De bevooroordeeldheid der exegese - pagina 11

bepaalde plaats een uitlegging heb gegeven, die voldoet, kan ik van een verwante plaats een soortgelijke of misschien zelfs dezelfde uitlegging geven. Ik stem toe, dat hier meer achter ligt dan alleen de formele bevooroordeeldheid van de gelijkheid der mensen in hun denken. Ten aanzien van de Schriftuitlegging is zeker van meer belang het geloof aan de eenheid der Schrift, dat neemt niet weg, dat de genoemde formele bevooroordeeldheid ook aan het werken volgens de analogie ten grondslag ligt. Dan noem ik in dit verband nog de kiesvrijheid^*^). Misschien duidt dit woord niet helemaal aan, wat ik bedoel. Ik meen, dat ik mijzelf niet gedwongen voel van bepaalde materiële vooroordelen uit te gaan, ik doe dat vrijwillig en bij mijn uitleggen reken ik er op, dat dit ook bij anderen het geval is. W a n t ik ga uit van bepaalde vooroordelen en bestrijdt andere. Ik tracht aan te tonen, waarom ze juist of onjuist zijn, en reken er op, dat anderen mij kunnen volgen^''). Tenslotte nog dit. De exegese laat mij niet koud. Zelfs als een tekst mij op zichzelf niet zo veel schelen kan, toon ik door mijn uitleggen toch, dat ik er iets in zie. Mijn uitlegging gaat mij ter harte, wat ik zeg over een geschrift, gaat mij ter harte, het raakt me, ik ben er bij betrokken, het spreekt mij toe en ik heb de overtuiging, dat dit ook bij anderen zo is, zo kan zijn of moet zijn en daar stel ik mijn uitlegging op i n ^ ) . Tot dusver hebben we bij ons spreken over de formele bevooroordeeldheid de Schrift niet met zovele woorden genoemd, doch we hebben haar overal ondersteld. De Schrift heeft een eigen uitlegging en die is niet dezelfde als die van een ander geschrift met nog wat er bij, ze draagt een bijzonder karakter. De mens heeft veel met het dier gemeen, doch blijft van het dier onderscheiden. Z o kan ook van de.Schrift gezegd worden, haar uitlegging komt in veel met die van andere boeken overeen, en het bijzondere kan afzonderlijk worden genoemd. Bij de Schrift hebben we dit bijzondere, dat het toespreken van de lezers is een toespreken na opening der harten door den Heiligen Geest ^^). De beperktheid komt hier zeer bepaald uit als zondige vèrduisterdheid, die de Schrift niet alleen niet kan verstaan, doch niet wil verstaan. De bevooroordeeldheid, die het verstaan van de Schrift mogelijk maakt, is een wegnemen van de gevolgen der zonde, een ombuigen van den van nature bozen wil. Z o ziet men, dat hier maar niet gesproken moet worden van een toegespitst zijn, doch van een geheel andere orde, er is niet een quantitatief verschil met het gewone verstaan en uitleggen, ook een qualitatief. Misverstaan kan zeer bepaald 9

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen