Uit de Pers.

Ds. Feringa heeft in het Gereformeerde Volksblad een jacht ondernomen op „kleine vossen", die de druiven van onzen kerkelijken wijngaard verwoesten.

Het beeld van het eerste „vosje": partijformatie geheeten, wordt aldus u geteekend;

De eerste vossensoort is die van Kerkelijke partijvorming. Ik heb mij laten verhalen, dat zij reeds in de dagen van Korach, Dathan en Abiram gezien is, en dat Aaron en Mirjam er een zagen zonder hem te vangen. Anderen meenen, dat er nog ouder spoien van te vinden zijn. En uit later tijden is er in elk geval menig blijk van. Een onderaf deeUng in de dagen der Richteren heeft, mien ik, ».Sibbóleth" geheeten. In later tijd heeft eens een bende Romeinsche krijgslieden den Apostel Paulus midden tusschen vechtende vossen van deze soort weggerukt. Ze zijn gevaarlijk dat verzeker ik u! En geheel de geschiedenis getuigt er van. De beste beschrijving ervan heeft Paulus (die ze zoo van nabij kende) gegeven, nadat hij ze te Corinthe bastudeerd had, waar zij voor die dagen bizonder talrijk geweest zijn. Zij hebben zich vandaaiuit over alle werelddeelen verspreid. In Amerika doen zij veel kwaad; in Schotland en andere landen, trouwens ook. En in ons eigen land schijnen zij een bizonder gunstigen bodem te vinden.

Kerkelijke partijvorming maakt groote verwoes tingen in de Kerken, wanneer zij openlijk optreedt Veel erger nog wanneer zij den schijn aanneemt (gelijk soms in Corinthe en in Nederland) vanboven de pa tijen te staan. Verborgen klippen zijn de gevaarlijkste. »Een vos verliest wel zijn haren; maar niet zijn streken.'

Treurig was in Corinthe die gedeeldheid in drie partijen. Maar erger nog werd het toen er onder verdraagzaamheidsleuze nog een vierde \os bijkwam! »Ik ben van Paulus", zegt de een. ))Ik ben van ApoUos", roept een ander. »Ik ben van Kephas", schreeuwt er een derde tegen in.

»Is het niet meer dan genoeg? Toch verschijnt nu nog een vierde, alsof er te v/einig partijen waren. En haar leuze hitst al de anderen tot de felste woede aan: «En ik ben van Christus."

»En ik van Christus....!" Reeds dat voegwoordje verraadS* Uw boosheid, lievig verzoeningsmensch! Hier moest verminderd worden, maar het woord »en" is een vermeerderingsviooxA. Zoo komt er nog meer scheiding in plaats van vereeniging!

En daarbij: Welk een hoogmoed ? Wat beeldt Gij U toch in? »En ik dan van Christus; " zijn a'/y dat dan niet? Weet alleen Gy, wat de Schrift zegt? Leeft alleen Gij in gemeenschap met den Christus ? Is het alleen Ü om recht en vrijheid, om waarheid en vrede, te doen?

»En ik dan van Christus.... !' Bijster nederig! Wij allen zijn dus minder goed dan Gij ? In tegenstellini: ; met ons zijt Gij dus des Heilands discipel ? Beseft Gij niet, dat er zóó nim mer van verzoening komt ? Wij geven U dat immers niet toe ? Wij kunnen dat niet; want zulk een verklaring zou ons eigen doodvonnis zijn. Wij willen niet; want Gij zijt waarlijk niet beter dan wij ! En het behoeft ook niet, want Jesaja veroordeelt dege nen, die zich afscheiden en zich beter achten dan de anderen. En niemand heeft minder van «dat gevoelen hetwelk in Christus was' dan vie zich zoo boven allen Christelijk noemt in Pharizeeuwsche zelfverheffing.

Een eenheids partij, een parij van ineensmelting. is trouwens zóó onmogelijk, dat het reeds taalkun dig ongerijmd zou wezen. Want het woord waaraan ons woord «partij" ontleend is, het Latijnsclie «pars'. beteekent itdeel". Het spreekt dus van gedeeldheid. Het vereenigt niet, maar splijt. En het kan het geheel niet omvatten, zonder op le*houden deel te zijn Een zelfstandig gegroepeerd gedeelte, da', de eenheid van het geheel voor zich opeischte, zou dus een verdeeling te meer bewerken en dus de versplijting verergeren. Tenzij het liever de arme lijke figuur begeerde van een middenpartij. Een groep lieden van het ware midden. Van geven en nemen. Plooiers en gelijkbreiërs. Zelfverloochening verwarrend met zelfuitwissching. Levend als bij improvisatie en zonder koersbepalend uitgangspunt. Liever zwevend, dan terrein af bakenend. Onderzoek vreezend, omdat mogelijk gedachten wrijving vonken zou doen opvliegen. In het minst niet begeerend voor de eere des Heeren op te komen Niet verstaande, dat juist de liefde eischt, het «Houdt vrede met alle menschen" te beperken door een «Indien het mogelijk is " en liever tot levens leus nemend wat Bilderdijk eens spottend zong: «Wees alles steeds met ieder eens' Eerlijk gezegd, niet recht wetend, wat ze denken moeten van een Jezus, die de lieden den tempel uitgeeselen en hun geldtafeltjes omwerpen kon.

Lieden als Samuel Pickwick met geestdrift afgeranseld door de strijdende dagbladschrijvers, die hij beide te vriend houden en tot vrienden maken wil, of als de man, die na aan twee twistende lieden elk afzonderlijk gelijk gegeven te hebben n et anders kon dan hun ook gezamenlijk gelijk geven, toen zij beweerden dat hij op deze wijze ongerijmd werd. Tot verzoening en eenheid komt het op deze wijze natuurlijk nimmer.

Waar wereldzin en leugenprediking binnendringen, behooren zoodanige partij-formatiën. Daar is die er zelfs zeker nuttig. Leugen en waarheid zijn daar samen in zekere bedriegelijke nabootsing van eenheid. Dadr werkt partij formatie (de wolven wegdrijvende wachthond van dezen naam, wel te ver staan) gelijk een verzwering, die het levende redt door uitdrijving van het doode; waardoor het groeien van wat levend één is, weer mogelijk wordt.

Maar waar de Kerken de prediking der waarheid hebben, en naar het woord des Heeren innerlijk en onderling geordend zijn, is partij vorming een misdaad Want door eigenwillige groepeering in de plaats te stellen der van God gegeven organische uitgroeiing overtreedt men het Tweede Gebod. In kerkelijk verval wreekt zich dit. Want de Kerk is niet een machine, maar een organisme.

Niet een optelsom, maar een eenheid. Doodsbeenderen kan men soort bij soort groepeeren; maar het schijnt minder aanbevelenswaardig levende mensc'ien .aldus te rangschikken, dat alle hoofden op één stapel liggen, alle armen op een tweeden olie beenen in een derde vertrek en alle rompen m een vierde. Sommigen wagen de stoute gissing, dat aldus gerangschikte menschen hebben opgehouden te leven.

Desgelijks is het zeer ordelijk, planken op een houtveiling bijeen te voegen in partijen. Maar wie in zijn boomgaard de wortels, de takken, en de stammen in partijformatie zou vereenigen, zou im mers zijn boomgaard kwijt zijn?

In beide gevallen zou de eigenwillige partijformatie den dood hebben gebracht.

Natuurlijk bestaat zekere drang tot partijformatie bij alle mannen van beginsel. Want aan beginsel is een begin; en een begin is iets onvoltooids. Het wast, perst, breekt baan. Het ontmoet tegenstand. Daardoor komt het gevaar van enghartigheid en overdrijving. Ilet wortelt in den grond van ons hart; maar roept zoo allicht bij ons hartstochten wakker. Daaiom werkt in het prijs stellen op be g'inselen zekere centrifugale kracht, waardoor inderdaad soms uiteeng.ian kan dreigen. En wel ware beginselloosheid hier een geneesmiddel erger dan de kwaal; doch naar minder bedenkelijk genees middel moet ernstig worden uilgezien.

Tot de betere medicijnen behooren zelfbedvvang en ruimheid van blik, scherpte van oordeel, en veelzijdigheid van ondervinding. Maar het voorname middel is toch nog een ander: De middel punt vliedende kracht wordt van schadelijk tot gezegend gemaakt door de aantrekkingskracht: «Dat al Uwe dingen in de liefde geschieden", zegt de Schrift. .

De liefde. Zij handelt niet ongeschiktelijk. Zij is niet opgeblazen. Zij is noch argwanend nóch kwalijknemend. Zij zoekt zichzelve niet.

Wèl offert zij nimmer beginselen aan personen op. Maar het uiterste beproeft zij om de personen voor de beginselen te winnen. En alleen indien ondanks allen arbeid de onmogelijkheid hiervan moet erkend worden; terwijl nochtands deze beginselen door de Heilige Schrift worden geëischt, en uitstel niet langer mag worden geduld, - alleen dan laat zij desnoods de onwillige personen los. Dan echter is het niet Kerkelijke partij vorming, maar Kerkelijke uitzuivering.

Zet dan de jachthorens aan den mond, en roept alle goedgezinden bijeen (ook al waren ze niet steeds in ieder opzicht gelijkzinden) om ter vossenjacht te gaan. En let scherp op die sluwe soort van Kerkelijke partijformatie.

TA) wil de eenheid in belijdenis opeten. De een heid van beginsel loskrabben. De eenheid in Kerken ordening aanranden. De eenheid van het lichaam van Christus verscheuren.

Maar de Schrift zegt, dat het «één Heer, één Geloof, één Doop, " is. Worde dan al wat tot partij vorming kon voeren getoetst aan den Bijbel en de daaruit gevloeide Belijdenisschriften! Worde, indien het moet, alle verschil en geschil op den rechten tijd en op de rechte wijze behandeld! Maar laten de levende leden der levende Kerk (niet in te dee len als de doode stukken van een parketvloer!) zich verre houden van Kerkelijke Partijvorniin^ en van al wat daartoe voeren zou!

Deze schets pakt; ze stelt de zonde van partijvorming in de kerk in helder licht en ze geeft er het medicijn bij.

Het levend organisme van Christus Kerk duldt geen partijzucht of scheurziekte. Het is daar: Eén Heere, één Geloof en éen Doop.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen