Van de hand des heeren

Van de hand des heeren J. H. Gunning zag. weer een kerkelijk vlugschrift het licht, dat minder belangstelling verwekken zal dan men op den titel afgaande vermoeden zou.

Het heet toch : y, Onze schtüd tegenover de Gereformeerden", en wekte dus allicht de verwachting, dat hier eindelijk toch het broederhart aan het woord zou zijn gekomen, eii ook na de lange bewitnpeling der lippen, ten langen leste een, zij het ook zwakke, erkentenis zou zijn gehoord van bedreven ongelijk.

Het minste wat men verwachten kon was wel de belijdenis, dat de Modernen te sparen en de Gereformeerden uit te werpen, zonde voor het hart van den Belijder was.

Toch vindt men zich hierin ten eenenmale teleurgesteld.

Het nu verschenen boekske biedt niets dan een korte repetitie van de bekende paradoxale beschouwingen van Dr, Gunning, die er hem toe leiden om de hoofden der Gereformeerden voor „oneerlijke lieden" te verklaren en de Gereformeerden zelven voor „misleiden", en die nu met dezen achtergrond nogmaals zijn bekende ideeën over de kerk en over de reformatie der kerk ten beste geeft, waarover buiten Dr. Gunnings naaste omgeving nog nooit een ander oordeel dan dat van „onbegrijpelijk en onpractisch" gehoord is.

Wel verre van tot schuld belijden te nopen prikkelt dan dit geschrift ook zijn medestanders veeleer, om hen, als vervolgers der Gereformeerden, in hun opzet te stijven, al hun bedrijf (enkele ruwe vormen nu daargelaten) goed te keuren, en ook voortaan ze aan te moedigen om op den ingeslagen weg der vervolging voort te gaan.

En wel wordt er dan voorts zeer breed over allerlei schuld der Irenischen gesproken, maar al deze opgetelde schuld draagt een zoo vaag karakter, is zoo gehuld in algemeene phrasen, en raakt zoo uitsluitend den algemeenen toestand, dat het niet dan bij zeer enkelen een zeer voorbijgaand, flauw besef van solidaire schuld kan wekken, maar blijken zal volstrekt onmachtig te zijn om uit te drijven tot de allerminste boete of eenig berouw.

Nu is natuurlijk het kenmerk van alle echte opwekking tot schuldbelijden, dat er juist deze boete van komt, en dat er drang ontstaat om den verongelijkte (in weerwil van diens eigen dwaasheden en verkeerdheden) zijn liefde te toonen en hem betering te doen.

Doch ook dit laatste ontbreekt hier geheel.

Niettegenstaande de velerlei schuld, die Dr. Gunning optelt, als ten laste der Irenischen tegenover de Gereformeerden komende, is er volkomen ontstentenis van zachter toon zelfs te hunnen opzichte, en komt er niet éen enkele regel in voor, waarin hij op betering aan den verongelijkte bedacht is.

Integendeel, feitelijk is zijn advies: Sla de Gereformeerden overal terug. Leg beslag op alle kerkegoed en traktement. Zet af, wie zich verzet en benoem in zijn plaats een ander. En dan later, ja, zullen we de kerk zoo reorganiseeren, dat ook de Gereformeerde zich niet langer gedrukt voelt.

Zulk een boekje onder zulk een titel is dan ook alleen mogelijk, doordien de heer Dr. Gunning een verzwakt en paradoxaal begrip van „schuld" bezigt.

Een begrip van schuld, waarbij hij, de dweper met het begrip persoonlijkheid, juist het persoonlijke.^ d. i. het ten slotte altoos tegen de personen gerichte karakter, van alle schuld opzij zet en vernietigt.

We komen hierop terug.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen