Oorlog en vrede - pagina 80

74 Met eenige aansluiting aan B e n t h a m ' s leer, wordt op zuiver utilistische gronden tegen den oorlog partij gekozen. Het verzet tegen den oorlog worde niet langer gevoerd uit hoofde van de onmenschelijkheid van den krijg. De vreedzame industrie vordert een zwaarderen tol in bloed dan de oorlog. Wat al ruwe wreedheid wordt niet aangetroffen bij de Europeesche kabeljauwvisscherij; de Matin deelde onlangs mee, dat de kapitein van een Franschen kabeljauwvaarder om eene gewone insubordinatie zijn kajuitsjongen levend den buik had opengesneden, zout had gedaan in de ingewanden en toen het sidderend lichaam geworpen had in het ruim onder de kabeljauwvisch. Zoo bestaat in het volle menschelijke leven telkens gevaar voor dierlijkheid; de handel is niet minder vol van wreedheden dan de oorlog. Toch zal de krachtige man daarom tegen dit economisch bedrijf geen kruistocht prediken; die gevaren moeten worden getrotseerd en de kans op dit ongerief dient te worden aanvaard, wijl de voordeelen hier de nadeelen verre overtreffen. Maar met den oorlog staat het anders: oorlogen betalen niet meer, zij brengen voor geen der krijgende partijen iets op. Vroeger beteekende een veroveringsoorlog een onmiddellijk kostbare buit; thans echter is door de ingewikkelde flnantieele onderlinge afhankelijkheid der verschillende landen een fundamenteele verandering ingetreden. Rijkdom in de beschaafde wereld berust op krediet en handelsverkeer; worden deze verstoord dan lijdt alles schade. Stel dat de Londensche geldmarkt door den krijg van Duitschland tegen Engeland verstoord werd, dan zou, ook wanneer Germanje zegevierend uit den strijd te voorschijn kwam, Duitschland, waar met zoo veel uit economisch ooginmt, 1912 te 's-Gravenhage gehouden, opgenomen in het door Vrede door recht uitgegeven boekje: Wat tegen den oorlog kan worden gezegd, uit staatkundig, economisch, volkenrechtelijk en sociaalethisch oogpunt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen