„Volkenbond en Onderwijs”.

Over dit. interessante en urgente onderwerp sprak Prof. Mr V. H. Rutgers op de Jaarvergadering voor Chr. Nationaal Schoolonderwijs,

De Hooggeleerde spreker begon met er op te wijzen, dat de vraag naar de plaats van den Volkenbond in het onderwijs door den Volkenbond zelf reeds is gesteld. Hij wijst op de sub-commissie voor Intellectueele samenwerking, die verschillende middelen aangaf, waardoor het juiste verband met de school zou kunnen worden gevonden. Zoo zou men op de Lagere sohOiOl en op de Kweekschool het onderricht in het doel van den Volkenbond in het Leerplan kunnen opnemen. Ook bij het Vakonderwijs kan het streven van den Volkenbond meermalen ter sprake worden gebracht. - Zoo kan mep. in leesboeken en door middel van platen het doel van den Bond aanschouwelijk majien. Opstellen kunnen worden gemaakt, ' prijzen kunnen worden uitgeloofd, zoowel bij Aardrijkskunde als bij Geschiedenis kan het onderwijs de noodige aandacht geven aan de bedoelingen en den arbeid van den Bond.

In de wijae, waarop deze arbeid van den Volkenbond in de verschillende landen is opgevat, h& staat groot verschil. In ons land zija ook van de Regeering wel circulaires uitgegaaa, om de schooljeugd attent te maken op het werk van den Volkenbond, zooals er ook circulaires verzonden zijn omtrent dierenbescherming, tuchteloosheid en kennis van Indië. Maar deze circulaires binden niet. Men kan er in de Bijzondere school zooveel waarde aan. hechten als men wil, evenals men dat kan doen met circulaires van particulieren, al behoeft natuurlijk niet te worden ontkend, dat een Regeeringscirculaire meer zedelijke kracht heeft. Ook volgens het oordeel van bovenaangehaalde commissie moot de regeling van deze zaken aan de nationale of plaatselijke overheid in de publieke school worden overgelaten. Daarom "kan het in Frankrijk weer anders geregeld zijn dan in Zwitserland. In de vrije school behoort deze aangelegenheid tot de competentie van de besturen, in casu bij de ouders.

De spreker 'stond vervolgens nader stil bij de beginselen, waaruit de Volkenbond is opgebouwd, om vervolgens na te gaan, hoe men tegenover die beginselen staat. De plaats van den Volkenbond in het onderwijs is dan slechts een vraag van techniek. In den breede wordt nu nagegaan, welke do taak der Staten is op internationaal gebied. Ook de Staten staan niet ieder op' zichzelf. Er moeten zijn internationale regelingen, die zoo langzamerhand groeien en nu zal de beteekenis van den Volkenbond bepaald worden door de geestelijke krachten, die in hem werken. Ook hier is niets nieuws onder de zon. Het groote conflict, waarvoor wij staan, is, dat de menschheid uiteen ligt, terwijl ze bijeen "hoort. Daarvan spreekt de Schrift vanaf het Paradijs. Men kan niet zeggen, , dat de tegenstellingen altijd aan opzet moeten worden toegeschreven. Het is de gebrokenheid door de zonde. En nu wil ieder wel het recht handhaven, maar dan naar eigen inzicht. Daardoor worden de verhoudingen zoo ingewikkeld. In dien dagelijkschen strijd tusschen die uiteenliggende en toch b: g elkaar behoorende volkeren komt de Volkenbond nadrukkelijk zeggen, dat de geest van verzoening slechts heil kan brengen. Hij is. een Staten-organisatie, die maar niet in 1919 bij toeval ontstond. Hij bedoelt een einde te maken aan de Staten-anarchie. "Hij is een kind van den oorlog, waarom sommigen hem veroordeelen. Zij zien in den Bond het streven van de Staten, die flink wat veroveringen maakten, om nu den toestand maar te consolideeren. Zulke Staten zijn natuurlijk tegen een aanvalsoorlog. Toch staat de Volkenbond met zijn program op hooger plan en gaat uit van de eenheid van het menschelijk geslacht. Zijn program is er een voor langen tijd, waarvan slechts een deel kan worden verwezenlijkt in deze wereld. De Volkenbond regeert niet met macht, maar met moreele middelen. Daarom is het ook zoo moieilijk uit te maken, of hij succes-heeft. De resultaten kmmen niet precies worden nagegaan. De toekomst ziet er ook in dezen vaak weinig hoopvol uit.

Toch zal ieder, die oprecht wenscht, dat onze aarde niet wederom door een volkerenkrijg za] worden bezocht, la vollen ijver medewerken aan de propaganda van den Volkenbond. Men brengt wel eens het bezwaar in, dat de Bond niet uitgaat van de gedachte, dat Gods oppergezag over alles gaat. Natuurlijk hadden wij dat liever anders, maar het behoeft ons niet te beletten, het goede, dat hier bedoeld wordt te waardeeren.

Wanneer nu de vraag aan de orde komt, hoe we de school dienstbaar zullen maken aan de vred^beweging, past ons groote voorzichtigheid. Allerlei nieuws kan maar geen plaats op leerplan en lesrooster worden ingeruimd. Ook hier moeten de verschillende onderdeelen worden gezien in verband met het geheel. Ongetwijfeld kan, bij schrijfvoorbeeld en. rekenopgave wel een goede gedachte worden belichaamd. Ook kan in een leesboek wel eens iets worden gegeven, waardoor de aandacht van de kinderen op de machtige vredesbeweging wordt gevestigd. Toch komt vooral het onderwijs. in Geschiedenis in aanm^king om deze gedachte te propageeren. Prof. Ruikers is geen aanhanger van de meening, dat het onderwijs in de Vaderl. Geschiedenis vooral beschavingsgeschiedenis moet geven. De belden uit onzen worstelstrijd mogen niet op den achtergrond worden gedrongen. D© school mag geen propaganda gaan voeren voor anti-militairisme. Een hervorming van ons geschiedenis-onderwijs is daarvoor niet noodig. De mededeeling, van wat de Volkenbond bedoelt, tan gemakkelijk worden ingelascht.

Prof. Rutgers is van meening, dat dit onderwijs door den klasse-onderwijzer moet worden gegeven. Hij zou er geen aparte menschen voor in de school willen brengen. De onderwijzer zelf moet• daarvoor dan pok het streven van den Volkenbond kennen.

Wij kunnen èn den Volkenbond èn onze nationale tradities getrouw blijven. Bij de behandeling van onze heerlijke 'landshistorie, die wij ongeschonden aan onze kinderen willen overleveren, kunnen wij tevens melding maken van wat de Volkenbond bedoelt en dat in verschillende deelen van ons onderwijs doen uitkomen. Dan wordt het onzen kinderen duidelijk, dat justitie en politie zich van hetzelfde zwaard bedienen. Dan plegen we zeker geen verraad aan de heilige zaak van Chr. Nationaal Schoolonderwijs.

Wij mogen de Vereeniging en haar Hoofdcommissie dankbaar zijn, dat ze dit onderwerp-aan de orde stelde en kunnen een woord van dank aan Prof. Rutgers niet inhouden voor de wijze, waarop hij het behandelde. We moeten op zulke zaken, die binnen den kring van onzen arbeid komen, den juisten kijk zoeken t© krijgen.

G. MEIMA.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen