Uit de Pers.

Gelijk we onlangs mededeelden, heeft Het Vaandel met de stukken aangetoond, dat de Synode der Genootschapskerk elk denkbeeld en elk voorstel om de studenten der Vrije Universiteit tot hare examens toe te laten, in arren moede verworpen heeft.

Doch zie, nu is de synodale tegenstander nog niet tevreden, en zegt: „Ja, dit is ook zoo, maar dat gaf alles niets, de Vrije Universiteit had het zelf moeten vragen; dan zou de Synode wel toeschietelijk zijn bevonden!”

Hierop nu antwoordt Het Vaandel:

„Wij hebben nooit beweerd, dat de Synode een voor. stel van de V. U. heeft verworpen, maar alleen di voorstellen — en dit was natuurlijk onze bedoeling — di inkwamen, waarover zij geroepen werd te beslissen. Over een voorstel van de V. U. kon zij niet beslissen, omdat zulk een voorstel niet op hare agenda voorkwam. Op hare agenda kwamen de voorstellen der verschillende Kerkelijke vergaderingen of van Kerkelijke personen. Deze had zij niet moeten verwerpen

Het is dan ook niet te verdedigen, dat zij die verwerpen moest, noch veel minder dat het een gunstbetooning van haar zou zijn, indien zij wel een verzoek s'an de V. U. in overweging had willen nemen. Dit zou, en ook dan slechts nog niet ten volle, te verdedigen zijn, indien men moest aannemen, dat zij was en is: Koningin der Kerk. Maar dit gelooft immers de »N Spr." zelve niet? Aan die door en door onbijbelsche, ongereformeerde beschouwing, doet ook dit weekblad niet meê ? Het weet zeer goed, dat nooit zulk een Koninklijke macht aan haar is gegeven. «Hoogste bestuurscollege", naar hooger rang, het is uitdrukkelijk verklaard op last van Z. M. Willem I, mocht zij nooit staan. Zou zij dan iets aan hare waardigheid tekortgedaan hebben, indien zij, waar duizenden het begeerden, waar vanuit den boezem der Kerk zelve verzoeken uitgingen, waar zij zelf niet eens het inititiatief behoefde te nemen, aan die verzoeken, aan die voorstellen een gunstig oor had verleend? Integendeel, zij zou het ondervonden hebben, dat dit hare waardigheid had ver meerderd. Men betwist de stelling, dat wij niet hebben een hiërarchische Kerluregeering; men verkondigt de stelling, dat niet van bovenaf, maar van beneden op, onze Kerkregeering is, maar weerspreekt men die stelling niet, als men de Synode een Koninklijke macht toedicht, gelijk Rome het Hoofd der Kerk zich het liefst voorstelt, als heerschende over de Kerk met Koninklijke macht ?

De vraag, of de Synode ten opzichte van den Staat ook eerst gewacht had totdat deze bij haar kwam, was dan ook niet zonderling, was volstrekt niet een vraag, passende in het kader der «Gereformeerde zelfverheffing", maar een vraag die gedaan was, om de N, Spr. het onbüijke van zijn beschuldiging tegen de V. U. te doen inzien.

De Rijks-Universiteiten worden onderhouden door den Staat, de V. Universiteit door een Vereeniging, als rechtspersoon erkend.

De Synode had niet te vragen: Hoe zijn die Universiteiten er? maar: Zijn zij er? En bij de wetenschap dat de V. Universiteit ook een theol. faculteit bezat met uitnemende mannen als Hoogleeraars, had de Synode niet eerst behoeven te wachten op den eersten - '> M", van de zijde der V. U. Was deze stichting alleen !; .„pverk' onzer" licin"a£'.l''en met het doel opgericht een theologische school dat!”

om leeraren te kweeken voor cle Ned. Herv. i^ei..-, dan was het nog een ander geval; maar de N. Spr. weet zeer goed, dat deze stichting, hoe gebrekkig, ook op den naam van Universiteit aanspraak mag maken, een Universiteit, niet alleen opgericht om Leeraren te vormen, maar ook advocaten, litteratoren enz. Op gevaar af, van weer verdacht te worden van Gereformeerde zelfverheffing, zullen wij toch deze stelling hier neerschrijven. Indien men spreken mag van aan hare waardigheid iets verplicht te zijn, dan gold dat in dit geval niet van de Synode, maar van de V. Universiteit, m. a. w, dan had de V. Universiteit den eersten stap niet mogen doen.

En juist omdat het een Umversiieit is, zien wij niet in, dat, indien men in het Kerkverband meent te moeten blijven, daarom moet ophouden lid of begunstiger van deze stichting te zijn, dat alle predikanten die tegen doleeren zijn, die totnogtoe leden of begunstigers waren der V. U., zich moeten terugtrekken. Aan geloovige letterkundigen, aan geloovige pleitbezorgers, aan geloovige doctoren heeft ons volk evenzeer behoefte als aan geloovige predikanten.”

Dit is duidelijk en afdoende.

Toch dient er meer van gezegd.

Na de wet van 1876 op het hooger onderwijs kwam de Synode voor een nieuwen toestand te staan, en heeft ze overeenkomstig dezen nieuwen toestand haar reglementen gewijzigd.

nieuwen toestand haar reglementen gewijzigd. Die nieuwe toestand was:1". dat de oude theologische faculteiten veranderd wierden in scholen van godsdienstwetenschap op naturalistische basis; 2". dat de mogelijkheid geboren wierd dat er een Christelijke universiteit op de basis van Gods Woord zou komen.

En wat heeft de Synode toen gedaan?

Heeft zij toen geducht het gevaa: r, om de leeraren op deze geheel veranderde rijksscholen te do3n opleiden, en met vreugde de mogelijkheid begroet, dat haar uit vrije scholen hulpe zou dagen?

Neen, maar toentertijd, in 1877, ^ heeft de Synode, na gewaarschuwd te zijn, en wetende welk gevaar dreigde, met voorbedachten rade en opzettelijk de deur dichtgeschoven, enden eisch gesteld: Ge moet aan een rijks-hoogeschool zijn klaargemaakt 1).

Hierin ligt de synodale ongerechtigheid.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen