,,Praesnteeren"

In ons vorig nummer gaven we enkele opmerkingen ten beste (in een *«*) over de bestrijding van ds H. Bouma van Assen door ds B. A. Bos; het liep over de vraag, of men zeggen mag, dat Christus wordt „gepraesenteerd" in de sacramenten. Ook ds Bouma zelf hield zich Inmiddels met de zaak bezig; hij schrijft in zijn kerkb. (Drente):

Dan ging het bezwaar van ds Bos hiertegen, dat ik het woord , , presenteren" gebruikte als omschrijving \? an het „voorstellen" in de belijdenis, als deze zegt: God heeft de sacramenten bij het Woord gevoegd, om te beter aan onze uiterlijke zinnen „voor te stellen" zowel wat Hij ons (uiterlijk) te verstaan geeft door Zijn Woord, als wat Hij Inwendig doet in onze harten. In dat verbajid had ik gezegd: Calvijn spreekt hier van „aanbieden". Maar ds Bos wil niet spreken van: présenteren-aanbieden. En in samenhang daarmede wil hij niet spreken van een accepteren. Hij meent, dat ik ten onrechte het woord „ontvangen" weergaf door „accepteren" in deze woorden van de belijdenis: de goddeloze ontvangt niet de waarheid des sacraments. Want, zo zegt ds. Bos, de goddeloze ontvangt die „waarheid" niet, omdat die hem ten principale niet gegeven wordt. En, zo zegt hij, dat dit de bedoeling van de belijdenis is, blijkt ook wel hieruit, dat de officiële franse tekst voor ontvangen het woord „recevoir" gebruikt.

Laat me hier op slechts een enkele plaats bij Calvijn mogen wijzen. Ik denk aan zijn catechismus van 1545, het gedeelte waar hij zegt, dat de goddelozen de genade die hun in de sacramenten wordt geschonken verijdelen. Voor , , schenken" gebruikt hij in het frans (zie de uitgave van W. Nlesel, 2e dr.) het woord „presenteren", en in het latijn (zie de uitgave van E. F. K. Muller) het woord , .offreren". In aansluiting aan deze opmerking laat hij volgen, dat toch de goeden en de kwaden de sacramenten gelijkelijk ontvangen; waarbij hij dan voor „ontvangen" in zijn franse tekst gebruikt het (bovengenoemde), woord „recevoir" en in zijn latijnse tekst „gebruiken". Voor Calvijn was „ontvangen" dus blijkbaar niet iets geheel anders dan bv. accepteren, welk woord toch een bepaald gebruiken aauvrijst.

En wat voorts het woord „recevoir" aangaat, het betekent lang niet altijd het passieve ontvangen, In handen gestopt krijgen, maar het kan evenzeer het actieve ontvangen aanduiden, in handen nemen. Het enkele zeggen: ds Bouma heeft het mis, want hier staat in het frans het woord „recevoir", düs moet hier gedacht worden aan het in handen gestopt krijgen; gaat niet op.

Laat ds Bos nu hierin weer niet enig verkapt remonstrantisme willen zoeken. Ook het geloof is gave Gods. Maar het gaat er om, dat we goed zien: in de sacramenten zijn de tekenen met de betekende zaken verbonden: de dienaar geeft bv. brood en wijn, terwijl Christus Zijn genade schenkt.

Maar — en dit is de zonde tegenover Gods gave — de goddelozen gaan schelden wat Hij heeft samengevoegd; ze nemen wel het brood en de wijn, maar geloven niet de „waarheid" daarvan: ze omhelzen Christus niet hl geloof.

Zou het waar zijn, wat ds Bos staande houdt: de goddelozen ontvangen de betekende zaak ten principale niet omdat God die niet geeft, dan is de onverrarjdeiijke consequentie de leer van de tweeërlei doop, enz. Ik kan nog niet anders zien, dan dat de opvatting van ds Bos tot deze gevolgtrekking moet leiden.

Tot zoover ds Bouma. Hij heeft gelijk, als hij concludeert, dat ds Bos in dezen niet goed ziet. Bezwaar tegea „prae'ienteeren" ? Hoe ii het mogelijk ? Calvijn, om maar een paar voorbeelden te noemen, zegt: Twee zaken worden ons „gepraesenteerd" (fransch: nous sont presentees) tn het avondmaal: Jezus Christus als bron en materie van alle goed, en de vrucht en werking van zijn lijden en sterven (C. R. 5, 437). Beu paar regels verder schrijft hij (5, 438), dat de ontkenning van de stelling, dat de ware gemeenschap (la vraye communication) ons in het avondmaal wordt „gepraesenteerd" (nous estre presentee en la Cene) het sacrament frivool en nutteloos maakt; wat een schrikkelijke lastering is. Tusschen praesenteeren en representeeren (In den zin van: voor oogen stellen, hetgeen de zichtbare teekenen doen) kan dus verschil zijn, zie t.a.p. 438/9, Gelijk trouwens ook een duif den Geest voorstelde, repraesenteerde, afbeeldde, 439. Zoo beelden ook de'teekenen die immers zichtbaar zijn, af: representeeren, 439. Vandaar dan ook, dat Caivign vrijmoedig verzekert, dat Christus ons in het avondmaal wordt geoffreerd (nous y est offert), met het DOEL (a fin que) dat wij Hem zouden bezitten (440).

Ook inzake het woord „recevoir" (receveeren) heeft ds Bouma gelijk tegenover ds Bos. Men moet het sacrament „deuement recevoir"; het kan goed en niet goed gebeuren (441), zooals men ook op deze twee manieren kan communiqueeren (442). De maag moet capabel zijn om het voedsel te receveeren (443). Iedereen moet zich voorbereiden op dat receveeren (446). Wie de „waarheid" van het sacrament heeft, is des te meer capabel om het teeken te receveeren (446).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen