1942 Extra aflevering Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 60

54 Nooit vermeldt Boyle N e w t o n in zijn werken, hoewel hij hem toch goed gekend heeft D e oorzaak daarvan zal in de eerste plaats wel zijn, dat, toen Boyle de methoden der wiskundigen besprak (Hydrostatical P a r a d o x e s , 1666), N e w t o n nog niets gepubliceerd h a d en dat N e w t o n ' s werk door de abstracte wiskundigheid hem innerlijk geheel vreemd geweest moet zijn, tenslotte dat een werk als de , Prmcipia", dat toch grootendeels wiskunde en astronomie bevat, nu juist dat onderdeel der natuurwetenschap behandelt, dat Boyle's belangstelling het minst had en dat ook in zijn oog het mmst bruikbaar w a s voor zijn teleologische beschouwingen, die ten doel h a d d e n G o d ' s wijsheid te leeren kennen door Zijn werk O p g e m e r k t dient hierbij nog te worden, dat N e w t o n , hoewel hij evenals Boyle de doeloorzaken buiten de natuurwetenschap m engeren zm hield, ze toch evenzeer als Boyle in de natuur verwerkelijkt zag Geen innerlijk B cnN

d,

Boyle en

Bacon

Ongetwijfeld heeft Boyle aan Bacon (1561 —1626) zijn voorkeur voor het empirische onderzoek te danken Hij heeft zijn held echtei slechts d a a n n nagevolgd, dat hij een uitgebreid feitenmateriaal, een" natuurlijke historie, als onmisbaren grondslag voor een betrouwbare natuurwetenschap beschouwt Wijselijk heeft hij Bacon's inductieve methode ^) niet in bizonderheden overgenomen Z e l d e n gebruikt hij de baconiaansche termmoExperimentum j^gjg (mstanties, idolen, enz ) O o k volgt hij Bacon niet na, als deze het experimentum crucis 2) a a n beveelt om uit te maken of een hypothese juist is Heeft men twee concurreerende hypothesen en worden de conclusies uit de eene wel en uit de andere niet door het experiment bevestigd, dan gaat het als in de meetkunde de eerste is juist, volgens Bacon Boyle laat evenwel steeds meer onderstellingen toe, dan die welke juist hij oppert HIJ IS veel te voorzichtig en vreest niet alle verklaringsmogelijkheden uitgeput te hebben 3)

^) Daarover W Frost Bacon und die Naturphilosophie, Munchen 1927 Frost wijst er op dat Bacon s inductie met tegenover de deductie staat zij is iets geheel anders dan de de Aristoteliaansche of Millsche zij is een , interpretatie der natuur (p 74) Overigens is de , inductieve methode bij Bacon onvoltooid Onder de kentheoretici is trouwens ook nu nog met het laatste woord gesproken ovei het wezen der inductie -) P Duhem La theorie physique ed 2me Paris 1914 p 286 •') Als het er om gaat of druk of trek oorzaak is van de verandering van den barometei stand bij het beklimmen van een berg noemt Boyle met verwijzing naar Bacon, Pascal s proef echter een experimentum crucis Uit zijn betoog blijkt evenwel dat hij een bewijs voor het , gewicht dei lucht daar verwart met een bewijs voor de , veerkracht der lucht (Lin I 97)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen