GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Voor Binderen

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Voor Binderen

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

AAN VRAGERS.

N. N. zou gaarne eenige inlichtingen zien gegeven over drie dingen uit Hand. 21 : 37, 38, 39 en wel deze:

1. Was het zoo vreemd dat Paulus Grieksch sprak, daar die taal toch'algemeen bekend was ?

2. Welke Egyptenaar wordt hier bedoeld?

3. Waarom noemt Paulus de stad Tarsen geen onverraaarde stad.?

Hand. 21 verhaalt ons hoe de Joden te Jerusalem tegen Paulus verbitterd, hem zochten te dooden. Heel Jerusalem raakte in verwarring. Doch de Romeinsche bezetting kwam tusschenbeide en bracht Paulus in de legerplaats, d. i. de verblijfplaats der Romeinsche soldaten, terwijl het volk woedend volgde. Eer hij de legerplaats binnen ging, verzocht Paulus den hoofdman of hij iets mocht zeggen. Hij vroeg dit in de Grieksche taal, waarop de overste verwonderd uitriep : „Kent gij Grieksch ? " Want hij had Paulus aangezien voor een gemeen misdadiger uit de laagste volksklasse, die geen Grieksch kende, en hem dan ook laten binden. Zoo wordt duidelijk wat we lezen in vs. 37 :

En als Paulus nu in de legerplaats zoude geleid worden, zeide hij tot den overste: Is het mij geoorloofd tot u wat te spreken ? En hij zeide: Kent gij Grieksch ?

Dan volgt vs. 38 :

Zijt gij dan niet de Egyptenaar, die vóór deze dagen oproer verwekte, en de vier duizend moordenaars naar de woestijn uiüeidde ?

De overste spreekt hier verder. De Egyptenaar hier bedoeld had een groot jaar geleden oproer gemaakt en zich uitgegeven voor een ­groot profeet. Grooten aanhang verkregen hebbende wilde hij Jerusalem innemen en leidde zijn aanhangers om de woestijnen heen, naar den Olijfberg. Doch de Romeinsche-stadhouder Felix wachtte hem en versloeg hem. Zijn volk werd verstrooid, en hij zelf vluchtte. Met de vier duizend moordenaars worden bedoeld vier duizend gewapende mannen.

Nu nog VS. 39 ;

Maar Paulus zeide: Ik ben een Joodsch man van Tarsen, een bnrger van geen onvermaarde stad in Cilicië; en ik bid u, laat mij toe tot het volk te spreken.

Tarsen of Tarsus was een aanzienlijke stad in Zuid Oost Klein-Azië, in het landschap Cilicië aan de Middellandsche Zee, of althans

slechts twee uur van daar, aan de rivier Cydnus. Het was een zeer oude stad en goed bevoltó. Het schijnt althans oudtijds de hoofdstad des lands te zijn geweest.

Tarsus wordt ook de vrije stad genoemd. Wel behoorde zij nl. tot het Romeinsche gebied, maar bezat afzonderlijke rechten ten opzichte van overheden en wetten. Denkelijk dankte zij die voorrechten aan Julius Caesar, naar wien Tarsus ook wel stad van Julius heet. Paulus ontving zijn eerste onderwijs te Tarsus welks scholen wijd en zijd beroemd waren. Het Christendom bestond reeds vroeg in de stad van Paulus.

Wel mocht zulk een stad niet onvermaard heeten.

Nu en dan, zoo schrijft W., hoor ik zeggen:

Ik weet niet waar hij uithangt.

Dat is harleveensch gedaan.

Daar zat oome Kool.

't Is schrooien, zulk werken.

Wat beduiden die gezegden en hoe komt men er aan ?

Het eerste beduidt: Ik weet niet waar hij zich ophoudt. Vroeger werden woningen, vooral herbergen aangeduid naar het uithangbord; huisnummers kende men toen niet. Zoo hoorde men: „hij logeert in de gouden engel" ; „hij woont waar de Dolfijn uithangt" enz. Wie ergens uithangt heeft daar zijn woonplaats.

De tweede uitdrukking wil zeggen : er is geen. regel of stuur bij gebruikt. Het werk ziet er verward, scheef en wanordelijk uit. Vermoedelijk is „harleveensch" verbasterd uit „Aarlanderveensch". Men meent namelijk dat het dorp Aarlanderveen vroeger bijzonder onregelmatig was gebouwd, als waren de woningen er hier en daar door den wind neergeploft. Of dat waar is durf ik niet zeggen. In Friesland zei men om gelijke reden: „Als op zijn Molkwerums doen".

Het derde gezegde beteekent: Hij zat beteu terd, teleurgesteld, versuft, lusteloos.

Over den oorsprong van dat „kool" is al meer geschreven dan in een paar dozijn Herauten kan.

Met „oome Kool" wordt iemand bedoeld, die bedrogen is uitgekomen en nu niet meer weet wat te beginnen. Door „kool verkoopen" verstaat men praatjes maken, wat opdisschen. „Allemaal kool" beduidt: louter voorwendsel, verzinsel. Oom Kool is hij die zich heeft laten bedriegen, die verkeerd uitkomt.

Naar mij voorkomt staat dat woord „kool" in verband met het woord „kullen". Dit werkwoord dat niet in verheven stijl past, maar tamehjk veel wordt gebruikt, beduidt: teleurstellen, misleiden, foppen, hoop geven die geen grond heeft enz. „Hij is gekold" wil zeggen: men heeft hem misleid. Oom Kool is de gekolde.

No. 4 eindelijk wil zeggen: Dat is werken met zwoegen en zweeten, te hard om vol te houden. Denkelijk is , , schrooien" slechts een anderen vorm van „schroeien, " net. als men vroeger voor „groeien" wel schreef „grooien". Het gezegde beteekent dan: het is zulk een werk dat men door de inspanning of den haast verhit wordt tot schroeiens toe.

Onze lezeres K. W. heeft gehoord dat „tram'' een Engelsch woord is, maar vraagt nu wa het dan eigenlijk beteekent.

Dat is niet te zeggen en wel hierom:

De man die het eerst bedacht om wagens op ijzeren sporen langs de wegen te laten rijden, was een Engelschman ©utram geheeten. Zijn uitvinding maakte grooten opgang, en de nieuw aangelegde rijpaden werden Outramways d. i. Outramwegen genoemd. In het Engelsch heerscht nog meer dan bij óns de neiging om woorden at te korten, Zoo werd Outramway tot Tramway. en de wagen die er op reed heette Tram.

Evenzoo lioort men in Londen en ook hier wel zeggen de „Bus" als Omnibus bedoeld wordt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 4 juli 1915

De Heraut | 4 Pagina's

Voor Binderen

Bekijk de hele uitgave van zondag 4 juli 1915

De Heraut | 4 Pagina's