„De Bijzondere School de Opiosslng van den schoolstrijd".

Over bovenstaand onderwerp spr. Z.ExC. Oud-Minister Heemskerk op de laatste vergadering van den Schooliaad. Voornamelijk cp drie gronden bepleitte de grijze staatsman, dat de Bijzondere school alleen de oplossing kan larengen van de moeilijkheden, die zich bij de regeling van het onderwijs in ons land voordoen.

In de eerste plaats wees hij op den loop' der historie. Wij hebben in oins land gekend de Gereformeerde Overheidsschool. Na de dagen der Revolutie kwam de Neutrale Overheidsschoiol en mocht daarnaast met bijzondere autorisatie van het Gemeentebestuur opkomen de Bijzondere school.

Hier is veel aanleiding geweest tot een onderdrukking van de minderheden. En dat kan ook .met anders, wanneer de Staat het geven van onderwijs zelf ter hand neemt. Alleen wanneer alle staatsburgers gelijk denken over godsdienstige en zedelijke kwesties, kan eenzelfde school allen bevredigen. Wii hebben dan ook hier in ons land een schoolstrijd gevoerd, tot 1857 om de vrijheid van onderwijs te bekomen en daarna tot 1920, om de ncodige gelijkstelling te bekomen. De natie kan niet gedwongen worden tot saamleven in één Kerk, kan ook niet bevredigd worden door één door den Staat ingerichte school. Wanneer het volk tot ontwaking is gekomen, moet de btaat terugtreden.

Dat volgt rechtstreeks uit den tweeden grond, door den spreker aangegeven, n.l. uit het recht en den plicht der ouders, om hun kinderen op te voeden. Aan dat recht mag de Overheid niet tornen. Zij moet aan ieder ouder de gelegenheid laten, in dezen naar plicht en geweten, zich van zijn taak te kwijten. Nooit zal daarom de Overheid bij een gemengde bevolking als de onze oen school mogen inrichten, waar b.v. de Heidelbergsche Catechismus een verplicht leerboek zou zijn. De ouders zijn niet allen in staat, huri kinderen hpt ncodige onderwijs zelf te geven en daarom moeten ze gebruik kunnen maken van een ander maatschappelijk orgaan en dat is de school. Wij zijn in ons land te veel gewend aan een regeling van boven af; beter is het, dat de drang van onderen opkomt.

Zooveel mogelijk betaamt aan de regeering hier onthouding. Ze heeft te zorgen voor het in dezen eventueel verwaarkosde kind en ook, dat het algemeene peil van het onderwijs in ons land niet daalt beneden dat van andere landen, 't Is duidelijk, dat de Bijzondere school hier alleen voldoenden waaib; ; rg biedt, dat in dezen aller rechten gewaarborgd en aller plichten geëerbiedigd worden.

In de derde • plaats leiden onze huidige staatkundige verhoudingen er toe^, dat alleen mëf de Bijzondere schcol allen bevredigd kunnen worden.

Er zijn wel menschen, die meenon, dat de school, die hun bevrediging schenkt, maar aan anderen moet worden opgedrongen, maar daai-voor te gaan strijden, zou met den naam politieke roekeloosheid moeten worden bestempeld. Wanneer beweerd wordt, dat de Overheidsschool neutraal kan zijn. dan heeft de geschiedenis al bewezen, dat dit uitloopt op een uitvegen van het Christelijk geloof bij de natie.

bij de natie. Op bovenaangegeven gronden meent de spreker, dat de Openbare school moet verdwijnen.

In de korte discussie, die op de rede volgde, kreeg de spreker de gelegenheid, uit te spreken, dat hij het op dit oogenblik niet noodig en dienstig achtte, een actie te beginnen, om de Bijzondere school meer vrijheden _te verzekeren of tegen verdere vrijheidsbeperking te bewaren. Hij wil niet ontkeimen, dat de tijd wel komen kan, dat men ook aangaande de keuze van de verplichte vakken wat meer vrijheid aan de Bijzondere school zal moeten geven, maar hij wil daarvoor nu geen actie beginnen. Hij meent, dat de zaken voodoopig goed gaan, hij wil niet het sein geven tot een nieuwen schoolstrijd, het Bijzonder Onderwijs moet zich eerst nog wat meer in de diepte ontwikkielen.

Het is te verstaan, dat de talrijke aanwezigen met belangstelling de uiteenzetting van den Voorzitter van de A.-R. Kamerclub hebben aangehoord.

Zij hebben opnieuw gezien, welke rijke voorrechten wij met onze Bijzondere scholen genieten.

Misschien hadden velen wel wat meer verwacht omtrent het gaaf-honden van het beginsel der Bijzondere school. De Openbare school is in de huidige wetgeving te veel noirm. En een vraag van zeer groot belang is, of de Bijzondere school in het keurslijf der wet niet te veel inboet van haar kara, kter als School der Ouders. Rusteloos .moeten we elkander blijven waarschuwen VOOT het gevaar, dat ons dreigt, nu de school, meer dan wij ooit gewenscht hadden, afhankelijk is van de p'ublieke kassen en dientengevolge, meer dan wij ooit noodig en wenschelijk hebben gevonden, onderworpen is aaii het toezicht en de regeling van Overheidswege. Ongetwijfeld kan de Bijzondere school nog wel wat meer leeren leven in de diepite, maar ze mag terwijl niet zoodanig van Overheidszorg worden omringd, dat ze van karakter gaat veranderen.

De ouders moeten dicht blijven leven bij de school, onderwijzers en ouders moeten eendrachtig samenwei'ken in de opvoeding der kinderen. In naam. kan de school een Bijzondere school zijn, in wezen een Overheidsinstituut. Een volgenden keer willen we nog een paar gevaren nader bezien.

G. MEIMA.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen