1940 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 83

67 vervult. F r e u d nam het masker van de hypokrisie af en de grijns van de geslachtelijkheid onder dit masker heeft hem zijn leven lang vervolgd, N i e t z s c h e zag de verbeten woede en nimmer kon hij zich geheel aan de fascinatie van dit gelaat onttrekken, A d 1 e r bleef tot aan zijn dood toe vervolgd door de grimas van de macht, die zich uitbreidde over ieder gelaat, dat hij zag". T e n slotte werkt hier als remmende factor: het niet kunnen a a n vaarden van een compromis. D e eisch van Christus is absoluut. M e n behoeft echter geen scherpziende psycholoog te zijn om te weten, dat het absolute voor ons niet bereikbaar is. De mensch zal nooit absoluut onbaatzuchtig, absoluut rein, absoluut eerlijk zijn. H e t compromis is onontkoombaar. W i j moeten dit op ons nemen. Z o u d e n wij meenen, niet in een compromis te leven, dan zijn wij slachtoffer van ons narcisme, en w o r d e n wij onecht. D e eenige oplossing is. te aanvaarden, dat onze nederige positie als mensch dit noodig maakt. D e hoogste trede van godsdienstig geloof: ,,deze eisch, deze overgave worden tot gronddirectief van het leven" vereischt van den mensch inderdaad het offer van zich zelf. De schrijver meent, dat deze staat van godsdienstig leven slechts aan zeer enkelen gegeven is, en dat degene, die dit werkelijk heeft bereikt, een hooger ontplooide mensch is, dan het grootste genie, dat dit niet heeft bereikt. De remmingen zijn samen te vatten in de formule: het offer wordt niet gebracht. — D e sterkste oppositie hiertegen komt van de zinnelijkheid. W a n n e e r gemis aan verboden lustbevrediging nog als ontbering wordt gevoeld, is dit nog weerbarstigheid tegen God. V e r d e r brengt een consequente godsdienstige levenshouding volkomen openbaarheid mee, waarvoor bij velen een groote schaamte opkomt. Eenerzijds bestaat hier gevaar voor hoogmoed, wanneer wij meenen, dat ook wij een Golgotha moeten hebben. M a a r toch is het individueele Golgotha niet geheel te ontgaan. .,De laatste consequente sprong in de duurzame overgave wordt tegengewerkt door onze aardsche bindingen. Soms in den vorm van liefdevolle hybris ,,ik heb God niet noodig, zoolang ik hem of haar heb". De onjuistheid, de onhoudbaarheid van deze stelling willen wij allemaal wel toegeven. Hier zit dan ook niet de grootste moeilijkheid. E r behoort echter een waarlijk ontzagwekkend religieus élan toe om werkelijk te kunnen zeggen: God is mij meer. Jezus Christus is mij meer dan mijn vrouw en kinderen. M e n zegge niet, dat iemand dit kan, noch, dat het nimmer gevergd wordt. Er zijn door alle eeuwen tot op heden Christenen, die hiertoe in staat bleken te zijn". M e t dezen laatsten zin sluit de schrijver zijn uiteenzettingen af, en hij geeft hiermee aan, w a t voor hem het culminatiepunt is van het godsdienstig leven, dat door hem in positief-christelijken zin wordt beschreven. Hij heeft een scherpzinnige ontleding gegeven van de trappen van

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen