1937 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 86

78 heeft groter dan die van het licht Ook dit is in strijd met onze primaire snelheidsvoorstelling ^) Z o was voorts een der fundamentele wetten der n a t u u r w e t e n schap de wet van behoud van massa V o l g e n s het relativiteitsprmcipe echter zal de massa van een lichaam groter uitvallen als het zich t o V de w a a r n e m e r beweegt Al deze afwijkingen van de gewone mechanica worden pas merkb a a r bij relatieve snelheden die vergelijkbaar zijn met de lichtsnelheid Z o IS de miassa van een lichaam pas verdubbeld, als zijn snelheid ± 260 000 km/sec t o v de w a a r n e m e r b e d r a a g t M a a r m beginsel zijn wij toch ver verwijderd van het ons schijnbaar zo weivertrouwde materiebegrip E e n van de belangrijkste consequenties is de onttronmg van het gelijktijdigheidsbegrip H e t relativiteitsprmcipe gaf aanleiding tot de v i a a g w a t is de eigenlijke betekenis van de vaak gebruikte uitdrukking E e n gebeurtenis op een bepaalde plaats geschiedt op dezelfde tijd als een gebeurtenis op een andere p l a a t s ' " E e n zinsnede uit de aardrijkskundeles luidt ,Alle punten op dezelfde meridiaan hebben op gelijke tijd middag' In deze zm heeft de uitdrukking alle punten op dezelfde meridiaan een objectieve betekenis, het woord middag ook immers men kan weten w a n n e e r de zon haar hoogste stand heeft M a a r de uitdrukking ,,op gelijke tijd heeft op zichzelf geen objectieve betekenis W a n t hoe kunnen wij controleren of iets m twee steden, die op dezelfde meridiaan liggen op gelijke tijd plaats v m d t ' Gewoonlijk zal men d a a r o p antwoorden (wij zetten er tenminste onze klokken op gelijk') H e t is juist gelijke tijd m beide plaatsen als de zon m beide h a a r hoogste stand heeft M a a r hiermede is toegegeven dat de geciteerde zin uit de aardrijkskundeles opgevat dient te voorden als een afspraak, een definitie van hetgeen wij onder gelijktijdig verstaan, en met als een geconstateerde natuurwet D u s of twee gebeurtenissen op verschillende plaatsen gelijktijdig genoemd moeten worden, h a n g t niet af van een objectief criterium buiten de wil van den mens gelegen maar daarvan, hoe wij gelijk^) Als analogie met deze grenssnelheid woidt vaak verwezen naai het bestaan van het absolute nulpunt van temperatuur Deze analogie is tevens geschikt om de wijziging in de opvatting van natuuiwet te laten zien Het absolute nulpunt van temperatuur is daardoor gekenmerkt dat bij die temperatuur alle beweging van mo'cculen e d minimaal is De temperatuur is de maat voor het arbeidsvermogen v^n beweging der moleculen dit arbeidsvermogen kan niet kleiner dan nul zijn (met eventuele nulpunts energieën wordt hier niet gerekend) ^ dus de temperatuur moet een laagste waarde bereiken als dit arbeidsvermogen nul is Het bestaan van dit nulpunt is zo aanschouwelijk (mechanisch) te verklaien Een dergelijke aanschouwelijke veiklaiing van de lichtsnelheid als grenssnelheid voor alle matenele lichamen ontbreekt Haar bestaan volgt onmiddellijk uit de mathematische foimulering van het relatjviteitsprincipe (De Lorentz-transformatie wordt imaginair voor snelheden groler dan de lichtsnelheid)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen