Voor Kinderen.

AAN VRAGERS.

Lazarus — Ootmcedig — Jan vanAmsteL.

C. T. te D. vraagt:

Zou u mij in uw b'ad ook antwoord willen geven aangaande de herkoms| en beteekenis van «hij is lazcrus.»

Vooreerst zij opgemerkt, dat de juiste spelling is Lazarus. De naam doelt op (]en bekenden bedelaar uit de gelijkenis van den rijken man en den armen Lazarus. Deze laatste kenmeikt zich behalve door zijn godsvrucht ook door armoede en ziekte. Hij is de eenige persoon uit de vele gelijkenissen in het Nieuwe Testament wiens r.aam genoemd wordt.

In verband met Lazarus' armoede werd al spoedig zijn naam toegepast op personen, die aan alles gebrek hadden, maar vooral op hen die bezocht waren met de vreeselijke ziekte die melaatschheid heet. Zij kwam in het Oosten veel voor, bestaat daar nog, maar vertoont zich ook in ludië, aan de Kaap de Goede Hoop, ja zelfs op IJsland.

Nu meende men, te recht of te onrecht, de Lazarus .uit de gelijkenis ook aan die ziekte leed, welke daaiom vaak Lazarusziekte ge-I oemd werd. Van wie er aan leed zei men : Hij is Lazarus, of ook wel: belazerd.

In Amsterdam vindt men nog de Lazarussteeg, een straatje dicht bij het voormalig ziekenhuis voor mekatschen, meestal het Leproozenhuis genoemd.

De naam wijst in elk geval op iemand die arm en ellendig is.

C. R. te A. vraagt:

Op een Nieuwjaarskaart der Marthastichting te Alphen aan den Rijn komt o. a. dit versje voor:

Zijt met ootmoedigheid bekleed. Petrus 5:5b.

Hooveerdigheid is valsch van doen, van zeggen en vac zeden: Ootmoedig wil ik, ridder koen, tot stijgen mij besteden.

Wat is hiervan de beteekenis ?

De beteekenis van dit oude versje is: De trotsche is valsch in woorden^ daden en mlbieren. Maar ik, schoon ik als een dapper man steeds hooger stijgen wil, wensch het te doen in ootmoed en nederigheid.

«Hooveerdigheid" is een oude spelling even als ieerd voói" paard, sniert voor smart enz. Ia ondicht zou Zeker het woord als vóór «ridder» zijn geplaatst. «Dat «koen» achter «ridder» Slaat is om den rijm, en komt buitendien meer voor, zooals o.a. blijkt uit den aanhef van het boek Job. De laatste resel klinkt ons vreemd. Hij beduidt: Ik wil mijn best doen, mij ztlf er voor geven om hooger te klimmen! Wij zeggen nog: «Geld besteeden» voor «geld uitgeven».

P. P. wenscht te weten wat met het volgende vers bedoeld wordt, en op wien het ziet.

Hier rust de eer der Amstelheeren, Die Turken won, en ook den zweed. Hielp met kracht op Funen keeren, En Gustavus' zeemacht sleet; Tromp de hand bood twee paar dagen In den slag bij Brittenland, Zwaar gewond maar nooit verslagen Streed voor de eer van 't vaderland. Looft dien vromen zeebeschermer, Schrijft zijn naam in eeuwig marmer.

(De spelling is naar de onze veranderd.)

Het vers, blijkbaar een grafschrift, ziet op den zeeheld Jan van Arastel uit de zeventiende eeuw.

De inhoud komt hierop neer:

Hier ligt begraven een man, die de roem was van zijn geslacht. Hij overwon de Turken, streed op Funen tegen de Zweden en sloeg de Zweedsche vloot. Hij vocht onder Tromp in den vierdaagschen zeeslag. Hij bekwam zware wonden in den strijd, maar werd nooit verslagen.

Hij is waard geroemd te worden. Zijn naam verdient in' marmer te worden vereeuwigd.

Eenige uitdrukkingen klinken thans vreemd. Als de vijand verslagen is, zeggen wij niet: »hij is gewonnen c, maar overwonnen. Doch onze vaderen drukten zich soms anders uit. Zoo leest men in het grafschrift van den zeeheld van Galen in de Nieuwe Kerk te Amsterdam, dat hij

»De Britten heeft verjaagd, veroverd en verbrand*.

Het laatste is zeker niet heel juist. Ook verovert men thans geen vijanden, maar landen of vestingen.

»Een zeemacht slijten* voor schade doen is geen fraaie uitdrukking. Trouwens heel het v^rs is niet mooi.

Het ziet, als gezegd, op den zeeheld Jan van Amstel, die echter niet uit het geslacHt der heeren van Amstel was, die aan den Amstel woonden, en van wie vooral Gijsbrecht bekend is.

Jan van Amstel werd gtboren te Schijndelin Noord-Brabant, dat hij echter, wegens een ongeval met een paard verliet, om in den zeedienst ie treden. Hij streed eerst tegen de Turksehe of liever Algerijnsche kapers. Daarna nam hij deel aan den Noorschen oorlog, waarin Nederland Denemarken bijstond tegen de Zweden. Toen deze laatsten, de stad Nyborg op het eiland Funen hadden ingenomen, hielp van Amstel hen daaruit verdrijven.

Later nam hij detl aan den oorlog tegen Engeland, en onderscheidde zich steeds roemrijk.

Eindelijk nam hij ontslag uit den zeedienst en ging wfer naar Schijndel, waar hij, zoover ik weet, bleef wonen tot zijn dood. In de kerk aldaar is hij ook begraven, zoover mij bekend, is, en plaatste men op zijn graf het bovenver­

melde schrift. Het geval met het paard is onder anderen beschreven door den heer E. Gerdes, die het gebruikte voor zijn bekend boek »Jan van Oiemen."

BRIEEWLEELING

BRIEFWISSELING. Op andere vragen volgt eerlang de beantwoording. Duidelijkheid wordt zeer aanbevolen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen