De hereeniging van alle Gereformeerden

De hereeniging van alle Gereformeerden in den lande onder éénzelfde kerkregeering vorderde dit laatste jaar met reuzenschreden.

Het is een machtig denkbeeld, aan welks overmacht ten slotte niemand zich onttrekken kan of mag.

Zijn conscientie zou hem oordeelen.

Maar ook al liet hij zich oordeelen, zijn tegenstand zou toch niet baten.

Immers zulk een denkbeeld, dat de harten pakt en de zielen aangrijpt, is als een bergstroom die in de velden neerdaalt en alles met zich meesleurt.

De macht van zulk een triomfeerende gedachte is niet te weerstaan.

Dit blijkt reeds nu uit niets zoo sterk, als uit de wijze waarop diegenen zich uitlaten, die gelijk Ds. Beuker en Ds. Littooy voorshands nog tegen den stroom oproeien.

Welk toch is hun standpunt.?

Bestrijden ze het denkbeeld van hereeniging als zoodanig.' Pleiten ze voor Sonderbündlerei ? Voeren ze het betoog, dat apart te blijven staan eisch van Gods Woord, aan den zielevrede bevorderlijk, het ideaal van hun streven is?

o, In het allerminste niet!

Veeleer putten ze zich uit, om uit den schat onzer taal alle sterke, tintelende uitdrukkingen saam te lezen, die de plichtmatigheid tot zulke vereeniging recht voelbaar maken.

Men merkt aan alles, ze willen geen oogenbliu: als bestrijders van het denkbeeld bij de historie te boek staan.

Zelfs hindert het hen, zoo men ze standers van de hereeniging noemt.

Ze zouden geen Beuker en geen Littooy moeten zijn, zoo ze het aandorsten, om het bezielende, het aangrijpende, het voortstuwende, dat er in dit denkbeeld ligt, te ontkennen.

Ze zijn er te vroede mannen, te vrome Christenen voor.

Zoo blijkt dus, dat het denkbeeld als zoodanig reeds aller hart verwon, zoo onder voor-als tegestanders.

De macht der idéé is opgewekt. Een hooger ideaal wenkt. De werking der broederlijke liefde is gaande gemaakt. En het vlokje sneeuw, dat van de bergen daalde, rolt reeds als een lawine voort.

Het staat dan ook zoo muurvast, dat de toekomst van het Calvinisme verspeeld, dat de kracht der Gereformeerde Belijdenis voor de toekomst gebroken, dat Gods genadige zegen voor ons vaderland verbeurd zou zijn, indien we als concurrenten elkaar gingen verbijten en vereten, dat elk kind van God, elk fier Calvinist, elk goed Gereformeerde naar de hereeniging niet alleen van hen en ons, maar van alle Gereformeerden letterlijk smacht en dorst.

Er wordt dag en nacht om dezen vrede van Jeruzalem gebeden, en Beuker en Littooy bidden, huns ondanks, met ons mee.

Aan de goede uitkomst twijfelen we dan ook geen oogenblik.

Er is geen Synode, geen Classis, geen kerk zelfs denkbaar, die de ontzettende verantwoordelijkheid van dit werk des vredes verstoord te hebben, op zich zou durven nemen.

Wat struikelblok er nog op uw weg ligge, wat slagboom het voortgaan nog belette, er is hier meer dan een geloof als een mosterdzaadje, en al rezen de bezwaren bergenhoog, deze bergen gaan in het hart van de zee.

Ja, zoo diep trekt ook bij de kerkender Christelijke Gereformeerden nog het oude bloed, dat ze, gesteld voor de keuze, om één te worden en desnoods al hun goed te verliezen, óf als hond en kat tegenover ons te gaan staan met behoud van alle schat en rijkdom, geen oogenblik aarzelen zouden, om desnoods alles prijs te geven, om dezen prijs der liefde te gewinnen.

Als daarom de broeders en zusters merken, dat er hier of daar nog een wanklank over de lippen komt of min welluidende tonen vernomen worden, behoeven ze zich hierdoor in het minst niet beangst te laten maken, ook al moet het hen uitdrijven tot verdubbeling van hun gebed.

Een zoo grootsche zaak is nog nimmer tot stand gekomen, zonder dat slag op slag een kink in de kabel kwam of zonder dat het nu of dan met horten en stooten moest gaan.

Veeleer moet er wrijving zijn, moet er luchtgeving aan allerlei bezwaar en bedenking komen!

Niet allen hebben we een temperament. sanguinisch

Er zijn melancholici ook onder de Gereformeerden in den lande, en het voor en tegen breed en zeer breedelijk uit te meten, behoorde van oudsher tot de flegmatische eigenaardigheid van onzen landaard.

In Frankrijk vliegt een aangrijpend idee als een kanonskogel opeens heel het land door, en zet in tien dagen tijds aller opinie om.

Maar óns volk bliji't bedaard; overweegt bedaard; en gaat met bedaarden stap op zijn doel af; doch juist daarom komt het er ook te zekerder.

De stand der quaestie is op dit oogenblik deze:

Men leeft beiderzijds kerkelijk zoó, dat men één zelfde Belijdenis heeft, één zelfde Liturgie bezit, één zelfde Lied aanheft, één zelfde Taal spreekt, en één zelfde Kerkenordening erkent, niet als door onszelven verkozen, maar als uit de Synode van 1619 ons toegekomen.

Zoo staande, gaat men beiderzijds naar Gods Woord, en stelt de vraag: Of Gods Woord, waar deze eenheid van Belijdenis, Liturgie, Taal, Kerkenordening en Historischen wortel aanwezig is, eenig beletsel wettigt, dat een gescheiden voortleven veroorloven zou.

En op die vraag antwoordt men beiderzijds, als men voorstander is: Neen, nooit en in geen enkel opzicht !

Waar eenheid van Belijdenis, Liturgie, Taal, Kerkenordening en Historischen wortel is, daar mo^en de Gereformeerden niet gescheiden blijven, daar eischt 's Heeren gebod dat ze één zijn.

Daar kent 's Heeren Woord geen enkele verontschuldiging, oorzaak, bedenking of reden, die het tegenover elkander staan ooit gedoogen zou of toelaten.

Daar is het eisch van Godswege, dat men onverwijld in meerdere vergaderingen saamkome.

Uitstel is hier zonde!

Zij daarentegen die tegenstanders zijn, niet van het denkbeeld van eenheid, maar van een onverwijlde vereeniging in meerdere vergaderingen, beweren, dat Gods Woord, ook waar eenheid van Belijdenis, Liturgie, Taal, Kerkenordening en Historischen wortel is, desniettemin een gescheiden leven (wat noodzakelijk een concurreerend en elkaar bestrijdend leven worden moet) nog wel toestaat en gedoogt.

Vandaar allerlei bedenkingen, allerlei bezwaren, allerlei beletselen, allerlei vrees voor de toekomst.

Doch hiermee vorderen ze natuurlijk geen stroobreed.

Deze bedenkingen, bezwaren, beletselen en allerlei vreeze kennen wij ook. Die bestaan ook onzerzijds.

Maar we houden ze voor ons,

We achten het niet oirbaar noch goed, om waar zoo heilig belang op het spel staat, ook maar iets aan te voeren, waardoor olie in het vuur kon worden geworpen en wagen het daarom eeniglijk op den eisch van Gods Woord.

En daarmee is onze positie onverwinlijk.

Wij zeggen: Als gij, mannen broeders, bekent, gelijk gij bekent, met ons één in Taal, Kerkenordening, Historischen wortel, Liturgie en Belijdenis te zijn, dan staat (jf/f^y Woord u geen afzonderlijk kerkelijk leven toe, dan moeten we één worden. Niet over eenige jiren; maar nu reeds. Met een heilig en doordringend onverwijld.

Om iets tegen ons te vorderen, moeten zij dus aantoonen, dat Gods Woord dit wel gedoogt, toelaat en zelfs beveelt.

En omdat we nu zoo innig overtuigd zijn, dat zij dit niet kunnen; ja dat ze zulk betoog zelfs niet zouden willen voeren, zien we niet in, hoe zij de vereeniging zullen tegenhouden.

Al wat hun rest is dan ook, dat ze hun tegenstand als zoodanig opgeven, gelijk Ds. Gispen dit reeds zoo ridderlijk deed; en dat ze voor alle verder debat, zoo ze zich met den voorslag der Deputaten niet geheel vereenigen willen, een anderen grondslag van hereeniging daartegenover stellen.

De gedane voonslag is bondig en eenvoudig; en houdt slechts vier artikelen in: i". dring ons uw Statuut van 1869 niet op; 2". wij dringen u onze Kerkelijke Kas niet op; 3". maak gij uw Statuut van generaal plaatselijk; en 4". komen we onverwijld daarna in meerdere vergaderingen saam.

Tot dezen voorslag zijn de Deputaten niet eenzijdig gekomen ; maar als resultaat van lang en breed en ernstig overleg met mannen uit hun eigen kring.

En wat ons aangaat, we achten alsnog dezen voorslag ter doelsbereiking uitnemend geschikt; met de weerszijdsche positie in overeenstemming; en voor geen der betrokken partijen bedenkelijk.

Zelfs m.eenen we te mogen zeggen, dat men geen anderen voorslag vinden zal, die ook maar in erns'ige overweging kan komen.

En wat aangaat de schier eenige bedenking van den tegenstander, die metterdaad weegt, de vraag namelijk: Met wie vereenigen we ons? — ook deze bedenking is voetstoots en in minder dan een ommezien weg te nemen.

Immers de kerken die in doleantie kwamen houden registers of lidmatenboeken, die zij Duplicaat-lidmatenboeken noemen, en feitelijk kan er geen andere vereeniging tot stand komen, dan met hen, die de facto op deze Duplicaat-lidmatenboeken staan. Alzoo een bekende grootheid.

Slechts blijft dan nog de vraag over, of er niet ook nog anderen zijn, die straks zonder nieuwe aanneming op deze boeken komen kunnen en moeten. Doch overmits de Christelijke Gereformeerden, zoo Dr. Rutgers zich morgen bij hen aanmeldde, hem volstrekt niet als een heiden of Jood maar als een gedoopt belijder des Heeren zouden behandelen; en omgekeerd de Doleerende kerken niemand op de Duplicaat-lidmatenboeken plaatsen, dan na onderzocht te hebben, of hij gedoopt is en zijn Heere belijdt, kan hieruit geen geschil rijzen.

En al het verschil zal dus alleen hierin bestaan, dat men beiderzijds zegt:

„Ook die anderen, die gedoopt zijn en belijden, maar nog van verre staan, hooren ook bij ons". Maar dat de Christelijke Gereformeerden dit 7«/5«'(? ««? > willen bewerken, wij ambtelijk.

Een onderscheid hangende aan de o. i. doorzichtige vraag, of een missie ook bij gedoopten kan plaats hebben, of wel dat de Doop de missie uitsluit.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen