VU Magazine 1974 - pagina 33

Dat alles doen we, omdat de versobering die nodig zou zijn niet aanvaard wordt. Misschien ook wel omdat het systeem van produktie en consumptie waar we inzitten geen versobering kan verdragen. Ons kapitalistische systeem, het produceren voor winst, gecombineerd met volledige werkgelegenheid schept z'n eigen wetten. We blijken niet in staat dit te doorbreken. We dreigen slaaf te worden van een produktiesysteem dat niet meer past in de toekomst. Deze energiecrisis kan een zegen zijn. Hij kan aanleiding zijn tot een bezinning op een maatschappijvorm waarin de lasten samen worden gedragen. Zelf ben ik overtuigd dat ons produktiesysteem, gebaseerd op winst, niet de redelijke verdeling tussen rijk en arm brengt. Dat ze niet vrijwillig, dus redelijk, de versobering aanvaardt en dat de versobering niet verkregen wordt door een stelsel van geboden en verboden in deze maatschappij die op winst is gebaseerd. Want de politieke wil ontbreekt om zulke geboden of verboden te aanvaarden. Dat zal toch moeten, want we willen geen dictatuur. Ik vrees dat de noodzaak tot behoud van ons produktie-consumptiesysteem zal leiden tot het zich veilig stellen, eventueel met geweld. Het kapitalistisch systeem onderscheidt zich wat dat betreft niet van een staatssocialistisch systeem als in Rusland. Daar vinden we ook een systeem dat is gebaseerd op groei. Een zekere run op de grondstoffen tekent zich al af.

Andere maatschappij Hier tegenover wil ik een andere maatschappijbeschouwing stellen. Ik weet dat het een

heel lange weg is en dat het de vraag is of we daar tijd voor hebben. Het is een maatschappij van volledig gelijke kansen; een nieuwe filosofie van de arbeid, niet langer de filosofie waarbij de mens leeft om te werken; een nieuwe verantwoordelijkheid voor de' maatschappij van nu en die van de toekomst; volledige ontplooiingsmogelijkheid van de verantwoordelijkheid van de mens; ver doorgevoerde decentralisatie die een vertaling is van de verantwoordelijkheid; het onderwijs niet meer gericht op de mens als producent, maar op de mens als lid van de maatschappij. Het zijn allemaal bekende begrippen. De concretisering ervan zal tijd vergen en vraagt een politieke heroriëntering, die niet meer plaats kan vinden op nationale grondslag. Ik pleit daarom voor Europese partijvorming waarin deze elementen de grondslag worden. Als ik dan tenslotte tot een conclusie kom, zeg ik: ja natuurlijk versobering. Materieel zullen allen die méér hebben in belangrijke mate moeten versoberen. Maar dat is alleen uitvoerbaar, wanneer we een grondige verandering aanvaarden in onze produktieconsumptiemaatschappij. Anders blijft het een illusie. We staan voor> een keuze; op een drempel naar een nieuw tijdperk. Het zal van onszelf afhangen of we bewust dit tijdperk binnentreden; of we de strijd om het bestaan van deméns kunnen winnen, ja of nee.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen