1944-1945 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 116

16 formeert, dan gaat dus ook wel op den 2en en 3en dag de ontwikkeling en het groeiproces der sterren door en bereikt op den 4en dag ons zonnestelsel zijn orde en bestand; ook daarna staat het groeiproces der sterrenstelsels geenszins stil en ook hier zou men dus in zekeren zin van een creatio continua kunnen spreken. En ditzelfde geldt b.v. ook van de plantenwereld. Als op den 2en dag de gasvormige aarde en op den derden dag de zeeën en de landen ontstaan met het opschietende plantenrijk, dan gaat die ontwikkeling op den vierden dag zeker nog door (al wordt daar niet over gerept) en ook daarna staat het ontwikkelingsproces der planten geenszins stil. W e zouden dit alles dus een zekere creatio continua kunnen noemen en we behoeven zeker bij de scheppingsdagen niet aan 6 nauwkeurig afgesloten perioden te denken. Als eenmaal de stof geschapen is, is er geen stilstand meer mogelijk en alles spoedt rusteloos voort naar de voleinding. Maar als de Bijbel ons spreekt van 6 scheppingsdagen, dan zijn die, in zijn geheel, toch tijdelijk bepaald en afgesloten bij de schepping van Eva. Het Bijbelsch scheppingsverhaal bindt dus onze voorstelling wel aan een raam van 6 scheppings-episoden. aan de 6 groote scheppingswonderen, die daar worden genoemd. En na den zesden dag is een zekere rusttoestand ingetreden in dien zin, dat er geen nieuwe elementen en geen wezenlijk nieuwe schepselen meer ontstaan. Ik kan dus wel zeggen, dat de 6 scheppingsdagen niet als 6 afgesloten perioden moeten worden beschouwd, maar het zijn toch wel: in den tijd plaats gehad hebbende en in het raam van een scheppingsweek ingezette gebeurtenissen, die tijdelijk zijn bepaald in de volgorde die het scheppingsverhaal noemt. O p de vragen van Dr Hendriks antwoordt Dr Diemer als volgt: 1. De gangbare leer der doeloorzaken, doeleinden en doelstellingen in de levende natuur, ook genaamd de teleologie, gaat er van uit, dat de Schepper de organismen doelmatig heeft gebouwd voor het verrichten van bepaalde functies. Zoo zou b.v. het vogellichaam doelmatig zijn ingericht voor het vliegen in de lucht, het oog voor het zien en het spinneweb voor het vangen van insecten. Deze teleologie is onlosmakelijk verbonden met de vitalistische natuurphilosophie, waarin de organismen worden beschouwd naar analogie van de producten van cultuur en techniek. Zooals een hark dient om te harken en voor deze functie doelmatig gebouwd is, zoo zou een web dienen om vliegen te vangen. Er is echter tusschen deze beide een diep verschil. Aan de hark wordt door den menschelijken geest een vorm gegeven met het oog op een bepaalde functie of bestemming. De historisch bepaalde voorstelling dezer functie noemen wij de oorzaak van dien vorm. Wij kunnen hier van een causa finalis, een doeloorzaak spreken, die de causae efficientes, de werkende oorzaken van den vervaardiger der hark in haar dienst heeft genomen en richt op het eindresultaat: de voltooide hark. W a n t de vol-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen