Uit de Pers.

-Over de eigenaardige houding, di-e Dr. Bronsveld aannam in het tegenwoordige conflict, dat de Hervormde Kerk verdeeld houdt, schreef de Waarheidsvriend het volgende :

Dr. Bronsveld, die eerst vóór de schrapping van de woorden „geest en hoofdzaak" (in art. 39 Regl. Godsd.onderwijs) was, is in dit opzicht veranderd. Hij is nu sterk tegen de Schrapping.

Ook zelfs groote mannen kunnen falen en in meening veranderen !

Terwijl Dr. Bronsveld van deze omkeering rekenschap en verklaring geeft in de Kroniek van Stemmen voor Waarheid en Vrede, April 1915, laat hij tegelijk voelen dat hij 't vreeselijk vindt dat in onze Ned. Herv. Kerk de moderne leer wordt beleden, en verkondigd door velen.

Hij zegt ó.a.:

„De toestand waarin onze Kerk verkeert, is inderdaad zeer onbevredigend. Dat in dezelfde Kerk, in dezelfde Gemeente, van denzelfden kansel op het aanstaand Paaschfeest de opstanding vari Christus uit het graf zal gepredikt en geloochend worden, is zeker in strijd met het karakter van een Christelijke Kerk. Het is een abnormaliteit, ja iets zeer stuitends, dat de gemeente in haar bedehuis moet hooren verkondigen : Christus is niet opgestaan.

En niet alleen wordt door vele predikanten dit centrale feit geloochend, maar tot welk een minimum is door velen het Xlltal van artikelen herleid van het algemeen christelijk geloof.

Hoe laag wordt Hij gesteld, voor wien de gemeente knielt als haar Heer, wien God een naam heeft gegeven boven allen naam.

Ik meen te mogen zeggen, dat slechts zeer weinigen volkomen vrede hebben met dit tweedrachtig gezelschap in één Kerkverband,

Daar komt bij, dat de Ned. Herv. Kerk nooit haar belijdenis heeft afgeschaft en de absolute leervrijheid gewettigd. Nog altijd behoort handhaving harer leer tot de verplichtingen van de Kerkelijke Besturen".

Toch wil Dr. Bronsveld de schrapping van de woorden „geest en hoofdzaak" niet — en wel om déze oorzaak:

„het doordrijven van het voorstel der Synode, het doortrekken van de lijn, nu aangeduid, moet leiden tot een uiteengaan van onze Kerk''.

Dr. Bronsveld zegt dus eerst, dat nu bij elkaar woont, wat niet bij elkander hoort. IJij vindt dat vreeselijk. Ook zegt hij, dat slechts zéér weinigen ingenomen zullen zijn met dit tweedrachtig gezelschap in éen Kerkverband - -en toch is Dr. Bronsveld er tegen om de lijn door te trekken dat dit tweedrachtig gezelschap uit elkaar zal gaan!

Wil Dr. Bronsveld de vrijzinnigen dan maar houden in de Herv. Kerk?

Neen!

Hij wil ze er niet uitzetten door een of andere bepaling in de Reglementen — die overigens spreken van handhaving van de leer en absolute leervrijheid veroordeelen.

Maar hij wil wel zeggen, dat het voor hem onbegrijpelijk is hoe ze er in durven blijven!

Want hij zegt:

„Laat ons het den vrijzinnigen niet verborgen houden, dat wij 't ons niet begrijpen kunnen, dat zij begëeren predikant in onze Kerk te blijven, maar zij moeten dat voor God en hun geweten verantwoorden".

Dat is eigenlijk nog scherper oordeel, dan dat men in reglementairen weg duidelijk maakt dat ze er niet thuis hooren.

Alleen, Dr. Bronsveld wil het nu aan de modernen zelf verder overlaten — en wij zeggen, dat de Kerk, wanneer zij er zóo diep van overtuigd is, dat het verkeerd gaat in haar midden, met lastering van het hoogste en het heiligste — de Kerk zelve ook zóo. verstandig en zóo .flink moet zijn, óm handelend op te treden.

Wij dwepen niet met ouders, die wel lief en errtstig aan hun kinderen weten te zegggen, dat ze dit en dat niet-mogen doen en intusschen nooit verhinderend en straffend optreden.

Dat kweekt een geslacht, dat ongebonden en roekeloos zich overgeeft aan alles; alles durft en bij alles brutaal rondkijkt, alsof men de meest gewone en alleszins behoorlijke dingen doet.

Intusschen zijn de modernen door Dr. Bronsveld weer eens veroordeeld, waar zij een onbegrijpelijke, scheve positie innemen in onze Herv. Kerk en er niet aan denken, dat dit onbehoorlijk is.

En niet minder raak is, wat dit orgaan daarna zegt aan het adres van hen, die meenen door al slappere bepalingen de volkskerk in stand te kunnen houden :

Strenge bepalingen inzake leer en leven zijn ei in onze Herv. Kerk niet. Predikanten en gemeenteleden kunnen bij alles eigenlijk doen wat ze willen. Socialist, anarchist, Buddhist kunnen gerust hun gang gaan. Alles is geoorloofd en ieder is welkom Toch is 't maar 't 'kleinste gedeelte van" ons Volk, (lat we in onze Herv. Kerk hebben overgehouden.

Reken maar na: de bevolking van het Rijk was in 1910 - 5.858.175 en het aantal Hervormden bedroeg 2.588.261. Naar berekening dus 44 vanide 100 menschen.

Dat valt niet mee.

Maar daarbij is méér nog op te merken.

In 1910 gaven 290.000 menschen op tot geen Kerkgenootschap te behooren.

Waarvan wel zoo ongeveer allen van huis uit „Hervormd" zullen zijn geweest.

Die zijn we kwijt geraakt. •

Die hebben de slappe practijken niet bij de Kerk kunnen houden.

Ze hebben afscheid genomen van de Kerk — en daarin zeker voor 't grootste gedeelte van allen godsdienst.

En wat ons, óók opvalt is dit, dat we in den loop der jaren 560.000 menschen kwijt geraakt zijn, dié nu in de Geref. Kerken en in de Chr. Geref. Kerk thuis hooren.

Dat hebben onze slappe prac ijken in de Kerk gedaan. Omdat het zoo treurig gesteld is met de. prediking, de sacramentsbediening, de „aanneming en .bevestiging, " de tucht enz.

Men wil van „Volkskerk" spreken.

Maar hooren die-560.000 menschen die nu in de Geref. Kerken e.a. leven, tiiet tot ons volk ?

Of zijn ze minderwaardig ten opzichte van God en godsdienst, van kerk en sacrament ?

Hebben de slappe practijken voordeel gebracht aan de Herv. Kerk ?

En wanneer ze blijven, zullen er dan weldra njet duizenden óók voor onze Herv. Kerk verloren gaan die er nu nog toe behooren ?

Wanneer er geen orde en regel komt in onze Herv. Kerk, gaat zij gewis ten gronde.

't Is zóó duidelijk, dat een blinde het kan opmerken.

Zal men nog bijtijds maatregelen ten goede treffen ?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen