In verband met de uitlating in onze meditatie over

In verband met de uitlating in onze meditatie over de Dooperschen, ontvingen we van den heer J. M. de Jong uit Leksmond, . onderstaand schrijven, dat we om het belang | der zaak in zijn geheel opnemen. Het luidt aldus:

Geachte Redacteur l In de Heraut van Zondag 6 December 11. \ onder het opschrift »Die ons heeft verzegeld", vind ik aangaande de Dooperschen tijdens de Hervorming het volgende:

»De Dooperschen, die voor Calvijn hier ininvloed wonnen, en de vrome zielen gevangen ' hielden, die ja kweekten den twijfel aan; die leerden de vromen met een boekje in een hoekje zitten; maar die hebben dan ook voor de vrijmaking van ons land van Spanje's dwingelandij nooit een vinger uitgestoken."

Ter wille van waarheid en onpartigheid, veroorloof ik mij hierop het volgende met bescheidenheid aan te merken.

In het jaar 1577 heeft de Prins Stadhouder Willem I, de regeering van Middelburg vermaand om de Doopsgezinden, die weigerden gewapend op de wacht te trekken, en ook om hun getuigenis met eedzweren te bevestigen, daarover niet te bèmoeielijken.

In het volgende jaar werden zij evenwel op nieuw bedreigd met ontneming van burgerrechten en het sluiten van hunne winkels, waarover op hunne klachten de Prins op 26 Juli 1578 een brief aan genoemde regeering richtte inhoudende eene zeer ernstige en dringende vermaning, om de Doopsgezinden volstrekt niet in hunne 'geloofsovertuiging te bèmoeielijken. De geschiedschrijver leekent hierbij aan.

»Zijne Doorluchtigheid had bijzondere liefde voor deze gezindheid, alzoo eenige leden derzelve hem reeds in het jaar 1572 eene goede som gelds, naar hunne gelegenheid en die des tijds tot vordering der gemeene zaak hadden verstrekt." Zie Wagenaar, Vaderlandsche Historie, deel 7, bladzijde 211, 212 uitgave 1792.

Uit dit bericht blijkt derhalve dat de Doops gezinden, van welke een zeer groot getal hun geloof met den marteldood hebben bezegeld, ook van hunne goederen hebben bijgedragen om ons Vaderland van Spanje's dwingelandij te verlossen.

Verzoek UEd. voor deze regelen een plaatsje in de Heraut. Met de meeste achting

Uw dienaar

J. M. DE JONG.

Lexmond.^ 9 December 1891.

Heel dit schrijven nu rust op een misverstand.

Onder „de Dooperschen" verstaat de heer De Jong »de Doopsgezinden", terwijl wij er de Anabaptisten mee bedoelden, van wie Menno en de zijnen zicJ^ juist afzonderden en tegen wier dwalingen ze protesteerden. Want wei stond ook Menno Simons, zoo men tot de beginselen afdaalde, op hetzelfde onhoudbare standpunt, waarop oorspronkelijk David Joris en zooveel anderen stonden. Maar Menno muntte uit door stille bezadigdheid, en had niets van een drijver of fanatiek dweper.

We verzoeken daarom onzen lezers, zoo dikwijls ook voortaan in ons blad van de Dooperschen sprake is, hierbij niet aan de Doopsgezinden te denken, die nooit anders dan een klein groepje gevormd hebben, gten enkele daad van fanatisme te hunnen laste hebben, en nimmer ook maar één oogenblik de houding van ons volk tegenover Spanje bepaalden; maar wel aan die velerlei groe pen van Anabaptisten, die vaak in Friesland, Groningen en Holland een tijdlang den toon aangaven, een geheele schare vaa martelaren leverden, en passief tegenover de plakkaten bleven.

En het is aan dezen onhoudbaren toestand, dat eerst door het Calvinisme, maar toen ook zegevierend, een einde is gemaakt.

KUYPEB.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen