LITERATUUR EN KUNST

Tegenstellingen.

„Twee ringen", door Zuster Sonja. —• H. J. Spruyt's Uitg. Mij., Amsterdam.

In een voorrede, die die bekende Dr J. H. Gunning voor dit boek schreef, vertelt hij ons dat Zuster Sonja geen schrijfster is, die uw verbeelding met breed© perspectieven of zwaarwichtige problemen bezig houdt, en dat haar stijl nog niet die soberheid en zelfbeheersching heeft, die de kenmerken zijn van ware, hooge kunst. Ziezoo, wc weten dus om te beginnen al waar we ons aan te houden hebben. En we verwachten een boek, dat ons als vacantielectuur een paar aangename tiurtjes van ontspanning zal geven.

Nu hebben we ontspanningslectuur eens. aldus hooren definiëeren : boeken, waarvan je geen hoofdpijn krijgt. Maar als ge een boek wilt lezen waarvan ge geen hoofdpijn zult krijgen, geef dan aan „Twee ringen" geen plaats in uw reiskoffer!

Zuster Sonja heeft reeds eerder twee schetsenbundcls geschreven over het ziekenhuisleven. Zoolang zij zich bij dit thema houdt gaat het goed, ook in „Twee ringen". Zuster Jet Groldstein is als verpleegster niet onaardig, en de scènetjes in het ziekenhuis zijn soms werkelijk vlot geschreven.

Maar o wee, zuster Jet houdt een dagboek. Een dagboek, dat door haar wordt aangesproken als „mijn boekske", len „lief boekje van mij". En er is een jonge dokter in het ziekenhuis. U hebt het al geraden, we krijgen hier een ziekenhuis-idylle. In de operatiekamer, waar zij hem assisteert, spelen zich liefdes-tooneeltjes af, waarbij beide gelieven zich van verheven taal bedienen, in den trant van „mijn goudgelokte lieveling", en „mijn gouden kleinood". Citeeren hieruit zou een al te gemakkelijke wijze van recenseeren zijn!

Dr de Laat wenscht, om ©en duistere reden idie hij niet noemen kan, het engagement nog niet publiek te maken. Jet vertrouwt aan haar boekske toe, dat ze een schaduw voelt, die kil over haar geluk zweeft.

De zwevende schaduw wordt werkelijkheid, want Nico de Laat blijkt — een getrouwd man te zijn. Hij heeft dat niet eerder verteld', om het „heerlijk gouden weefsel onzer hefde" niet te verscheuren. In een brief aan Jet beticht hij zichzelf als een monster, dat een edele vrouwenziel op 't diepst gewond heeft. Intusschen, met zijn vrouw leeft hij allang niet meer samen, 't Is een onberaden huwelijk geweest, en na hun trouwen bleek, volgens Nico, „de koelheid van 'die vrouw van een buitengewoon gehalte te zijn". Men kan hem toch niet kwalijk nemen dat hij die vrouw van dat gehalte niet trouw bleef!

Jet geeft den geliefde op, na zwaren strijd. Haar moeder heeft haar ook al gewaarschuwd, omdat Nioo een ongeloovige is. Jet tracht zichzelf echter te bedriegen op dat pvmt, en vertrouwt aan het hoekse toe dat hij „wèl gelooft, maar alleen niet precies zooals de kerk het voorschrijft".

De gelieven besluiten om elkaar niet meer te zien, en Jet krijgt zware pleuritis. Ze blijven echter elkaar trouw. Ds Swaan, die ©en heimelijke liefde voor Jet koestert, wordt dan ook teruggewezen. Even houden we ons hart vast. De moeder van Jet heeft óók al een ongelukkige liefde in haar jeugd gehad, en om er nu nóg een van dergelijk kaliber te moeten verwerken, zou wat al te bar worden. Maar Ds Swaan ontdekt gelukkig ter rediter lijd, dat hij Jets zuster Tine nóg liever vindt, en we slaken een zucht van verademing.

Na acht jaren sterft de vrouw, die Nico gebonden hield. Jet is in dien tijd wijkverpleegster op een dorpje geworden. Ieder jaar stuurt Nico een bos roode rozen, voor elk jaar één roos.

Op den achtsten verjaardag van hun liefde gaat hij zelf die rozen brengen, met de boodschap der bevrijding. Maar maak u niet blij, we krijgen géén happy end tot belooning van 't feit, dat we nu al 260 bladzijden doorgeworsteld hebben. De schrijfster heeft een heel wat dramatischer ontknoopmg voor ons in petto.

In gedachten verdiept over de rozen, die vandaag wel komen zullen, rijdt zuster Jet te veel links in de dorpsstraat, als ze haar wijk in gaat. Een auto moet voor haar uitwijken, botst tegen een boom, en de man die er in zit wordt doodelijk gekwetst. Als Jet den gewonde bevrijdt liggen naast hem in de auto acht roode rozen, doorweekt van bloed. En het einde is dat Jet haar taak als wijkzuster weer op moet nemen. Ds Swaan heeft ech^ ter Nico kort voor zijn sterven nog ontmoet op ©en conferentie, „onder vele emsüge Godzoekers".

We vragen ons af, na lezing van „Twee ringen", waarom zuster Sonja zich niet liever houdt bij haar schetsjes. Er zijn menschen die ze graag lezen. In „Twee ringen" komt Gods Naam veelvuldig voor, en het aantal gebeden is groot. Iemand heeft eens gezegd: het is een groot kwaad onder ons dat we vaak „ontijdig stichtelijk" worden. Die gedachte laat u niet los als u dit boek van Zuster

Sonja leest. We zijn het van harte eens met de moeder van Jet. Wanneer ze aan haar dochter vraagt, of het nu volkomen uit is tusschen Dr de Laat en haar, antwoordt Jet: „Uiterlijk wel, maar innerlijk is het me onmogelijk, 'k Geloof ook niet dat God dat van me vraagt". En dan antwoordt de moeder, die al vaak haar waarschuwing heeft laten hooren: „Haal God daar nu maar niet bij". Het is jammer, dat dit boek geschreven werd. Dergehjke boeken brengen onze Christelijke lectuur in discrediet. JEn 'dat is geen wonder.

„De Wereld groeit", door Jeanna Oterdahl. J. M. Meulenhoff, Amsterdam.

Het is werkelijk een genot om na dit onwaarschijnlijk-romantische product van Zuster Sonja een boek te lezen, dat zulke gezonde en klare taal spreekt als dit nieuwe werk van Jeanna Oterdahl. „De wereld groeit" is een vervolg op „Helga Wilhelmina"

Het laatste werd, nog niet zoo lang geleden, uitvoerig in deze rubriek besproken. We kunnen dus volstaan met een korte aankondiging van dit tweede boek.

Het pleegkind van den schoenmaker groeit in dit boek op van bakvisch tot volwassen meisje. Ze moet het al vroeg stellen zonder den steun van haar pleegvader, dien wonderUjken, trouwhartigen filosoof. Het leven is niet gemakkelijk voor Helga Wilhelmina, en groeien doet pijn. Maar deze Zweedsche schrijfster bezielt haar laeldin met een sterk idealisme, dat niet doet vluchten uit de werkelijkheid, maar het leven doet aanvaarden als een geschenk uit Gods hand.

Wie „Inger Skram" gelezen heeft, weet dat Jeanna Oterdahl de dingen allerminst ziet in een romantisch waas. Dat geeft haar boeken groote levensechtheid. En het bijzonder aantrekkelijke er in is dat zij zóó idicht bij de natuur leeft, als men misschien alleen in de Skandinavische literatuur maar aantreft. „De wereld groeit" is een nobel en frisch boek, dat we van harte aanbevelen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen