De Afzetting van den Docent A. Steketee.

III.

In Prof. Bouwman's werkje „Onder Veilige Hoede" leizen we op p. 37—38 het volgende:

Adriaan Steketee werd 26 Augustus 1.846 te Nieuwdorp (Z.) geboren. In de stille dorpispastorie groeide hij-op. Als knaap bezocht hij het gymnasium te Middelburg. Hier kwamen, evenals later aan 'de Theologische School, ziJQ uitstekende gaven aan het licht. In 1869 candidaat in de theologie .geworden, aanvaardde hij' ©ene roeping naar Zaamslag, waar hij met liefde arbeidde en waar zijn werk zeer gewaardeerd werd. Den lOen Juni 1872 werd de jonge predikant benoemd tot leeraar aan de Theologische School op een tractement van f 1600 'sjaars. Het onderwij's in de oude talen vrerd aan zijne zorg toevertrouwd. Hoe fijnbesnaard zijn geest was, bleek, toen hij' 20 September 1872 zijn ambt aanvaardde met 'een rede over „het nut der wetenschappen voor 'den mensch en in 't bijzonder voor den Evangeliedienaar". Omtrent zijki persoon en arbeid schreef Ds Js. van der Linden, die hem van nabij gekend heeft:

Hierop volgt het stuk, dat we in ons eerste artikel hebben opgenomen, tot en met de zinsnede: „Z'ijn benoeming te Kampen is een fout geweest"; en dan nog een citaat, dat hier niet ter zake doet, over Steketee's omgang mét zgia studenten buiten het college, ontleend aan een „In Memoriam" van Ds Tazelaai-van Weesp. Daarna gaat Prof. Bouwman aldus voort:

Evenwel werd zijn onderwijs niet bevredigend geacht. De Synode van Zwolle, 1882 [Hand. van het College van Hoogleeraren, 21 Sept. 1882; Hand. der Synode van Z.wolle, 1882, Art. 163, 179 en 203) 'droiiig'er bij hem op aan, dat .hij, „in aanmerking nemende, dat zijln fysieke krachten ontoereikend zijn om te kunnen voldoen aan de veelzijdige en veelomvattende eisoben, aan een nauwgezette vervulling van de betrekking van Dooent aan de Theol. School verbonden" ontslag zou vragen. Na het ontslag als Docent leefde hij als een kluizenaar. Altijd dacht en peinsde en schreef hij, . En als hij moeide was van het 'denken, greep hij haar het penseel en schilderde op niet onverdienstelijke wijze. Den 13en Januari 1913 is hij ih den Heere ontslapen.”

Op dit gedeelte werd nog niet zoo lang geleden — vandaar dat ik er eerst nu over schrijif — mijn aandacht gevestigd door een van Steketee's familiebetrekkingen, die er '2'eer pijWijk door was getroffen. D'it is ook wol to begrijip'en Immers nu wordt maar niet in een krant, die ook wel wat zegg'en moest over een kwestie, in het voorjaar van 1914 aan 'de orde van den: dag, doch in een min of meer officieele geschiedenis der Theologische School, door haar geschiedkundige, specialiteit geschreven, gezegd, dat hij geen dooent kon zijn, ja zelfs dat zijn benoeming een fout geweest is, en dat wel op geza^ al weer van Ds Van der Linden, 'die, naar het heet, hem „van nabijl gekend heef”.

„Van nabij gekend." Het laat zich verdedigen. Inderdaad is DB Van der Linden nog student geweest, terwjl Steketee al aan de school verbonden was; wel niet lang, slechts .twee jaar (1872—'74), en hijf zal toen wel geen college meer van hem gevolgd hebben, daax zijn onderwijs inzonderheid bet litteraiisch gedeelte der omleiding betrof, maar hij kwam wel af en toe bij hem aan huis. Doch op die w^jze hebben fientallen van studenten den dooent Steketee. „van nabij gekend", ja er , z"ijh er verscheidene, die hem van veel meer nabij gekend hebben. Ik heb mijn Moeder, die in die .jaren m'et mijn Oom sam'enwoonde, de vraag gesteld, of de verhouding van Ds Van der Linden tot "he-m zóó nauw was, dat er eenige reden is aan zijn oordeel 'een bijzonder gezag toe te schrijven, en zi| heeft daarop beslist ontkennend geantwoord. Ik weet niet, op welke gronden die mededeeling van Prof. Bouwman berust, maar ik voor mijl kan volstrekt niet inzien, waarom wel het oordeel van D's Van der Lind^' vermeld moet worden en dat van zoovele anderen, als Prof. Van Velzen, Prof. Bavinck, Ds de Geus, Ds Kouwenhoven, D's Landwehr, Ds Bouma, Ds Renkema — toch ook wel mannen, die genoemd mogen worden - -) welke zijn onderwijs geprezen en zijn heengaan betreuw hebben, eenvoudig verzwegen.

Maar — zoo vraagt ge — heeft Ds Van der Lina©^ Steketee misschien na zijln Kamper periode „van. naiJfl gekend"? Ik vveet niet, of hi| hem nog ooit ontmoet heeft, maar wel beeft hij nog ©enig contact met hem gehad. Hij heeft n.l. deel uitgemaakt van een eonimissie, door de Synode van 1885 benoemd om met oen oud-docent te spreken. Bij de Synode was de '^T*^^, ^' gekomen, waarom geen voUedigö uitvoering gegeven

werd aan Art. 203 van de Handelijigen van 1882 of fli.a.w. waarom Steketee voor het wiachtgeld, dat hi| geaoot, zijn krachten niet aan „De Bazuin" wijdde. Na eerst in comité-generaal vergaderd te hebben, heeft < ie Synode toen besloten ©en commissie t© benoemen, die hierover met hem in overieig zou moeten ti'eden (Handelingen 1885, Artt. 92, 217). Die co'mmissie is door de Synode van 1888 opnieuw benoemd: de oud-docent had haar in die drie jaar nog geen gelegenheid gegeven om met bem te spreken (Handelingen 1888, Artt. 182, 193). Naar op de Synode van 1891 werd gerapporteerd, beeft hij haar ook later niet „als zoodanig" willen ontvangen; hij weigerde met haar te spreken „over hetgeen zij in opdracht had”.

Naar mïjn. 'bescheiden meening had hij hierin volkomen gelijk. Het was niet, dat hij niet vergeven kon, maar men wilde met hem onderhandelen over het gebeurde heen, zonder ook maar in het minst •de fout te erkennen, aan hem begaan. Als man van karakter was het hem onmogelijk zich opi dien voet •ffiet eenige bespreking in te laten. De zaak zou anders gestaan hebben, zoo de Synode over wat in '82 gebeurd Was haar leed-wezen had betuigd en getracht dit weer goed te maken, maar daarvan was volstrekt geen sprake: de opdracht had geen verdere strekking dan nem over te halen uitvoering te geven aan e, en artikel, •dat geheel buiten zg!n weten op zijn naam gesteld was.

Van die commissie nu heeft Ds Van der Linden deel Ingemaakt. Wiaarschijblijk heeft hij als haar secretaris gefungeerd; althans ter Synode h©eft hij „een geschreven verslag voorgelezen van de aangewende pogingen' om met den oud-dooent Steketee als commissie namens •*3 Synode ite spreken" (Handdingien 1891, Art. 111).

De commissie had weinig - vvil van haar opidracht en, welke goede redenen Steketee ook 'gehad moge Tiebben om haar niet te ontvangen, het is aan den anderen kant niet meer dan menschelijk, dat zij, die er lid van waren, daar eenigszins ontstemd over zijin geworden. En het is hierin, dat ik de verklaring zoek van het merkwaardige feit, dat van al de studenten van .Steketee's tijd Ds Van der Linden de eenigel is, die zich zoo over hem uitgelaten heeft. Maar is dit zoo, en heeft in zijn oordeel, misschien zonder dat hij het zichzelf bewust was, een zekere spijtigheid meegesproken over het lidmaatschap: eener zesjarigei commissie, die ten slotte niets heeft uitgericht, dan volgt daaruit aan den anderen kant, dat men met dat oordeel wat voorzichtig moet zijn, dat men niet bij' de uitspraken van Ds Van der Linden mag zweren, niet uitsluitend' op ^zijn getuigenis af mag gaan, maar, wil men billijk zijn, daarnaast oek wel ter dege met dat van 'anderen rekening; dient te honden.

Gaan we nu eens na, welk gebruik Prof. Bouwman van het stuk van zijn zegsman gemaakt heeft, dan worden we getroffen door het feit, dat hij dit nu, anders dan in „Dte Bazuin" van 13 Maart 1914, niet in zijln geheel overneemt. Met de uitspraak, dat Steketee's benoeming te Kampen 'een fout geweest is, houdt zijn citaat op. De lezers van „Onder Veilige Hoede" worden bijgevolg niet eens gewaar, dat px over die Synode van 1882 wel eens wat te doen is gelwleest. Zelfs: worden de door mjj gewraakte artikelen van de Handelingen aangehaald, alsof daar nooit iemandl eenige aanmerking op gemaakt had. 'Wiel veroorlooft Prof. Bouwman zich de vrijheid de Handelingen iets gansch anders te laten zeggen dan ze - werkelijk doen. Hij vult , n.l. het door hem tusschen aanhalingsteekemsi geplaatste gedeelte van Art. 163 aan op' een wijize, dat er heel wat anders voor den dag komt dan in dat artikel te lezen staat. Ten einde mijn lezers in staat te stellen zelf te oordeelen, laat ik het bewuste artikel hier volgen, terwijl ik het hiervan door Prof. Bouwman aangehaalde gedeelte spatieer.

De Voorzitter deelt namens den Docent Steketee mede, dat deze, in aanmerking nemend)e> dat zijne fysieke krachten ontoereikelid zijn om te kunnen voldoen aan de veelzijdige en veelomvattende eisch'en, aan eene nauwgezette vervulling vaii de betrekking van docent aan de Theol.

School verbonden, overgaat tot de overigens voor hem smartelij'ke taak, om bij deze Synode; eervol ontslag uit genoemde betrekking aan te vragen; met verzoek tevens dat deze Synode in nader overleg met hem trede, wat den tij'd betreft, waarop dit ontslag ingaan zal, en wat de finantieele zijde der zaak aanbelangt.

Volgens dit artikel — het is voor geen tegenspraak vatbaar — heeft Steketee zelf om ontslag verzocht; volgens Prof. Bouwman echter drong de Synode er bij hem op aan dat te doen, hetgeen, behalve dat het dus strijdt met een door hem zeU zonder eenig voorbehoud aangehaald officieel stuk^ ook op zich' zeK onjuist is: de Synode toch heeft niet bij Steketeei aangedrongen, maar zij, of liever haar Moderamen, heeft hem gedwongen, geprest.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen