'Hier leert de natuur ons zelf den weg' - pagina 110

‘indien dit natuurphilosophie zou moeten heten’

zij gezegd dat Hepp – net als de meeste natuurwetenschappers – van mening was dat de Bijbel geen handboek voor de natuurwetenschappen was. Hij waarschuwde zelfs voor een letterlijk nemen van de hele Bijbel, een opvatting die hij sektarisch noemde. De Bijbel sprak, volgens Hepp, geen wetenschappelijke, maar alledaagse taal, waarmee voor iedereen belangrijke beginselen duidelijk werden gemaakt, zoals dat God de schepper is van hemel en aarde en dat de mens is geschapen naar Gods beeld.16 Vervolgens bekritiseerde Hepp de positivistische wetenschapsopvatting, die stelde zonder beginselen wetenschap te kunnen bedrijven door enkel gebruik te maken van de inductieve methode. Kennis die voortkomt uit inductieve wetenschap kon volgens Hepp nooit tot zekerheid leiden, maar slechts tot waarschijnlijkheden.17 Er was, volgens Hepp, maar één manier om zekerheid in de natuurwetenschap te verkrijgen, namelijk door gebruik te maken van de deductieve methode en uit te gaan van a priori waarheden oftewel ‘beginselen’, die voor de calvinistische natuurfilosofie konden worden gevonden in de Heilige Schrift en moesten worden aangenomen in geloof.18 Op basis van deze beginselen konden theorieën of hypothesen worden opgesteld om de feiten te ‘verklaren’. Deze hypothesen komen voort uit de fantasie van de onderzoeker en zijn nooit meer dan probeersels. Wanneer er hypothesen of theorieën worden opgesteld die in conflict zijn met de beginselen, moeten ze meteen worden verworpen indachtig het adagium: beginselen zijn zekerder dan feiten.19 De door Hepp opgesomde beginselen werden door Schouten niet bekritiseerd, al vond hij ze wat willekeurig.20 Wel was Schouten zeer kritisch over Hepps pleidooi voor een deductieve wetenschap en hij benadrukte keer op keer: ‘Hepp onderschat de beteekenis van de inductieve methode voor de wetenschap’ en ‘de inductieve methode is zonder twijfel de aangewezen weg voor de natuurwetenschap’.21 Ook kon Schouten zich niet vinden in Hepps opvatting van hypothesen en theorieën. Hepp leek er namelijk van uit te gaan dat hij – uitgaande van de beginselen – willekeurige hypothesen kon opstellen ter verklaring van de feiten. De uitspraak van Hepp ‘why should not Calvinism have just as much right to set up an hypothesis as the unbelieving philosophy of nature?’ was tegen het zere been van mensen als Schouten en Sizoo, die vonden dat dit volledig voorbij ging aan de praktijk van de natuurwetenschap, waarin een hypothese meer is dan een verzin-

109

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen