VU Magazine 1974 - pagina 118

Prof. dr. H. J. van Aalderen: 'Arts moet beter leren luisteren' Het is geen gebruik dat een hoogleraar die zijn ambt aanvaardt met een bij deze plechtigheid behorende toespraak, zich aan het eind van zijn verhaal afvraagt: wat wil ik hief nu eigenlijk mee? Is het geen luxe mezelf - en m'n gehoor - bezig te houden met deze of gene wetenschappelijke vraag, terwijl zich in de wereld buiten m'n vakgebied problemen voordoen van aanzienlijk groter omvang? Begin vorige maand werd deze vraag inderdaad opgeworpen in de inaugurele rede van prof. dr. H. J. van Aalderen, directeur van het Huisartseninstituut aan de VU. Onder de titel 'Anders helpen, anders helen', werd daarin voorgesteld de geneeskunde niet voornamelijk in technisch-natuurweténschappelijke richting te beoefenen, maar daaraan hulpverlening toe te voegen: 'dan zullen we ons vooral bezig moeten houden met de betekenis en de zin van ziek en gezond zijn.' Voorafgaand aan deze conclusie had prof. Van Aalderen de vraag gesteld of de door hem geschetste hulpverlening niet een 'zelfgenoegzaam welvaartsverschijnsel' was. In grote delen van Azië en Afrika immers overheersen honger en armoede; dood of leven iedere andere problematiek. Toch meende prof. Van Aalderen dat hij niet overbodig luxueus was bezig geweest, door na te denken over de manier waarop de huisarts zijn beroep in de toekomst zou moeten uitoefenen. 'Naast de uitdaging anderen in de welvaart te delen, zijn wij gesteld tegenover de uitdaging een menselijk antwoord te vinden op onze welvaart. Wat ik heb pogen te zeggen is, dat deze uitdaging ook geldt voor onze westerse geneeskunde.' Hier volgt het grootste gedeelte van de toespraak van prof. Van Aal deren: 'Ik wil proberen iets te zeggen over de huisarts als primaire hulpverlener en met u nagaan in hoeverre hij zich bij deze belangrijke taak in de toekomst misschien anders zou kunnen gaan opstellen dan hij tot nu toe gewend is. Want dat onder de taken die de huisarts beeft, de primaire hulpverlening een be-

langrijke taak is en blijft, daar zal vrijwel iedereen het over eens zijn. Duizenden mensen komen dagelijks bij de huisarts hulp vragen voor hun klachten en angsten. De wijze van hulp verlenen door de huisarts is daarbij van groot belang voor de vraag wat er verder al of niet gaat gebeuren. Het gaat dus over de primaire hulpverlening van al diegenen, die met een nieuwe klacht bij hun huisarts komen en niet over de begeleidingstaak, die de huisarts t.o.v. vele patiënten heeft.'

Natuurwetenschap 'De medische wetenschap is zo verstandig geweest om zich met de subjektieve begrippen ziek en gezond weinig bezig te houden. Een natuurwetenschappelijke wetenschap kan daar weinig mee. De geneeskunde heeft dan ook een objectief ziektesysteem ontwikkeld, waardoor het mogelijk werd om een groot aantal goed omschreven ziektebeelden te herkennen. Daarbij heeft men zich niet afgevraagd of hiermee een allesomvattend ziektebegrip was geschapen en nog minder of

alles wat niet in dat systeem paste gezond genoemd moest worden. Men is eenvoudig uitgegaan van een natuurwetenschappelijke benadering van het begrip ziekte, gebaseerd op objectiveerbare en herkenbare afwijkingen in het organisme en men bleek hiermee een zinvol systeem in handen te hebben, waardoor veel afwijkingen van het menselijk organisme waren te onderkennen, te klassificeren en te behandelen. Alleen in de psychiatrie is dit systeem mislukt. Het bleek niet mogelijk om talrijke gedragsstoornissen vanuit dit systeem op zinvolle wijze te benaderen, ondanks de vele pogingen, die hiertoe zijn ondernomen. De psycho-analyse met zijn causale denktrant had nog het meeste succes.

Reduktie De reductie van de mens tot een wezen, dat opgesloten is in zijn eigen psychische bestel maakte wel veel duidelijk over het gedrag van de patiënt, maar was niet in staat om de mens als een voortdurend

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen