Buitenland

Engeland. Het res. Eucharistisch congers.

Na hetgeen er in de politieke bladen geschreven is over het „Eucharistisch congres" dat in ngeland vergaderd is geweest, is het vrijwel verbodig in dit blad daarover nog uitvoerig e handelen. Alleen wenschen wij er op te wijzen, dat de ontroering die er ontstond bij de edachte dat de heilige hostie in processie door e straten van Westminster gedragen zou worden n dat de pauselijke legaat bij het congres zou egenwoordig zijn, niet in overeenstemming is met de beteekenis dier feiten. Op verzoek van den minister van Buitenlandsche zaken, onder wieu de politiezaken ressorteeren, is de ommegang met de hostie en het vertoonen van de kerkelijke plechtsgewaden in de straten achterwege gebleven. Maar de processie heeft plaats gehad trots al de protesten van vereenigingen en personen die Protestantsch-gezind, zijn en daarover zijn velen verontwaardigd en meenen dat dit in strijd is met de wetten van het land.

Doch het komt ons voor, dat men ten onrechte zich daarover zoo moeilijk heeft gemaakt, lu Engeland houdt men eenmaal vau optochten en processiën; toen de vereeniging tusschen de Free Church van Schotland ec de vereenigde Presbytetiaausche kerk tot stand gekomen was, werd dit feit den volke vertoond door een optocht van de leden der beide General Assembly's, vier aan vier, Dagelijkn houden de mannen van de Salvation Army en van de Church Army optochten met muziek en banieren. Al zegt een wet uit het jaar 1829 dat Roomsche ambtsdragers zich niet op de straten mogen vertoonen in „ceremonieele klee deren en dragende banieren en voorwerpen of synabolen die betrekking Tiebben op den eere dienst", men wijst er terecht op, dat vele andere wetten uit dien tijd een doode letter geworden zijn. Maar in Engeland worden in de Protestantsche Episcopaalsche kerk leeringen en ceremoniën gebracht die een beslist Roomsch karakter hebben. Dit is een groot kwaad, dat voortwoekert onder medewerking of lijdelijk toezien der Anglicaansche aartsbisschoppen en bisschoppen. In sommige van die kerken wordt reeds de mis gelezen, in bijna alle is .een Ritualistisch zuurdeeg werkende, dat degeheele Engelsche Staatskerk dreigt te doortrekken. Mochten de oogen voor dat gevaar meer opengaan !

Men verzekerde van Roomsche zijde dat het Eucharistisch congres te Londen geen politieke beteekenis had, en, dat het er alleen om te doen was, eerbiediglijk te handelen over het onderwerp van sacrament dat, volgens de Roomsche leer, werkelijk en substantieel het lichaam en bloed van Christus bevat. Maar dit neemt niet weg dat op het congres door Lord Dandaff en door den hertog van'Norfolk een heftige aanval gedaan is op den eed, die door den koning van Engeland gedaan werd bij zijn troonsbestijging. Deze eed luidt aldus:

„Ik betuig, belijd en verklaar plechtig en oprecht in de tegenwoordigheid Gk)ds, dat ik geloof dat er in het sacrament van des Heeren Avondmaal geen transsubstantiatie plaats heeft van de elementen van het brood en den wijn in het lichaam en bloed van Christus bij of na de consecratie daarvan, door wie die ook moge verricht zijn; en dat de aanroeping of aanbidding van de Maagd Maria of van een ander heilige en het ofifer van de mis, gelijk dit BH in gebruik is in de kerk van Rome, bijgeloovig en afgodisch is.

„Tot bevestiging van deze onze betuiging en protest, heffen wij onze rechterhand op, en treden hierbij in een plechtig verband en verbond in den naam van onzen Verbondsgod, om de Protestantsche religie te verdedigen, en steeds meer te getuigen tegen de eischen van het Roomsche of Anglicaansche priesterschap".

Nu moeten wij erkennen dat deze eed, dien de koning van Engeland gezworen heeft bij zijn troonsbestijging, kwetsend is voor zijn Roomsche onderdanen, en dat het 't goed recht is der Roomschgezinden in Engeland om daartegen te protesteeren, en te trachten, dien eed, gelijk hij thans luidt, veranderd te krijgen. Die verandering is echter-alleen te verkrijgen langs den weg eener politieke actie. Daarom had het Eucharistisch congres ook wel politieke beteekenis.

Doch wij blijven bij ons oordeel, dat zij, die in Engeland alles in rep en roer gebracht hebben om te maken dat de hostie niet in processie door de straten van Londen zou gedragen worden, beter zouden doen wanneer zij een principiëele actie op touw zetten tegen den Romaniseerendeu geest die zich al meer dan 70 jaar in de Episcopaalsche Staatskerk openbaart, en tegen de op Roomsche leest geschoeide bestuursorganisatie der Anglicaansche kerk. Met andere woorden, het is niet zoo erg dat de Engelsche Roomscuen de hostie openlijk in processie wilden dragen, maar het is wel erg, dat in de Anglicaansche kerk, die toch eene Protestantsche kerk is, door vele predikanten en bisschoppen de transsubstantiatie geleerd en de mis bediend wordt en dat die kerk een bestuursorganisatie heeft en zoodaiiig aan den Staat verbonden is, en dat pogingen tot principiëele reformatie niet gedaan worden.

Duitschland. Kerkelijke in Beieren. belasting

Door de Beiersche Kamer van afgevaardigden is het voorstel aangenomen, dat aan de Protestantsche landskerk de bevoegdheid geeft een kerkelijke belasting te heffen tot een bedrag van hoogstens 10 percent der verschuldigde rijksbelasting. Uit de opbrengst dier kerkelijke belasting zullen hulpbehoevende gemeenten ge steund, nieuwe predikantsplaatsen gevestigd, nieuwe kerken gebouwd, predikantstractementen verbeterd, pensioenen vermeerderd, vergoeding voor reis-en verblijfkosten gegeven kunnen worden. Dit voorstel werd met algemeene stemmen aangenomen, met uitzondering van de 13 sociaal-democraten. Men twijfelt er niet aan, of ook de Rijksraad zal het wetsvoorstel aannemen, en dan kan de Generale synode van 1909 al het besluit nemen om de kerkelijke belasting in te voerea. De uit haar gevormde „belastingsynode", die voor twee derden gedeelte uit gemeenteleden bestaat kan dan bepalen, voor welke doeleinden en tot welk bedrag de belasting geheven worden zal. Men denkt er aan ongeveer 5 percent te heffen en berekent dat daaruit dan / 370.000 zal komen.

Deze belasting wordt door den rijks-ontvanger geind, maar alleen zij worden daarvoor aangeslagen, die tot de landskerk behooren. Eene dergelijke kerkelijke belasting wordt ook in Pruissen geheven.

Rusland, Het zeudingscongres der Russische staatskerk.

In Juli van dit jaar kwam te Kiew het zeudingscongres der Russische staatskerk samen. De openingsrede werd gehouden door den opperprocureur der Heilige Synode, waarin gezegd werd, dat de ukase van 17 April 1905, die aan alle Russische onderdanen geloofsvrijheid verleende, bij de heteroithodoxie en het ongeloof geen dankbaarheid, maar willekeur en vijandschap in het leven geroepen had, zoodat de rechtzinnige staatskerk daardoor bedreigd wordt.

Op grond van de verslagen der verschillende commissiën (tot bestrijding der Roomschen, der Protestanten en der Mahomedanen) nam het ëongres een reeks besluiten tot bescherming der Russische staatskerk. Men zou pogen onder het volk den nationalen orthodoxen geest te sterken; men wilde den keizer verdoeken, dat door de ukase van 17 April de positie der staatskerk als eerste en heerschende kerk niet zou verzwakt worden, en dat kerkgebouwen der Russische kerk nooit aan heteroithodoxen zouden toegewezen worden; dat zendelingen uit het buitenland het verblijf in Rusland verboden worden zou, enz. enz.

Daarbij stelde men ook voor, dagelijksche godsdienstoefeningen te houden, duidelijke en verstaanbare predikaties te geven, beter te zorgen voor de vormicg van predikers, instelling van bedevaarten, wijding der velden, het houden van processiën.

De Doema of volksvertegenwoordiging van het Russische volk werd op deze vergadering aangevallen, door de opmerking, dat het beter was, dat slechts weinigen regeerden; de constitutioneele bureaucratie was erger dan de vroegere monarchistische.

Gelukkig, dat men in regeeringskiingen met de uitingen van het congres niet ingenomen was; vooral wekte het weerzin dat zij, die de meening voorstonden dat de orthodoxie niet met uitwendig geweld, maar door middel van overreding, door de kracht van eene inwendige overtuiging, behoorde verdedigd te worden, op de vergadering heftig werden weersproken. Sedert het afkondigen van de ukase van 1905 zijn in de Oostzeeprovinciën 8068 personen van de staatskerk tot de Luthersche kerk overgegaan.

Opmerkelijk is de brief, dien de Petersburgsche sectarissen (d. w. z. die niet tot de staatskerk behooren) aan het congres zonden. Daarin leest men o. a.: „Wanneer wij ons herinneren, hoevele onzer broeders en zusters tengevolge van uwe vervolgingen omgekomen zijn, hoeveel kommer onze moeders, vrouwen en kinderen geleden en hoeveel tranen zij vergoten hebben; wanneer wij zien hoeveel onze broeders en zusters van u te lijden hebben; wanneer wij vernemen dat op uw congres niet de bescheiden stem der liefde en des vredes te hooren is — met uitzondering van die van den metropoliet Antoni — maar tot strijden, tot vervloeken, tot onderdrukking en daden van geweld aangezet wordt; wanneer op u noch het woord van onzen Oppersten Herder, noch de ukase van 17 April 1905 en van 17 October invloed hebben; dan is het duidelijk dat ook onze stem ongehoord zal blijven. Vervloek ons en vervolg ons zooveel gij wilt. Wij zijn bereid alles te dragen, gelijk wij het tot dusver gedragen hebben. Maar weet, dat uwe vervloekingen en vervolgingen ons geen vrees inboezemen, en ons niet zullen brengen tot verloochening van de waarheid, die God ons geopenbaard heeft. Uwe vloeken en vervolgingen zullen ons nog verder van u verwijderen en de kloof tusschen ons en u. nog dieper maken. Terwijl gij vloekt hooren wij eene andere stem: „uit denzelfden mond komt zegening en vervloeking voort. Dit moet, mijne broeders, niet alzoo geschieden". Gij werkt met bedreigingen, onderdrukkingen en daden van geweld, doch Johannes Chrysostomus Slatoust schrijft: „Het is den Christenen niet geoorloofd, dwalingen door dwang en daden van geweid te wederleggen, maar de menschheid is door de prediking der waarheid, door het woord en de bescheidenheid te redden. Voorshands bidden wij in gehoorzaamheid aan een gebod van Christus, dat de Hemelsche_ Vader ons kracht moge geven om te lijden en lief te hebben en hen te zegenen, die ons vervloeken en vervolgen.”

Wij zien hieruit, dat de ukase van den czaar van 1905 nog niet uitgewerkt heeft dat in Rusland volkomen vrijheid van conscientie heerscht. Doch het is al veel, dat het geoorloofd is, de Grieksch-orthodoxe kerk te verlaten en tot eene andere kerk over te gaan. Dit was vóór dien tijd niet mogelijk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen