CHRISTUS EN CULTUUR

Boekbespreking

Er bestaat sinds de oprichting van ons blad een gewoonte, dat elk auteur, die aan de redaetioneele business druk deel neemt, zijn geschriften zelf aankondigt; zulks opdat niemand valle in het gevaar van wederzijdsche loftuitingen, en, indien er wat aan te merken is, niemand daarbij zich gemolesteerd voele door het gevoel van vriendschap, dat den blik zou kunnen benevelen. Vandaar dat ik hier aankondiging doe van mijn „Christus en Cultuur", uitgave firma T. Wever, Franeker. Op de boot naar Amerika, verleden jaar, voltooide ik de copie en zond ze toen dadelijk na aankomst naar den uitgever. En nu ligt de zaak kant en klaar, behoudens een leelijke zetfout, die aangegeven is, en verbeterd moge worden vóór gebruik.

Een lezer hoor ik vragen: is voor den drukbezetten man dit boekje te begrijpen? Wel, ik had dezer dagen •wat pleizier: een Kamper journalist vond 't nog al geleerd, en een Utreohtsch nog al populair. Ik geloof, dat de Kamper heeft gelet op de opschriftjes boven de pagina, en de Utrechter op den inhoud per pagina's zelf! Die laatste heeft dus gelijk. Die opschriftjes boven de pagina, daar houd i k van, en do lezers moeten een auteur ook eens wat, b.v. zoo'n spel gunnen: je laat de woorden door de handen glijden, en 't is de eenige keer, dat je kunt glimlachen onder het schrijven: 't stille genoegen van korte samenvatting van een pagina, soms in een croquant gezegde, dat toch nauwkeurig wezen wil. 't Is het spel van vrijheid en gebondenheid, van maar laat ik niet verder gaan. Ik wil maar zeggen, dat die opschriftjes soms wat lastig zijn (meestal vanwege de puntigheid in de samenvatting); maar u mag ze behandelen, echt, als het praeadvies: stop ze maar in de kachel. Het komt op den inhoud der pagina's zelf aan, en ik geloof, dat ieder die volgen kan; om u de waarheid te zeggen: de firma Wever heeft wel zwaarder kost gepubliceerd. Dit is maar een gemoedelijk woordje, bij andere uitgaven vergeleken.

In een kerkbode 3as ik zooeven, dat mijn (hier in tweeden en zeer sterk aangevulden en verbeterden druk verschenen) opstel eerst was opgenomen in een bimdel „Jezus Christus en het Menschenleven", maar later daaruit geweerd werd, blijkbaar door anderen. Dat is een vergissing; ik heb zelf geweigerd, de copie weer af te staan voor een tweeden druk onder de omstandigheden van toen. Met den Heer Wever was de afspraak gemaakt tijdens de dagen van de synode van Sneek; door allerlei drukte, later door den oorlog, bleef de zaak onuitgevoerd; maar thans was er tijd.

Oudere lezers zullen zich herinneren, dat er over dit opstel, gelijk ook over dat van dr Colijn, een vreeselijk verontwaardigde critiek gekomen is van barthiaansehe zijde. Ook een van zoetigheid druipende aanval van den dogmaticus der Vrije Universiteit, die zich had laten inpalmen door dr H. H. K., om zijn best eens te doen tegen wie niet bij de club hoorden. 2ioo bleef dr B. H. K. buiten schot, en de arme dr Hepp kon de slagen opvangen; wat ook geschied is: je moet tenslotte wéten wat je doet, als je begint te werken met klachten van afval van de b e 1 ij d e - nis, en je hebt het over critiek op meeningen, die geen mensch volhouden kan, Hepp ook niet, al heeft hij nog wat hulp van de familie Ridderbos.

Ook aan de V.U. laat men hem los op dit puht; maar dan voor een „linksche" beweging; ik deed het voor „reehtsch". We hebben ook thans laten staan wat dr Hepp critiseerde, en de Kamper curatoren uit de dagen van voor 1944 zullen me dus wel dankbaar zijn, dat ook ik Ridderbos, d.w.z. zijn deputaten. mee hielp verzoeken, schriftelijk met ons te spreken, opdat zij niet weer moeten kiezen tussehen Hepp en mij, en gedwongen zijn, 't heele zaakje uit puren angst buiten de notulen te houden (zie het nieuwe boek van ds Janssen). Ook de barthiaansche critiek bracht geen meeningswijziging bij ondergeteekende. Wel heb ik de gelegenheid aangegrepen, op sommige punten breeder in te gaan.

Ons gereformeerde volk heb ik tenslotte meer voor oogen gehad dan deze critici. Die vallen wel weg, maar het gereformeerde leven houdt zijn vragen, en het gereformeerde hart vraagt om bezinning. In een poging om de Schrift en de belijdenis te laten spreken, deze laatste óók op die punten, waar de Vrije Universiteit, Hepp, en zijn promovendi, en Diepenhorst CS. haar blijkbaar niet kennen en weerspreken (ik bedoel de Dordtsche Leerregels inzake het natuurlijk licht), maakte ik opnieuw dit werkje klaar voor den druk. Wie onder het lezen den eersten druk zal willen herkennen, die zal lang werk hebben. Maar na het lezen zal hij erkennen, dat de hoofdgedachten zich gelijk bleven. Mocht de dogmaticus van de V.U. soms weer de trompet willen steken, hij mag gerust den naam noemen, dezen keer.

In deze aankondiging herinnerde ik even aan het gekriel van Kuyper-Hepp om den eersten druk. Maar de lezer van deze aankondiging behoeft niet te denken, dat het boekje zelf polemiseert. De polemieken tegen Hepp, naar aanleiding van den eersten druk staan nog altijd in „De Reformatie", en zijn hier niet herdrukt. Als ik ze nog eens nalees, denk ik nog: hoe is 't mogelijk geweest, dat een zoo absoluut mislukte hetze van Kuyper-Hepp uit de dagen van Hepp's brochures tenslotte toch nog door eerstgenoemdes vrienden is „bekroond" met een uitwerping, als gehoopt _ werd, maar niet verkregen kon worden met argumen-' ten. Antwoord: ze moesten erkennen, dat de aanval mislukt was. Maar de hoogmoed sloeg toe, toen de niet verslagene niet poseeren wou als verslagene, terwille van de eer der club.

De lezersi moeten me maar ten goede houden, dat ik hier even terugdenk aan het verleden. Het is ook zoo miserabel slecht, wat er allemaal gebeurd is sinds den dag dat ik voor een paar dagen uit Erlangen naar Rotterdam toog, om de copie voor den eersten druk te dicteeren aan een stenografe. Hoe is 't mogelijk geweest! Je spreekt over „Christus en Cultuur" in argeloosheid en komt dan terecht in een sfeer van scheelzienerij en jaloerschheid voor wier zelfhandhaving de kinderen van de wereld zich schamen zouden. Konden wij het helpen, dat Hepp bij de eerste stappen op dit pad, in stee van de wetenschap die belijdend is te helpen, de belijdenis niet eens lezen kon, en met zijn leerling Prins remonstrant en gereformeerd door elkaar haalde? Kunnen wij het helpen, dat DSepenhorst aan de V.U. nóg mis is, op dit punt? En moeten de blunders van de heeren van de V.U. altijd op anderen door de principieel maehteloozen geworpen worden? In de kerk en in de politiek?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen