Evangelisatie-motieven uit de werken van Mevrouw Bosboom-Toussaint

XIV.

Wéér afgedwaald.

III.

Gideon en Cosmo zijn twee praegnante persoonlijkheden. Volslagen contrasten, doch in wie de wonderlijk saambindende macht der genade zich openbaart. Gideon is steeds dezelfde, Cosmo daarentegen is de altijd uit den band springende man van uitersten. Hij was van bakboord naar stuurboord geslagen, doch wordt door Gideon weer op de rechte plaats gebracht.
Gideon is rank en veerkrachtig, Cosmo een man van stalen geest en van ijzeren wil. Er is bij hem een geweldig schier onwederstandelijk dringen naar daden. Gideon toont zich een Fénélongestalte, die de oorzaak van het kwaad, dat aangericht was, liever bij' zichzelf dan bij een ander zoekt. Hij ontleent aan de kracht der heilige dingen het vermogen tot groote daden. Cosmo daarentegen is jaloersch en achterdochtig.
AI de eigenaardigheden van het raadselachtige-, onpeilbare en ondoorgrondelijke menschenhart zien wij in Cosmo. Maar toch is het bij hem geheel anders dan bij Willem van Aalst, ook een scherp geteekend figuur in mevrouw Bosbooms geschriften. Van Aalst doet denken aan een akker, die veelvuldig bearbeid en door den regen menigmaal gedrenkt is; maar inplaats van vruchten brengt hij slechts distels en doornen voort — enkel onkruid. Hij is door het Woord Gods beschenen, zonder er door verlicht te worden.
Op het levensveld van Cosmo zijn helaas óók allerlei distels en doornen. Maar naast den stekeligen doorn vinden wij bij hem toch ook de geurige en kleurige roos. „Een lelie onder de doornen", mag als zijn sprekend vignet gelden.
Gideon Florensz is een exempel van een uitnemend arbeider in de Evangelisatie. Een man met een teer hart, een ruimen blik, een groot en blijmoedig geloof. Daardoor wordt hij' niet moede om te blijven bidden en hopen, niettegenstaande Cosmo lang, o zoo lang in zijn afkeerigheid en wederspannigheid volhardt. In hem zien wij' op treffelijke en treffende wijze-, hoe het werk der Evangelisatie om tot vollen wasdom te komen een voortdurende, verstandige leiding en zorg behoeft.

* * *

Nog een belangrijke gedachte wordt ons in de verhouding van Gideon en Cosmo duidelijk aangewezen, n.l. dat wij in den Evangelisatie-arbeid heel anders moeten spreken en handelen ten opzichte van personen, die de waarheid van nabij gekend hebben, dan tot wie van het Woord Gods ten eenenmale vervreemd zijn. Wij zijn van nature allen zondaren, maar het maakt een zeer groot verschil of gij met een weerspannig en hoogmoedig, dan wel met een boetvaardig en ootmoedig zondaar te doen hebt. De hoogmoedige wil zich tot allen prijs tegenover God op de been houden. Hij wil met God disputeeren en debatteeren. Zoo is het bij Willem van Aalst. Maar in de ziel van Cosmo kwam door de werking des Heiligen Geestes een -nederige glooiing, een uitgegraven bedding voor het water des levens.
De hoogmoedige wil van genade en erbarming niet hooren. Hij zou de enge poort, als het aan hem stond, wel willen afbreken, terwijl de verootmoedigde genade afsmeekt om laag en diep te bukken.
Cosmo gevoelt, dat hij afweek van het grootste boven alles, zonder hetwelk hij niet gerust leven en nog minder in vrede sterven kon: van het geloof en van de genade Gods in Christus Jezus. Bij den van God vervreemde is dat gevoel niet. Hij kan het maar al te goed missen, wil er zelfs niets van hooren. Toen de slagboom tusschen hen beiden maar eerst gebroken was, kon Gideon met Cosmo van hart tot hart spreken. Bij den ongeloovige is hiertoe niet het minste aanrakingspunt, 't Is al veel, zoo gij hem in het geweten kunt treffen. Die buiten zijn, bezien de religieuze dingen slechts van de buitenzijde en blijven daarbij staan. Zoo verstonden de Joden uit Jezus' dagen de gelijkenissen geheel in natuurlijken zin. Zij konden 's Hoeren Geest niet in de letter hooren. Daartoe is een: hooger orgaan noodig dan het natuurlijk gehoor, n.l. het hooge zintuig des geloofs. Al glipte bij Cosmo het rad ook een poos van de spil af, het kwam toch weer op zijn plaats. De gaven der Gemeene Gratie kunnen teloor gaan, maar de gaven der particuliere genade, al geraken ze soms ook diep onder het stof, komen toch op 's Heeren tijd weer aan het licht.

* * *

Slotsom van al wat wij' hier opmerkten is het woord van den Prediker: „God zoekt het weggedrevene", 3:15, vgl. Ezech. 34:16. Daarom moe^ ten wij bij al onze zorg en bekommering ten aanzien van den Evangelisatiearbeid, alles vol rustig vertrouwen in 's Heeren handen overgeven, die niet heengaat, -ook waar zij, aan wie we veel hebben gearbeid, zich van ons afkeeren, -en getrouw blijft, ook waar zij Hem verloochenen. Hij regeert ook over onze dwaasheid en over onze zonden. Dat wordt ons zeer duidelijk in de geschiedenis van Cosmo.
Het aanvankelijk terechtgebrachte, dat voor ons oog verdwijnt, brengt de Heere te Zijner tijd, vaak' op ongedachte wijze, weer terug. Laten wij daarom, inplaats van met bekommering en vrees de weer afdolenden steeds onrustig achteraan te staren, geloovig en biddend opzien tot God:

„Verlaat niet wat Uw hand begon,
O Levensbron,
Wil bij'stand zenden."

De arbeider in de Evangelisatie heeft in zijn opzoekend en terugzoekend werk der Christelijke liefde geen kracht, dan die hem toekomt van den Heere.

H.  J. P. T.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen