VU Magazine 1974 - pagina 99

Ëen titel is maar een uithangbord door Cees Faber

De Open Universiteit in Engeland is in 1971 ingesteld. Op dit moment volgen zo'n 40.000 studenten aan deze universiteit onderwijs. In feite kan iedereen aan de Open Universiteit studeren, die dat wil. Je hoeft niet een bepaalde vooropleiding te hebben. Iemand met alleen lagere school zou dus in principe een titel kunnen behalen. Het klinkt dan ook als een geweldige slagzin: Hoger Onderwijs voor Iedereen. In de meeste commentaren wordt de Open Universiteit al succes toegedicht, voordat ze ook maar iets heeft gepresteerd. Het enthousiasme over de Open Universiteit kent geen grenzen. De werkelijkheid geeft daartoe echter weinig reden. De Open Universiteit dreigt in moeilijkheden te geraken. Bezwaren worden geuit van buiten en van binnen, dat de Open Universiteit zich probeert waar te maken als echte universiteit. De Open Universiteit zou dezelfde status en aanzien trachten te verwerven als de traditionele universiteiten. En dat was niet de bedoeling. Er worden verder bezwaren geuit, dat de cursussen niet afgestemd zijn op wat de studenten willen. De studenten aan de Open Universiteit zijn over het algemeen mensen met een dagtaak en met een gezin. Zij hebben vaak een specifieke belangstelling en voelen vaak een bepaalde noodzaak om veranderingen in hun particuliere sfeer aan te brengen. Hierbij sluit de Open Universiteit niet aan. De cursussen zijn meer afgestemd op de specifieke belangstelling van bepaalde docenten. En zo zijn er nog meer bezwaren te horen tegen de Open Universiteit.

Titels Een belangrijk probleem, waarmee de Open Universiteit te kampen heeft is de zwaarte van de verleende titels. Die zijn zeer in discussie. Op het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen in Londen wordt zonder meer beweerd, dat een graad aan de Open Universiteit lang niet zo zwaar weegt als een die aan een gewone universiteit zou zijn behaald. Terwijl het dezelfde graden zijn met de daaraan verbonden titels, gelden ze voor velen in de praktijk als tweederangsgraden. Wanneer het motief om aan een Open Uni-

Cees Faber

versiteit te gaan studeren juist het verwerven van een graad en een titel is, komen studenten die het daarom in de eerste plaats te doen is, wel van een koude kermis thuis. De eerste afgestudeerden van de Open Universiteit konden niet zo gemakkelijk aan een baan komen als andere afgestudeerden, ondanks de mooie titel.

Onderscheiding De Open Universiteit mede brengt de klad in de graden, zo wordt gezegd. Er zijn straks zoveel mensen gerechtigd tot het dragen van een titel, dat de spoeling dun dreigt te worden. Waarvoor dienen titels? Ze worden gebruikt om te onderscheiden. Iemand die een opleiding aan een instelling voor hoger onderwijs heeft voltooid, kan zich met een titel tooien;

iemand die gepromoveerd is, kan daar nog een schepje bovenop doen en duidelijk maken dat hij weer iets méér zou kunnen presteren. De titels geven aan, dat iemand, hetzij moeiteloos, hetzij met inspanning, iets gedaan heeft, wat een ander niet mocht, niet kon of niet wilde. Je hebt te maken met andere mensen, met buitengewone mensen. Het bezit van een titel geeft de drager ervan een bepaalde status. In de maatschappij openen zich voor hem meer mogelijkheden. Je komt opeens voor posities in aanmerking, waar je zonder titel wel naar kunt fluiten. Titels geven de mensen gewicht. Te veel gewicht. De aantrekkelijkheid van een titel bleek kort geleden nog weer eens toen de Vrije Universiteit vanuit Duitsland een geldsom kreeg aangeboden, mits de gulle gever een eredoctoraat zou worden verleend. Het verhaal staat niet op zichzelf Tot voor kort kon men zich b.v. in Ierland ook bepaalde academische titels tegen betaling verwerven. Dit kon omdat een instituut dat niet meer aan onderwijs deed, formeel nooit was opgeheven of het recht was ontnomen academische titels te verlenen. Het werd een bloeiende handel. Ook in de ontwikkelingslanden is men aangestoken door de jacht op academische titels, want die geven ook daar meer aanzien. Er is een levendige handel in proefschriften. Trouwens ook in het westen gebeurt dat; alleen gaat het daar wat geraffineerder. Het is moeilijker vast te stellen. Het lijkt allemaal een beetje op de handel in adellijke titels waarmee zich verarmde adellijke families in Italië nogal eens bezighielden. Uiteindelijk is het natuurlijk een vrij ridicule zaak. Het doet denken aan het befaamde verhaal van Tsjechow uit 1884. Een leraar leent een ridderorde van een luitenant omdat hij op een diner goed voor de dag wil komen bij z'n gastheer. Wanneer hij met de borst vooruit de kamer van z'n gastheer binnenkomt, ontwaart hij een collega, die heel goed weet dat hij geen ridderorde bezit. Steeds probeert hij dan ook met de hand de onderscheiding te bedekken, maar 't komt toch uit. Z'n collega blijkt overigens een nog belangrijker ridderorde te hebben geleend. De leraar in kwestie bedenkt dan dat hij een volgende keer ook moet omzien naar een hoger onderscheidingsteken. 45

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen