Recensiën.

L. G. C. Ledeioer in zijn leven en arbeid, geschetst door J, H. Landwehr, predikant te Rotterdam. Leiden. D. Donner.

Zoo luidt de titel van eene tamelijk breede en met veel zorg bewerkte studie, waarmede Ds. Landwehr de literatuur over onze Vaderlandsche Kerkgeschiedenis verrijkt heeft. In XI hoofdstukken met welgekozen opschriften heeft de auteur zijn stof uitnemend geordend. Hij schetst Ledeboer's afkomst en jeugd. Zijn verkeer aan Leiden's academie en de geschrif ten, die hij als student vervaardigde tijdens den Belgischen opstand. Zijn ambtelijk en huiselijk leven als predikant van Benthuizen. Zijn breuke met het Herv. kerkgenootschap, die door hem nimmer betreurd is, en zijne afzetting door het Prov. kerkbestuur. Zijne aanraking met de Chr. Afgescheidenen en zijne breuke met hen wegens de aanvrage om vrijheid van godsdienst als Chr. Afgescheidene gemeenten, waar Ledeboer nimmer in is medegegaan. Zijne verhouding en die van zijne opvolgers Van Dijke en Bakker tot Budding. Zijne onderhandelingen met A. van der Linde.

In een hoofdstuk „Ledeboer en de Ledeboerianen" wordt zijn arbeid buiten de gemeente, de gemeenschap tusschen de Ledeboeriaansche kerken en hare geschiedenis tot op heden beschreven en in enkele trekken het leven der Lede boerianen in 't huisgezin, in maatschappelijk, staatkundig, kerkelijk en geestelijk opzicht geleekend.

Dan volgt eene volledige lijst van Ledeboer's werken en eene bespreking daarvan. Het laatste hoofdstuk beschrijft zijn levensavond en dood, waarna een reeks van Bijlagen, meest betrek king hebbend op Ledeboers' afzetting door de keikelijke besturen en op vonnissen, waarmede men hem en zijne volgelingen wegens hunne godsdienstoefeningen getroffen heeft, deze belangrijke studie besluit.

Veelszins heeft Ds. Landwehr het portret van Ledeboer met sympathie geteekend. Om zijne innige godsvrucht, zijn ernstige boetprediking, zijne diepgaande kennis van hetgeeste lijke leven, en om zijn kerkelijk standpunt waardeert hij hem zeer.

Maar ook verheelt hij zijne gebreken niet.

Ledeboer was te veel gevoelsman; had zonderlinge manieren; studeerde zeer weinig; gebruikte in zijne prediking soms platte taal en verkondigde veel meer wat in zijn eigen ziel omging, dan dat hij nauwgezet het Woord Gods uitlegde, en Ds. Landwehr laat de schadelijke gevolgen hiervan in de geschiedenis der Ledeboerianen duidelijk uitkomen.

Veel geschrevene bronnen konden voor dit werk niet geraadpleegd worden, maar Ds. Landwehr wist deze leemte aan te vullen door getuigenissen van nu nog of althans voor korten tijd no> 5 levende personen, die met Ledeboer in nauwe betrekking gestaan hebben, en hij maakte van deze getuigenissen een voorzichtig en oordeelkundig gebruik.

Zijn arbeid zal door hen, die belangstellen in Nederlands kerk en hare geschiedenis, met ingenomenheid ontvangen worden en voor de toekomstige teboekstelling van de vaderlandsche kerkhistorie der 19e eeuw rijke vrucht afwerpen.

Het leven van durances Eidley Havergal door hare zuster Maria V. G. Havergal. Vertaald door S. C. Boekhandel voorheen Höveker & = Wormser. Amsterdam—Pretoria.

Een boek, dat er keurig, smaakvol uitziet. Het is eene vertaling van een Engelsch v/erk in zuiver, vloeiend, klankvol Nederlandsch. Er is in beschreven het leven van een begaafde Engelsche vrovw, die als schrijfster, componiste en dichteres > n Christelijke kringen naam gemaakt heeft, ook buiten haar vaderland.

En dan is in hoofdzaak dit leven geschetst naar zijne verborgene, inwendige zijde, waartoe de uitgebreide correspondentie van Mrs. Havergal in staat stelde.

Teedere, innige godsvrucht des harten spreekt er uit dit boek. Ge leest het niet, zonder dat het een blijvenden indruk op u gemaakt heeft. In dat opzicht waardeer ik het zeer en beveel ik het gaarne aan.

Maar het boek is tegelijk echt Engelsch. Daardoor treedt er het doen in op den voorgrond, zonder te vragen naar de beginselen, die het doen beheerschen moeten.

En dit doen staat hier daarenboven onder de nawerking van hei Methodisrne, dat eenzijdig en schier uitsluitend doelt op ae bekeering des zondaars.

Vandaar, dat Frances Havergal voor de kerk als kerk, haar roeping en beteekenis naar het Woord Gods, weinig oog heeft en schier geheel buiten de kerk om, aan Christelijke werkzaamheden, ivorks, works en nog eens works hare krachten wijdt.

„Zendelinge" had zij willen zijn, als haar zwakke gezondheid geen hinderpaal was geweest. Elders schrijft zij: „Het is zulk een voorrecht, medewerkster te zijn aan eene vereeniging voor zending, ziekenverpleging, armenverzorging, enz." In een' anderen brief: „ . . . . Vier bijbelbesprekingen in ééne week, velen in nood wachtende op hulp, een Zendingswerk in aantocht en - og ander werk daarna.”

Daarom zou ik in aansluiting aan eene recensie over een ander geschrift, dit boek „geen kwade illustratie" willen noemen van de artikelenreeks, die in dit blad onder het opschrifi „Practicisme" voorkomt. Men leze het dus met oordeel en behoude alleen het goede.

Gods leidingen in mijne levensgeschiedenis doo Olto Funcke, Doctor theoL, predikant der Friedcn'skirche te Bremen. Tweede deel. Boekhandel voorheen Höveker en Wormser. Amsterdam Pretoria.

Ook dit is, wat het uiterlijke aangaat, een keurig weik en tevens is het Duitsche origineel in zuiver en vloeiend Nederlandsch weergegeven.

Het is, zoo als uit den titel blijkt, het tweede deel van Funcke's autobiographic en het beschrijft zijn leven van den tijd af, dat hij na volbrachte academische studie als hulpprediker optrad tot op heden, nu hij nog steeds als predikant van de Friedenskirche te Bremen werkzaam is.

Als ik dit werk met het hierboven besprokene vergelijk, dan staat het Engelsche hierin hooger, dat er meer diepgaand geestelijk leven in spreekt, maar moet aan Funcke's.werk de voorkeur gegeven worden, omdat hij ruimer blik heeft en u meer het rijke, volle menschenleven naar alle zijden en op verschillend terrein laat zien.

En Funcke doet dit ook als een Christen; daarom betitelt hij zijn boek „Gods leidingen in mijne levensgeschiedenis, " en de inhoud beantwoordt aan dien titel.

De stijl van dezen schrijver is bekend. Hij schrijft boeiend en onderhoudend. Ge leest hem gemakkelijk. Hij is een man van veel ervaring en levenswijsheid. Daarom kan ook uit dit geschrift veel geleerd en moet het hartelijk aanbevolen worden. Maar Hollandsche Calvinisten zullen toch wel merken, dat er tusschen hunne en Funcke's religieuse beginselen heel wat ver schil is, en bij hartelijke erkenning van hetgeen ons met hem als Christenen-gfedaeen is, zullen wij toch het goud van eigen belijdenis voor dit Duitsche zilver niet willen verwisselen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen