'Hier leert de natuur ons zelf den weg' - pagina 200

natuurkunde en samenleving

Opvallend in deze periode is het wederzijdse onbegrip tussen vertegenwoordigers van de ‘oude’ en de ‘nieuwe’ benadering van geloof en wetenschap. Jonker, bijvoorbeeld, had geen enkele affiniteit met de ideeën van zijn leerling Boeker. Toen Boeker zijn promotor Jonker een concepttekst van zijn oratie ‘De natuurkundige in de samenleving’ liet lezen, kreeg hij hem terug zonder commentaar. Jonker was er niet doorheen gekomen en werd er ‘kotsmisselijk’ van.68 En toen Sizoo de artikelen van Joh. Blok (één van zíjn promovendi) over kernbewapening in het vu-magazine onder ogen kreeg, liet hij hem weten dat hij hiermee ‘de faculteit te schande had gemaakt’.69 Beide meningsverschillen zijn overigens later weer bijgelegd. Jonker, die in 1972 zijn hoogleraarschap al had verruild voor het lidmaatschap van het college van bestuur, nam op 20 november 1976 officieel afscheid van de vu. In zijn afscheidscollege deed hij nog een poging zijn opvatting van christelijke wetenschap te confronteren met nieuwere wetenschapsfilosofische ideeën als die van Popper en Kuhn. Hij pleitte ervoor bij een Kuhniaanse analyse van wetenschappelijke revoluties niet alleen de veranderende wereldbeschouwing, maar ook de religieuze achtergrond van de wereldbeschouwing te betrekken.70 Jonker schreef in 1980 een hoofdstuk over de geschiedenis van de natuurkunde en scheikunde aan de vu voor het jubileumboek Wetenschap en Rekenschap, dat uitkwam ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de vu. Daarvan gebruikte hij enkele pagina’s om zijn eigen visie betreffende de invloed van het geloof op voorwetenschappelijke vragen uiteen te zetten en impliciet kritiek te leveren op andere opvattingen. Hij benadrukte dat bezinning op de aard en de waarde van wetenschappelijke kennis altijd vooraf diende te gaan aan ethische vragen over de toepassing ervan: ‘Juist van de waarheid en echtheid van de wetenschappelijke kennis hangt het af, of deze wel betrouwbaar genoeg is voor de dienst aan de wereld.’71 Gelijktijdig met deze ontwikkelingen is er nog een tendens waar te nemen in deze periode. In toenemende mate werd de natuurkunde gezien als een vak, een specialisme, dat los stond van religieuze of ethische vragen. Dit was natuurlijk geen nieuw verschijnsel, maar een ontwikkeling die al in de negentiende eeuw was ingezet en in de twintigste eeuw steeds sterker werd. Ook aan de vu was dit idee niet nieuw: Sizoo had immers in de jaren dertig al betoogd dat er een ge-

199

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen