Speculatie.

Hl.

Een ander voorbeeld is de aannemer, die zich verbindt een groot bouwwerk uit te voeren tegen een vooraf vastgestelde som. Een voorzichtig aannemer zal zich direct bij het sluiten van zulk een contract z.g. „dekken", d.w.z. hij zal de hoeveelheden hout, steen en ijzer en ander© mat©rialen, welke hij berekend heeft te zullen moeten gebruiken in het aangenomen bouwwerk, vooraf koojpen, zij het ook, dat hij die in gedeelten afneemt. Men voelt, dat ook hier het risico wordt overgebracht op de leveranciers der materialen. Zoo zal de steenfabrikant het wel aangenaam vinden door zulke z.g. voor-verkoopen zijn eigen productie te kunnen regelen, doch tegenover dit voordeel staat het groote nadeel, dat hij door h©t aangaan van zulke verbintenissen dan toch geheel voor eigen rekening neemt gedurende al den tijd, in welken hij de gecontracteerd© hoeveelheden moet leveren, de risico's, aan zijn bedrijf eigen. Op zijn beurt moge hij trachten b.v. door loon-overeenkomsten, een van de belangrijke factoren van zijn kostprijs, te stabiliseeren, doch men merkt dan weer oogenblikkelijk den verderen gang van de speculatie; hier is het niemand minder dan de arbeider, die, door zich voor een bepaalden tijd te verbinden tot werken voor een vastgesteld loon, het risico aanvaardt van mogelijke prijsstijging in hetgeen hij voor eigen levensonderhoud moet koopen.

Nog een voorbeeld, thans wel een anachronisme geworden, levert de suikerhandel, zooals deze in vroegere jaren heeft bestaan. Toen kende men in ons land nog de raffinaderijen, die als zoodanig een zelfstandig bedrijf uitoefenden en de grondstoffen, de ruwe suiker, opkochten op de open suikermarkt, later rechtstreeksch contact zoekende met de ruw-suikerfabrieken en daarmede contracten sluitende. Deze raffinaderijen sloten dus twee risico's uit: zij verzekerden zich n.l. de vereischt© hoeveelheden grondstoffen en deze weer tegen vooraf vastgestelde prijzen. —Dezevormvan handel is in de suikerwereld voor een belangrijk deel uitgestorven, mede door een technische verandering in het fabricage-proces, waardoor de ruw-suikerfabrieken het eigenlijke product hebben verfijnd, en suiker vervaardigen, regelrecht voor de consumptie geschikt. Laat ons den tegenwoordigen toestand ©en oogenblik nader bezien; hij is leerrijk. Men ziet nu veel suikerbieten-verbouwers, vereenigd in groote coöperaties, die suikerfabrieken hebben gebouwd en rechtstreeks het eigenlijke consumptieproduct afleveren aan d© consumenten. Hier is dus reeds een poging om alle tusschen-fabrikanten entusschen-handelarenuit te schakelen; hier is de eerste producent, de bieten-boer, geworden fabrikant en laatste handelaar van 't eigenlijke eindproduct. Doch wie nu de gedachte mocht hebben gehad, dat alle tusschenhandel een nadeel beteekent en dat het rechtstreeksche contact van producent en consument een der in economischen zin hoogste waarden mocht worden genoemd, stelle zich eens op de hoogte van de ervaringen, door onze boeren opgedaan in hun coöperaties. Hij zal zijn idealen getemperd zien, misschien deze geheel laten varen.

Ik noem dit voorbeeld met opzet om uit de ervaringen, die iedereen onder ons kan gadeslaan, ©en ervaring in eigen volks-huishouding opgedaan, te doen zien, dat het aan géén mensch gegeven is al te veel te omspannen, dat men zeer gemakkelijk ideeën kan uitspreken omtrent overbodigheid van dit en van dat, doch dat men door het inschakelen van allerlei functies in één geconcentreerd bedrijf, toch binnenhaalt vergrooting en opeenstapeling van risico's, risico's die dan ook, indien zij nadeelig mochten uitvallen, met verschrikkelijk harde slagen neerkomen op hen, die zich in de beperking niet konden vinden. Het is altijd nog een wijze les, dat in de beperking zich d© meester toont ©n dat door het gescheiden houden van in wezen onderscheiden functies, de aandacht van ieder op zijn eigen werk sterk wordt gespannen, zoodat ook ieder op zijn eigen post zooveel mogelijk zal streven naar de tempering en zoo mogelijk ook naar een regulariseering van zijn risico's.

Wil men tenslotte nog een voorbeeld, dat niet op eigen nationalen bodem betrekking heeft, maar ons in het groote wereldverkeer stelt, dan wijs ik op het artikel graan. Wij denken daarbij in den tegenwoordigen tijd allereerst aan Amerika, als de grootste graan-producente. Voordat dit graan op onze Nederlandsche tafels als brood kan worden genuttigd, gaat het van de Amerikaansche boeren eerst naar de opkoopers, deze verhandelen het naar de molenaars, voorzoover deze ook al weer niet krachtens de tegenwoordige zucht van vereenvoudiging rechtstreeks van de boeren koopen. Na de molenaars komen de meelhandelaars, internationaal en nationaal. Deze handelaren-verkoopen het aan de bakkers, die tenslotte hun product aan ons, consumenten, afleveren. Al deze tusschenpersonen, evengenoemd, vervullen op hun beurt de taak van assuradeur. Zij zijn daarnaast voor een groot deel zuivere typen van speculanten in den bovenaangeduiden zin, n.l., dat zij allen tezamen, ieder voor zijn deel, meedoen aan wat wij boven noemden de overbrugging van den tijd. Ieder op zijn beurt tracht, geleerd door zijn eigen vakervaring en door zoo scherp mogelijk acht t© geven op alle gegevens, die hem maar kunnen inlichten, na te gaan, wanneer en tot hoe lang hij zijn tusschenkomst zal verleenen.

(Wiordt vervolgd.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen