VU Magazine 1974 - pagina 40

Opvoeden geen vanzelfsprekende zaak meer door dr. P. A. de Ruyter 'Mijn beschrijving van het gezin in opvoedingsnood beperk ik tot die categorie gezinnen die men in de regel aanduidt als gezinnen waarin een kind gedragsmoeilijkheden vertoont. In de meeste gevallen wordt het kind aangeklaagd vanwege het feit dat het zo niet langer meer gaat. Er is geen vat op hem te krijgen. Hij is ongrijpbaar. Doorpratend vertellen ouders dat zij het ook niet meer zien, ze hebben van alles geprobeerd, maar niets hielp, ze hebben nu geen moed meer, ze zien niet meer wat ze moeten doen', aldus dr. P. A. de Ruyter in een openbare les ('Het gezin in opvoedingsnood', Callenbach, Nijkerk) die hij vorige maand gaf bij zijn ambtsaanvaarding als lector in de speciale pedagogiek, een tak van wetenschap die dr. P. A. de Ruyter zich bezighoudt met de opvoeding van het probleemkind, door dr. De Ruyter liever om- daarop richten. Dit blijkt uit opmerkingen schreven als: de wetenschap van hulpverle- als: hij kan alleen maar ruzie maken, of: hij ning aan opvoedingssystemen die zich in op- doet alles verkeerd. Het kind is een 'alleen voedingsnood bevinden. maar' geworden en de opvoeder onderIn zijn openbare les maakte hij onderscheid neemt slechts pogingen hem dat gedrag af te tussen 'opvoedingsspanning', een verschijnsel leren. 3. Het vechten moe, verwachten de dat overal waar mensen aan het opvoeden ouders van hun handelen geen heil meer. Ze zijn voorkomt; het is de spanning tussen het doen er nog wel wat aan, maar het is niet meer kind dat zelf iemand wil zijn en de opvoeder overdacht, niet meer toekomst-gericht. Ze die bepaalde verwachtingen heeft; de 'opvoe- gedragen zich impulsief, laten hun ambivadingscrisis', waarbij het communicatiepa- lente gevoelens duidelijk blijken. Ze probetroon tussen ouders en kind is verstoord ren het vandaag eens zus, morgen zo. doordat de omgangsvormen als onvoldoende 'Kind en ouders lijden aan het gebeuren, het effectief worden ervaren (bijvoorbeeld door- kind voelt zich onveilig, onbeschermd, overdat bepaalde opvoedingsstijlen in de ge- geleverd en de ouders hebben soortgelijke gemeenschap veranderen) en 'opvoedingsnood', voelens. En er is geen ontkomen aan! Dag in wanneer 'het gezamenlijk ondernemen van ou- dag uit versterken zij elkaar in dit gedragsders en kind mislukt is en de verbondenheid patroon. Zij vervreemden steeds meer, maar tussen ouders en kind niet meer bestaat. Deze komen nooit los van elkaar. situatie is dermate schadelijk voor het gezin, Dit gebeuren blijft niet beperkt tot de ouders en dat het hulp nodig heeft'. het aangeklaagde kind, ook de andere kinderen raken in het vervreemdingsproces betrokken. De moeder merkt dat ze eerder uitvalt tegen de Vervreemding Hij gaf drie kenmerkende reacties van ouders andere kinderen, dat ze niet op kan tegen het in opvoedingsnood. 1. Ze grijpen niet meer huilen van de baby. De man voelt dat hij soms vooruit op de te verwachten ontwikkeling van onredelijk is tegen zijn vrouw en op een ander het kind, maar benaderen het soms alsof het moment weer overbezorgd. De ouders voelen veel ouder was. Hulpverleners merken tot zich schuldig maar stellen toch: wij zijn niet hun verbazing dikwijls op, dat het kind, wan- meer in staat anders te zijn. De ontwikkeling neer ze het voor het eerst ontmoeten, veel van alle gezinsleden stagneert', aldus dr. De jonger blijkt te zijn dan ze zich uit de ver- R uyter. halen van de ouders hadden voorgesteld. 2. Ouders richten zich in de omgang met het 'Ik-kracht' kind niet meer op de dingen van alle dag, In een gesprek met VU-magazine legt hij uit maar zijn zo geobsedeerd door de problemen dat de bezigheden van de speciale pedagoog met het kind, dat zij alle beschikbare energie zich minder richten op het opsporen en weg38

nemen van de oorzaak van een gedragsstoornis, dan op het aanleren van mogelijkheden de handicap te beheersen. 'Wanneer er sprake is van een organische storing, betekent dat nog niet dat we pessimistisch behoeven te worden. We staan dan voor de opgave: hoe kan ik dit mens zoveel 'ik-kracht'geven, dat hij in staat is zijn probleem te beheersen?' Een lichte hersenbeschadiging, bijvoorbeeld, kan leiden tot hyperactiviteit. De oorzaak daarvan kan niet worden weggenomen. Wel kan worden getracht het kind te leren zichzelf in de hand te houden, ongeveer op de manier waarop iemand zichzelf ertoe kan zetten na een slechte nachtrust toch aan het werk te gaan. 'In eerste instantie zijn we dus niet zo erg geïnteresseerd in de oorzaak; het gaat ons in de eerste plaats om de vraag: wat speelt zich afin de opvoedingssituatie en wat heeft zich afgespeeld.'\Jït zo een 'situatie analyse' zou bijvoorbeeld kunnen blijken dat een moeder op den duur nerveus begon te reageren op een al te veel huilende baby en dat dat het begin was van een leerproces, dat later tot de noodsituatie leidde. 'We proberen daarvoor in de plaats een nieuw leerproces te stellen. Dat vooral blijkt essentieel te zijn. In tweede instantie komt dan natuurlijk ook de oorzaak; die mag niet worden vergeten'.

Veelsoortige hulp In zijn openbare les voerde dr. De Ruyter een pleidooi voor veelsoortige hulp, die zich niet alleen op het kind zou moeten richten, maar op allen die bij de opvoedingsnood zijn betrokken: het hele gezin. Hij achtte dit zo belangrijk, dat hij daarbij pleitte voor een aan het gezin uit te keren vergoeding voor te derven inkomsten krachtens de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (die overigens naar zijn mening op korte termijn zou moeten worden veranderd in een Algemene Wet Bijzondere Hulpverleningskosten). Van deze 'veelsoortige hulp' dient men ook gebruik te maken in de 'residentiële behandeling' {ÓLS behandeling in een tehuis) van kinderen. Want vooral in de tehuizen ligt het voor de hand dat men zich in het bijzonder op het kind richt, daarmee is per slot van rekening 'iets aan de hand'. Naar de mening van dr. De Ruyter is residentiële behandeling pas goed, wanneer het een vorm is van gezinsbehandeling. Tot op vandaag wordt ze echter over het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen