BUITENLAND.

Engeland. Oorlogskoorts,

Er wordt in deze dagen gesproken van een oorlogskoorts die de volken aangegrepen heeft. En niet ten onrechte. Het schijnt wel, alsof die koortsachtige toestand hu en dan te, weeg brengt, dat de lijders gaan ijlen en dan allerlei droomgezichten hebben. Zoo vonden wij in een deftig Christelijk blad, dat in Engeland verschijnt, een vergelijking tusschen sPriissianismee en »Mohamedanisme«. Volgens den schrijver P. Wzitwell Wilson doet men verkeerd, de Duitr schers «Hunnent te noemen. «Bismarck moge een heiden geweest zijn die Odin en Thor aanbad, maar sedert zijn heengaan is er verandering gekomen. De Keizer is niet, als Frederik de Groote, een spotter met den godsdienst, die met Voltaire coquetteerde. Hij is een mysticus, een diep geloovige, maar hoewel hij op dit punt zich zeiVen volkomen misleidt, is zijn fanatisme, hoewel oprecht, niet ChristéUjk. In zijn binnenste is hij een Mahdi, een Kalif, een Sultan, een geroepen militair profeet van den Almachtige, Al zijn gedachten omtrent God, den mensch en Christus zijn door en door Mohamedaansch.» Zoo gaat het al door.

In de verbeelding van den schrijver is Berlijn de stad waarin de meeste goddeloosheid gevonden wordt. In Londen, Parijs en St. Petersburg is er ruim plaats voor een levende religie ! De ziel van Londen is gedrukt door de zorgen, die veroorzaakt worden door de armoede van het Oostelijk deel en door den overvloedigen rijkdom van het Westend, door druk op den zak, hetzij van binnen, hetzij van buiten'komend! Parijs heeft door hare revolutie niet de blijde tijding van den sterken en goeden Zaligmaker verworpen, maar alleen een verrotte kerkelijkheid, die alle heiligheid verloren en de ondeugden der koningen en de verdrukking door aristocraten in bescherming genomen had! Petersburg is nog een kind in het geloof, dat door schilderijen en beelden onderwezen en door het ghnsteren van goud en zilver en edelgesteenten bekoord wordt, even als de Israëlieten, toen zij door Mozes geleid werden ! Maar in Berlijn is het geloof in Christus verwoest door een welbewuste, goedgeorganiseerde en gestadig voortgezette acde. De critici wilden niet, dat de beminnelijke Man van Nazareth over hen zoude heerschen. Zij beroofden Hem welbewust van Zijn Godheid, en plaatsten Hem juist op dezelfde plaats waar Mahomed Hem plaatste, en wel op éen lijn met Mozes, Socrates, Goethe, Shakespeare ver verwijderd van de almacht Gods, en maar een weinig lager dan den erfelijken Kalif van Postdam."

Men vergeet' in Engeland, dat de Engelschman Hobbes reeds in de 16de eeuw het materiaUsme voorstond, terwijl hij in de zedeleer het ego'isme en in de politiek het despotisme verdedigde. Ook wordt over het hoofd gezien dat Darwin, een Engelschman, in de 19de eeuw de grondlegger geweest is van. de evolutietheorie, waardoor een poging gedaan werd om de openbaring Gods in de Heilige Schrift als in de hartader te treffen en den Christus te onttronen.

Maar ook in Frankrijk zijn symptomen waar te nemen, waaruit men besluiten kan, dat de zielstoestand van het volk niet normaal genoemd worden kan. Een Zweed, Frederik Böök, die op uitnoodiging van de Fransche regeering eenige weken in Frankrijk doorbracht, gaf inde SPi? «^Ja Dagbladet van 17 Jan. 1916 te kennen, den indruk gekregen te hebben, dat de Franschen zich steeds meer wikkelen in den haat tegen de Duitschers; men gelooft het onzinnigste van hen, en een verstandig woord vindt geen ingang. Men gelooft dat er een Uhlaan geweest is, die vier kinderhjkjes aan zijn lans gespitst had en dat de Duitschers de vrouwen in de veroverde provinciën stelselmatig met vergiften onvruchtbaar maken. Het is natuurlijk onrechtvaardig wanneer men beweert, dat alle Franschen in een Duhscher een onraensch zien, een wild roofdier, zonder menschelijk gevoel, die van alle menschelijke gemeenschap moet uitgesloten worden. Doch de Zweed moet erkennen, d^t hij voor' zich geen Franschman ontmoet heeft, die een rechtmatig oordeel over de Duitschers kon vellen. Dit kan. ons niet bevreemden omdat ook Roomsche predikers den verkeerden-geest die het volk beheerscht, eer aanmoedigen dan bestrijden.

Ten bewijze daarvan kan dienen, dat onder den titel van »La vie héroique" preeken gedrukt werden die in de Madeleine kerk gehouden zijn. Daarin wordt o. a. gezegd: ïOnze soldaat, die uit de loopgraven komt, is, mystiek uitgedrukt, Chastus, die den hof van Gethsemane verlaat; de plaats waarop hij valt, is Kalvarië. Verwond, herinnert hij aan het offerlam, waarvan Jesaja spreekt; de stilte in het veldhospitaal is te vergelijken met de stilte, die Jezus omringde, toen Hij de kwellingen des doods leed. Stervend neemt hij deel aan het leven Gods, daar hij als een God sterft« ... »Ik heb Frankrijk lief, zooals het tegenwoordig is en gelijk het geweest is, trots zijn dwalingen, trots zijn ongerechtigheden. Om een land als het onze te redden, is het niet genoeg, dat een warme .vaderlandsliefde ons t doorgloeit; ons patriotisme moet mateloos onbegrensd, zelfs partijdig zijn ... Deze oorlog is een heilige oorlog; de gerechtigheid wil hem, de Hemel heeft hem veroorloofd, het is een kruistocht; tegen zulke vijanden is haat geoorloofd, is alle toorn heilig». Janamer dat van m de kansels de oorlog niet wordt voorgesteld als een oordeel Gods over de zonden der menschen. Dit kon een middel zijn om ook het Fransche volk tot bezinning te brengen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen