Caedes carbonaria

De rubriek „Kerkelijk Leven" heeft ons voor eenige weken weer eens herinnerd aan de fides carbonaria, aan het kolenbranders-geloof, dat de Roomsche kerk voor den kolenbrander, den leek, den man-uit-het-ongeletterde-volk genoegzaam acht tot zaligheid. Het is het zoogenaamde impliciete of ingewikkelde geloof. Zoo heet het niet, omdat het zoo ingewikkeld is! Het kost den kolenbrander weinig hoofdbrekens om dit geloof te belijden. En minder nog dan zijn hoofd vermag het te breken zijn hart. Als hij gevraagd wordt rekenschap te geven van de hope, die in hem is, wordt hij geacht wél te hebben geantwoord, zoo hij zegt:

„Ik geloof, wat de Kerk (d.w.z. de „geestelijkheid") gelooft". Wat die kerk gelooft, dat blijft intusschen, een geheimenis voor hem. Een „ingewikkeld" geval, „in doeken gewonden". Maar dat ingewikkelde geloof van den kolenbrander, dat hebben de geleerde heeren, de „geestelijken" niet voor hem, maar voor zichzelf uit de doekjes gedaan. Zij hebben een expliciet, een uitgewikkeld geloof, dat zij voor den kolenbrander inde-doekjes gedaan hebben. En ze hebben daarmee tegelijk den kolenbrander zélf in-de-luren-gelegd.

We hebben in de laatste jaren nog al eens zulke kolenbranders ontmoet. Zelfs onder hen, die in zijden kleederen gaan. Want het geviel, dat er leerbeslissingen vielen; dat daarop een 'I'oelichting 'gegeven werd en dat er een Praeadvies verscheen met veel gemier over Chamierus en zoo; dat een leerbeslissing vervangen werd en dat voordien reeds zestien punten verschenen waren, die nadien weer aanknoopingspunt voor een samenspreking moeten zijn; dat voorts van de Toelichting en het Praeadvies boven genoemd, werd uitgesproken, dat zij geenerlei kerkelijk gezag hadden. Het is alles zoo'n ingewikkelde historie, dat wij voor ons met ons kort begrip ons maar gehouden hebben aan het Kort Begrip. Maar we ontmoetten zoo af en toe mènschen, die heeten te gelooven wat hun kerk te gelooven besloten had en geacht werden dat alles voor vast en bondig te houden, totdat hun kerk had uitgesproken dat zij het niet meer voor vast en bondig behoefden te houden, maar dat ze nu weer voor vast en bondig moesten houden, dat ze 't niet voor vast en bondig moesten houden.

Het bleken kolenbranders te zijn.

Kolenbranders-in-het-geloof.

Kolenbranders-bij-de-gratie-hunner-synoden. Kolenbranders-bij-hun-eigen-gratie.

We vroegen hun anno 1942: wat-geloof t-gij ? Men antwoordde ons: wij zitten daar zoo niet in, maar hier hebt U onze leerbeslissingen, mét toelichting.

We vroegen hun anno 1943: wat gelooft gij? • Men antwoordde ons: we zijn geen theologen, maar hier hebt U de zestien punten.

We vroegen hun anno 1944: wat gelooft gij? Men antwoordde ons: het is een ingewikkeld geval, maar hier hebt U het ons toegezonden Praeadvies.

We vroegen hun anno 1946: wat gelooft gij? Men antwoordde ons: we hebben helaas geen microscoop, maar hier is de vervangingsformule, er moet een gekloofde haar aan ons geloof sinds 1942 zijn veranderd.

We vroegen hun anno 1949: wat gelooft gij? Men antwoordde ons: Toelichting en Praeadvies zijn van de baan. , , Waarheid en Eenheid" heeft geconstateerd, dat er 'n winstpunt is voor de bezwaarden.

Toen vroegen we: Hoe is de stand, Mieke? En Mieke zei: Kolenbranders-stand. Die Mieke toch!

Intusschen: stijlvol zijn de gereformeerde kolenbranders niet. Of liever: er wordt niet stijlvol met hen gehandeld. Rome verstaat dat beter.

Rome houdt hen overal buiten. Buiten de leermacht der Kerk;

Maar ook buiten de regeermacht. Zij handelt èn bij de uitoefening van de leermacht èn bij de uitoefening der regeermacht bij hem over hem zonder hem.

Maar de synodocratische hiërarchie niet alzoo. Want óók als ze hem, — den kolenbrander — in zaken van de leer als kolenbrander behandelt of duldt, door hem een onbegrijpelijk Praeadvies op z'n dak te sturen of hem te adviseeren het maar in de-kachel te stoppen, dan laat ze hem in zaken der regeering optreden als prelaat.

We hebben ééns een schorsing bijgewoond. We vroegen toen een ouderling, 'of hij achter die leerbeslissingen stond en of hij ze dóór had. Hij gaf ons toen eens kolenbranders-antwoord: ik ben geen theoloog en ze zullen het op de synode best weten. Hij verklaarde zich onmondig als een kolenbrander. Maar toen er even later werd gestemd, toen dééd hij als prelaat, toen sprak zijn mond — met „diepe" droefheid: vóór.

Dat vóór was een caedes carbonaria, een kolenbranders-moord.

Hetwelk een graadje erger is dan een fides carbonaria, een kolenbranders-geloof.

En we dachten toen: caedit quod claedit „ecelesia^', hij doodt hetgeen de „Kerk" doodt.^ Hij moordt in blind vertrouwen op „hoogerhand".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen