Dereenigingsleven.

ORGANISATIE EN GEMEENSCHAP.

Op het gebied van het vereenigingsleven staan onze vrienden en geestverwanten in de provincie Groningen stellig niet ten achter bij andere provinciën.

Het Provinciaal Comité van antirevolutionaire kiesvereenigicgen geeft daar, niet slechts vóór maar ook na de stembus, een leiding aan de actie en aan de propaganda der beginselen als waarop meer dan één andere provincie jaloersch zou kunnen zijn. Ten aanzien van het leven onzer Gereformeerde jongelingen, Iaat Groningen zich evenmin onbetuigd. Bovenal onderscheidt zich dii gewest door den ijver, de toewijding enden tact, waarmede daar het lager onderwijs aaai onze beginselen tot ontwikkeling wordt gebracht. Een bericht in de bladen over een dezer dagen gehouden vergadering van scholen in het district Groningen van het Gereformeerd Schoolverbond, geeft weer opnieuw bewijs, hoe men in die provincie ernstig poogt, door organisatie en samenwerking te voldoen aan den eisch der gemeenschap, dien de tegenwoordige tijd stelt aan ons onderwijs, nu de schoolwet-Koyper meer vrijheid van beweging gunt. Dit bericht in de bladen herinnert er aan, dat het deze week, 19 April, juist een jaar geleden is, dat tè Utrecht zeer vele vrienden van het Gereformeerd Schoolonderwijs te zamen kwamen, en met groote meerderheid van stemmen het besluit namen, dat Gereformeerde scholen, dia zich daartoe bereid mochten verklaren, in een onderling verband zouden treden.

Het is zoo, op de wijze waarop dezegewich tige zaak van het Gereformeerd Schoolverbond was voorbereid, werd door sommigen aanmerking gemaakt.

Iets wat geen verwondering baart. Er is nog nimmer in ons goede land iets nieuws aan de orde gesteld, of de critici stonden gereed er hun oordeel over uit te spreken. Ook de Vereeniging tot Christelijke verzorging van Krankzinnigen in Nederland heeft dat ondervonden. Klein was het getal belangstellenden, die in April i8? 4 zich verzameld hadden in het Militair Tehuis te Utrecht, om de statuten voor de jeugdige vereeniging vast te stellen, en in dat kleine getal belangstellenden was de critiek vaardig, zoodat het soms wel scheen alsof het mis zou loopen. Toch gaven mannen als Prof. Lindeboom en wijlen Prof. Wielenga den moed niet op. Integendeel. Zij verdubbelden slechts in ijver en toewijding, zij spanden zich te meer in, om door voor^sichtig beleid te toonen, hoezeer hun deze zaak ter harte ging. En ziet — de Heere heeft hun pogingen boven bidden en danken gezegend.

Dit bleek ook weer op de jaarvergadering, die de Vereeniging tot Christelijke verzorging van Krankzinnigen dezer dagen te Zwolle, nu voor den 23Steu keer, mocht houden. Siraks wordt reeds de vierde stichting te Wolfhezen gesticht; de drie bestaande stichtingen Veldwijk, Dennenoord en Bloemendaal, voldoen inderdaad, helaas, aan een bestaande behoefte. Rijk, proviaciëa en gemeenten worden wel gedwongen met het bestaan dier slichtingen ernstig rekenicg te houden; terwijl bovendien de wijze, waarop de ongelukkigen worden verpleegd, algemeen geroemd wordt, ja zelfs meermalen als voorbeeld werd gesteld. Trouwens, wanneer deze vereeniging niet ware opgericht, wanneer haar arbei'^ niet was gezegend, zoo, dat deze zich niet op ongedachte wijze zoude hebben uitgebreid — dan was het rijk, dan was meer dan één provincie .in de noodzakelijkheid gekomen, door nieuwe, kostbare gestichten de gelegenheid tot verpleging van de ongelukkigen te vermeerderen.

Ook voor de ontwikkeling van onze beginselen is het optreden en is de arbeid van deze Vereeniging van zeer groote beteekenis geweest. Twaalf doctoren zijn nu reeds aan de stichtingen verbonden, voor wie de beoefening der psychiatrie naar dea eisch van het Woord Gods, van zelf een behoefte is geworden. Straks zijn meer Christen psychiaters noodig. Hoe die te verkrijgen? De Rijks Universiteiten geven van zelf geen waarborg. En zoo kwam ds Vereeniging er toe, om op haar jongste vergadering te besluiten tot het oprichten van een kliniek in verband met een op te richten leerstoel voor psychiatrie en neurologie. De daarvoor ge wenschte hoogleeraar zal door onze Vereeniging voor Hooger onderwijs op G.'ïreformeerden grondslag worden aangewezen, waaruit akoo duidelijk wordt dat de bestudeering en de ontwikkeling onzer beginselen, mede door den arbeid der Vereeniging tot Christelijke verzorging van Krankzinnigen, een grooter terrein zal kunnen beslaan.

Zoo is deze vereeniging tot groei en bloei gekomen, wordt zij nog steeds door den Heere gezegend en door de menschen geëerd. Ondanks de felle, spottende bestrijding, die zij van tegenstanders had te verduren; ondanks ook het misverstand en de critiek in eigen kring, waaraan zij bloot stond.

Welnu — ook het Gereformeerd Schoolverbond weet van critiek mee te spreken. Doch al ware het dat enkel, ji dat zelfs vele aanmerkingen, op de voorbereiding gemaakt, ge grond waren — daarmede zou toch het mooie doel, dat het zich voorstelt, niet geoordeeld zijn. Trouwens, dit is dan ook reeds gebleken In de eerste vergadering van 19 April van het vorige jaar trad al dadelijk een getal van meer dan honderd scholen tot het Schoolverbond tos; terwijl de tweede vergadering, in het nsjaar van 1906 gehouden, bewees dat de sympathie voor het doel geenszins verminderd was. Dit duidt aan, dat de zaak zelve, die het Gereformeerd Schoolverbond op het oog heeft, den steun van iéderen voorstander van ons Gereformeerd onderwijs met reden mag eischen, ja dien ook verdient.

Wil men zich daarvan overtuigen, dan leze of herleze men — want moeielijk kan worden aangenomen, dat de meesten van de lezers van de Heraut geen kennis er mede gemaakt hebben — de rede, die Prof. Bavinck op de najaars vergadering hield over „De taak van het Gereformeerd Schoolverbond", afzonderlijk uitgegeven te Hilversum, bij G. M. Klemkerk.

In deze leerzame brochure wordt er terecht op gewezen, dat de gedachte van een schoolverbond niet nieuw en oorspronkelijk is: Ze werd reeds uitgesproken en ontwikkeld door Dr. W. van den Bergh in 1888; en zeker zou de Voorthuizensche predikant voor die gedachte niet slechts in zijn onmiddellijke omgeving propaganda gemaakt hebben, indien zijn zwakke gezondheid, gevolgd door zijn overlijden, dit niet ondoenlijk gemaakt had. De gedachte zelve vond bovendien reeds verwezenlijking en toepassing in den schoolhoud van de Rijnstreek en in dien voor Gouda en omstreken. Zij verdient thans nog ernstiger overweging, nu de schoolwet Knyper het politieke van het onderwijsvraagstuk meer op den achtergrond en het paedagogische ervan op den voorgrond heeft geschoven. Naarmate onze scholen — zegt Prof. Bavinck — door de subsidie van het Rijk grooter zelfstandigheid genieten, hebben zij des te meer, om als Christelijke scholen te blijven bestaan, de hulp en den steun, den raad en de voorlichting de zorg en den prikkel der gemeenschap van noode. De Staat moge letten op de bevoegdheid der enderwijzers, op den toestand der schoollokalen, op de inrichting en het peil van het onderwijs; maar het Christelijk gehalte daarvan ontsnapt aan zijn waarneming. En de Kerk moge in het gunstigste geval eenig toezicht kunnen houden op de handhaving der belijdenis bij het onderwijs; over de inwerking van die belijdenis op het onderwijs en op de vorming van het onderwijs door die belijdenis mist zij de macht en de bevoegdheid tot oordeelen. Alleen scholen, die met elkander op den grondslag derzelfde belijdenis staan en die dus dezelfde behoefte en eisch, dezelfde (aak en roeping hebben, kunnen waarlijk voor elkaar tot steun en leiding, tot voorlichting en bemoediging zijn.

Een verband alzoo tusschen scholen van dezelfde belijdenis; wat echter geenszins uitsloot samenwerking met bijzondere scholen van allerhande kleur, waar het fiaancieele, administratieve, politieke en allerlei uitwendige belangen geldt. De opleiding onzer onderwijzers, heel het karakter van het onderwijs eischt een nauwe» band tusschen de scholen van dezelfde be beginselen uitgaande; doch dit wil aiet zeggen verbreking van jde gemeenschap met andere Christelijke scholen.

Bij dit Gereformeerd schoolverbond behoort nu, evenals bij de kerken, het zwaartepunt te liggen in de scholen zelve en voorts in de nuts vergaderingen. Alzoo:10. plaatselijke organi satien, waartoe behooren de ouders en de belangstellenden, de vereeniging en het bestuur, het hoofd met de oaderwijzers; 20. districis organi saties, waartoe gelijkgezinde scholen behooren; en 33. het Schoolverbond zelf voor geheel het land.

De werkzaamheden der districis organisaties bestaan — aldus Prof. Bavinck — in het houden van districts vergaderingen ter bespreking var belangen van onderwijs en opvoeding, in de onderlinge visitatie der scholen, het beleggen van schooldagen, het laten optreden van sprekers, hel aanbevelen en verspreiden van paedagogische litteratuur, het oprichten en instandhouden van en het toezicht oefenen op normaallessen en kweekscholen.

Aan arbeid behoeft het alzoo niet te ontbreken; maar daarom juist wekt het eenige verwondering dat niet meer algemeen wordt overgegaan tci het oprichten van districis-organisaiies. Evenwel, dit ligt eenigermate in den aard der zaak. Tegenover nieuwe dingen staat een goed Nederlander aanvankelijk eenigermate aarzelend, ook al sympathiseert hij er volkomen mee. Als die schroom maar eerst is overwonnen, gast het vanzelf. Men ziet het aan de provincie Grocingen, waar vier districten zullen worden opgericht en waar het district Grcaingen nu reeds is geconstitueerd.

Moge het voorbeeld van Groningen en dat van andere scholen een prikkel zijn om aller wege, in alle provinciën, districts-organisaties in het leven te roepen, opdat ook daardoor de schoolwet Kuyper in beteekenis voor onze vrije Gereformeerde scholen mo.; e winnen.

Organisatie, en, daarmede gemeeoschap en aansluiting, ligt immers in onze Gereformeerde beginselen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen