisch van verificatie door waarneming en experiment los, of de moeilijkheden duiken weer op. Dat bleek in den bloeitijd der evolutie-theorie, toen het als een teeken van slecht wetenschappelijk fatsoen gold, als men deze hypothese niet aanvaardde. Men beschouwde haar als steunend op een volkomen gewettigde inductieve redeneering, de eenig wetenschappelijke; en slechts eerlijkheidshalve voegde men er soms bij, dat niemand zou kunnen worden overtuigd, die een bewijs uit de ervaring verlangde. Daarin ligt echter de erkenning, dat bij het evolutievraagstuk dus streng genomen niet geloof en 1) de Groof ï , a. p.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen