Psychische Aktiviteit - pagina 22

20 ding was gegeven, en dat harde dingen nu eenmaal niet alleen getast, maar ook gezien, soms ook gehoord, geproefd en geroken kunnen worden. Z o o komen we nu aan de groote moeilijkheid voor de verklaring van het hallucineeren op verschillende zintuiggebieden, wanneer we dit physiologisch zullen doen. W e moeten dan aannemen, dat de verschillende centra tegelijk in een verhoogden toestand van prikkelbaarheid verkeeren, in het eerste bovengenoemde geval het gezichts- en gehoorscentrum. Maar we doen dit alleen, als men met de associatie-psychologie de waarneming beschouwt als een komplex van zintuiggewaarwordingen en geassocieerde gereproduceerde gewaarwordingen. Rekent men echter met den waarnemingsakt, verschillend van voorstellen, denken, meenen van een ding en brengen we ons in herinnering de bekende voorbeelden van het doosje of van het boek dat gedraaid wordt tusschen onze vingers, waarbij het objekt hetzelfde blijft, niettegenstaande de zieninhouden wisselen, dat bij den eersten aanblik ons reeds min of meer volledig gegeven is wat niet gezien wordt, dan eerst wordt het hallucineeren op verschillende zintuigen gemakkelijker te begrijpen. De waarneming is voor den gezonde en den hallucinant gelijk. Voor beiden is, wanneer zij een muis waarnemen, een muis gegeven, niet alleen kunnen zij haar zien, maar ook tasten en ook ruiken. Z o o is dan ook de hallucinatie geen zintuig- maar een waarnemingsbedrog. W o r d t door den hallucinant een duivel waargenomen, dan heeft hij voor zich den duivel, in een bepaalde beteekenis, naar gelang van de opvoeding en het onderwijs, de voorstellingen, die ervan in beeld gebracht zijn. Zulk een duivel wordt uitgespuwd (in het Appelternsche geval werd daarvoor het bekende receptaculum gereedgehouden), heeft vlammen, brult, geeft een zwavelreuk af. Het zijn de verschillende zintuigsfuncties, die dezelfde beteekeniseenheid leveren. Zoo vinden we ook bij de waarneming, dat door de eene zintuigsfunktiemij hetzelfde kan toekomen als door

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen