Psychische Aktiviteit - pagina 29
Rede gehouden bij de overdracht van het rectoraat der Vrije Universiteit
27 ingesteld, zij wilden de motieven leeren kennen, die voor ons den doorslag geven, wanneer we het eene gewicht zwaarder dan het andere vinden. Nu stond het oordeel over de gegeven prikkels en de factoren, die aan dat oordeel ten grondslag liggen, in het middelpunt van de belangstelling. W e hadden dus in deze periode een verovering van het hoogere zieleleven, het geheugen, het gevoel, den wil, de intellectueele functies en de psychische aktiviteit voor het experiment. Men trachtte door te dringen in de hoogere regionen van het kennen, de gemoedsbewegingen, het handelen. Van betrekkelijk recenten datum zijn nu de onderzoekingen over het denken, die met name in het psychologisch instituut te Würzburg onder leiding van KüLPE werden gedaan en die dan ook aangeduid worden als de onderzoekingen uit de school van Würzburg, waarbij de zelfwaarneming een systematische toepassing vond. Om het verschil met de vroeger gebruikte methoden duidelijk te maken, wil ik een toelichting geven op grond van de ervaring, die ik bij mijn eigen onderzoekingen heb opgedaan. Wanneer ik een serie prikkelwoorden aan iemand toeriep met de vraag daarop zoo snel mogelijk met een reactiewoord te antwoorden, dan had ik steeds het gevoel, alsof ik tegenover een mechanisme zat, dat ik op verschillende knopjes drukte en telkens nieuwe poppetjes voor den dag kwamen. Intusschen doorleefde ik echter persoonlijk als experimentator allerlei, wat ik aan de proefpersonen niet vroeg en niet mocht vragen. Niet mocht vragen, omdat o. a. door een van de pioniers (uit de school van WUNDT) uitdrukkelijk geëischt werd bij de onderzoekingen over vrije woordassociatie, dat de proefpersonen de aktieve opmerkzaamheid zooveel mogelijk moesten onderdrukken, den wil geen rol mochten laten spelen om den gedachtengang te beheerschen en aldus zoo passief mogelijk zich moesten overgeven aan de wisseling der opstijgende voorstellingen '). Nu en dan heb ik ook wel 1) TRAUTSCHOLDT, Philos. Studiën, Bd. I. S. 214.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 oktober 1916
Rectorale redes | 54 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 20 oktober 1916
Rectorale redes | 54 Pagina's