GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Het onbepaalde in de taal en in de taalkunde - pagina 22

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Het onbepaalde in de taal en in de taalkunde - pagina 22

Rede uitgesproken op den Dies Natalis der Vrije Universiteit

2 minuten leestijd Arcering uitzetten

18 Welke soortnamen het zijn, wier voorwerp ons even oorspronkelijk gegeven is als de beteekenis van dit, dat, iets, moge hier onbepaald blijven. Het gebruik van dit, dat, iets zonder nadere aanwijzing is vanwege zijn onbepaaldheid vrij en leidt daarom nooit tot verschil of conflict. Dit doet zich eerst voor, wanneer soortnamen te hulp geroepen worden om dit, dat, iets uit hun onbepaaldheid los te maken. Daarbij kan zich een nieuwe andersoortige onbepaaldheid, nl. over de toe te kennen soortnaam voordoen. Deze duurt, zoolang ieder volhoudt, dat het onbepaalde dit, waarover hij spreekt, hetzelfde is als dat van den ander; zij ligt dan vast aan de praedicaten. Eerst wordt niet het verschil als mogelijke oneenigheid over het dit gezien, men begint met vast te houden aan de eenheid van het dit en het verschil over het praedicaat. De vorm dit is a, die aan dit de ontbrekende nadere bepaaldheid levert met den soortnaam a, is vanwege het risico der nadere bepaling aan meer oneenigheid blootgesteld dan het gebruik van dit op zichzelf: alles is dit en niemand bestrijdt het. Zij kan overigens verschillende bedoeling vervullen; de verhouding van dit en a is niet steeds eenduidig of gelijk. Hetzelfde dit is a kan dienen om dit nadere bepaaldheid te geven — en daartoe dient het meestal — als om aan a een nieuwe bepaaldheid te verleenen. Streng wederkeerig gedacht doet de verhouding van dit en a inzien, dat wat a is door elk optreden van a als praedicaat evenzeer nadere bepaling en wijziging, ontvangt als het onbepaalde dit, tot welks bepaling a opgeroepen wordt. De uitleggende plantkunde, die zegt: dit is een clivia bevredigt daarmee niet enkel de vraag om bepaaldheid van den bezoeker, die zich nu juist voor dit interesseert; evengoed kan die bezoeker reeds van een clivia weten en dit weten nader bepaald krijgen, door te vernemen dat dit er nu een of ook een is. W a t hij van de mededeehng meeneemt, is niet de clivia, maar haar verrijkt begrip. Zoo is in dit is a niet altijd dit het middelpunt en doel, waaromheen de soortnamen zich bepalend komen scharen; het kan zich geheel onttrekken achter de ontmoeting der praedicaten, die het om bepalin,^ vragend tot zich trekt. Dit is bijv. het geval, wanneer de

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van maandag 21 oktober 1929

Rectorale redes | 42 Pagina's

Het onbepaalde in de taal en in de taalkunde - pagina 22

Bekijk de hele uitgave van maandag 21 oktober 1929

Rectorale redes | 42 Pagina's