Nu de Synode

Amsterdam, 6 Juli, i888.

Nu de Synode van Utrecht haar zittingen verdaagde in afwachting van den uitslag der Assensche Synode en de onderhandelingen, die, gelijk we hopen durven, uit de besluiten der beide Synoden zullen voortvloeien, mag een woord van erkentelijkheid niet achterwege blijven voor de wijze, waarop de kerkelijke vergadering te , lörec|it zich van haar taak gekweten heeft^'^"& ^

Kenmerkend was al aanstonds dèweffflg op deze vergadering van alle stijtheid, deftigheid en hoogeerwjiardigheid. Van een poging om de Haagsche Synode in haar gemaniëreerde vormen , hooge titels en bureaucratischen stijl na te bootsen, viel geen zweem te ontdekken.

Het denkbeeld zelfs, dat men hier met een /ioo£'e kerkvergadering te doen had, kwam niet op. Dit hiërarchisme in de beschouwing en aangenomen titels schitterde door volstrekte afwezigheid. Er wierd beseft en gevoeld en beleefd, dat er in een Gereformeerde kerk wel meerdere en mindere, maar geen hoogere en lagere vergaderingen bestaan, maar dat, wat rang en eere betreft, de minste dorpskerkeraad volkomen op voet van gelijkheid stond met de talrijkste Synodale bijeenkomst.

In geen enkel rapport dezer vergadering komt dan ook de betiteling van uwe »/!öi? ^/? vergadering" of van „hoogeerwaarde" voor. Al deze uitwassen der Hiërarchie heeft men van meet af gemeden en afgesneden en, God geve, dat ze nimmer weer de zuiverheid van onze Gereformeerde kerkrechtelijke taal ontsieren komen.

Een tweede punt, waarop we de aandacht vestigen, is, dat deze Synodale vergadering niet met gesloten deuren is gehouden. Zoolang de Synode als een soort „bestuur" geëerd wierd, moest dat wel, want geen ministerraad wordt in het openbaar gehouden.

Nu echter dit geheele denkbeeld van een „hoogste kerkbestuur" of „opperste kerkelijke macht" viel, viel ook vanzelf de grendel van de Synodale deur.

Wel lag het in den aard der zaak, dat een Synode die zelve desaangaande eerst besluiten moest, geen macht bezat om spoedig genoeg publiciteit aan dit haar besluit te ceven, zoodat slechts weinigen van de verleende vrijheid gebruik konden maken, maar die leden en kerkeraden tot wie het gerucht doordrong, kwamen toch ijlings cp om de samenkomsten bij te wonen, en geen oogenblik is de Synode zonder toehoorders geweest.

In hoeverre het later oirbaar en doenlijk zal blijken, de publiciteit nog verder uit te strekken, laten we voorshands onbeslist. Reeds dat alle kerkeraadsleden tegenwoordig kunnen zijn, is voor ons van groote beteekenis, terwijl toch zij het zijn die uiteraard bij deze zittingen het meest belang hebben.

Ook voor publiciteit door de pers is uitstekend gezorfd. De Synode zond dagelijks aan de organen van alle richtingen een kort summier van haar acta toe, en de bladen, ook die tegen de doleantie partij kozen, namen deze berichten in hun geheel op.

Een derde punt dat ons aantrok was de snelle wijze van werken op deze Synode.

Men begreep, en terecht, dat de opgekomen opzieners niet te lang aan hun kerken mochten onttrokken worden, en dat het weken achtereen vergaderen wel bevorderlijk is aan het welig uitspruiten van een doellooze breedsprakigheid, maar allerminst geschikt kan worden geacht, om de veerkracht van zulk een vergadering te prikkelen.

Deze snelle wijze van werken is mogelijk geworden, doordien de Synode alle stukken in handen heeft gesteld van een breede commissie van advies, die telkens het agendum voor eiken dag regelde, en door het zich splitsen in ondercommissiën, die haar rapporten eerst in de volle commissie aan de orde stelden, geen enkele zaak slepende hield, maar wel veel onnoodige discussie in de Synode zelve atsneed.

Door vele leden is op die wijs eerst van half tien tot half vijf en daarna van half acht tot half elf vergaderd, terwijl in den vroegen morgen en laten avond dan bovendien nog door de rapporteurs voor de rapporten en concepten wierd gezorgd.

Dat dit van enkelen veel vergde is waar; maar het goede resultaat was dan ook, dat de Synode, na Maandag 2 uur samen te zijn gekomen, reeds Dinsdagmorgen een rapport gereed vond en terstond zeer gewichtige onderwerpen ter hand kon nemen.

Op die wijze is het mogelijk geweest in vier a vijf dagen een zeer groote taak af te werken, zonder dat de degelijkheid der discussie er onder leed.

In de vierde plaats stond het ons zeer aan, dat de Synode, de beperktheid van haar eigen bevoegdheid inziende, zich onthield van alle daad, waartoe ze geen macht bezat.

De verleiding er toe was anders groot.

Immers allerlei principieele vragen waren haar voorgelegd, zelfs een voorstel was ingekomen tot wijziging van een artikel der Kerkenordening.

Toch gelukte het der Synode ten deze het spoor der wijsheid niet te overschrijden.

Zij gevoelde met juisten tact, dat het niet aanging, eenerzijds ineensmelting met andere kerken te gaan zoeken, en anderzijnds zich te gaan aanstellen, als kwam het haar nu reeds toe, op eigen hand beslissingen te nemen, die straks in breeder kring toch weer aan revisie onderworpen zouden zijn.

Maar bovenal trok ons de uitnemende geest aan, die in echt catholieken zin op deze Synode dorst verraadde, den dorst van het broederhart naar uit den weg ruiming van eiken hinderpaal, die aan een saamgaan met a/U Gereformeerden in deze landen in den weg stond.

Het belang van het vaderland en van ons volk, en de beteekenis, die voor ons volksleven de weeropbloeiing van het Calvinisme kan hebben, wierd geen oogenblik uit het oog verloren.

Het was geen samenkomst van een sekte noch van een scheurkerk, maar van mannen, die gevoelen pas aan het begin van hun weg te staan, en zich bezield gevoelen van het heiligst enthousiasme, om de banier, die ze voor de eere van Christus' koningschap hoog hadden geheven, te dragen heel het land door.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen