Het mystiek-religieuze element in de Grieksche philologie - pagina 40

42 len, die de vóór-Aristotelische wijsbegeerte behandelen: I, l (1892), I, 2 (1892); II, l (1889). ) Hoe dit bedoeld is, zal straks nader uit de aangehaalde voor beelden kunnen blijken. Om aan alle misvatting den pas af te snijden, ware hot wellicht het duidelijkst, te spreken van miske?ining van het mystisch religieuze clement. Immers heeft — om een voorbeeld te noemen — Z E L L E R mijns inziens dit element miskend, en toch heeft hij er tot op zekere hoogte wel acht op geslagen: hij wijdt er althans meer dan ééne bladzijde aan van zijn monumentaal werk. Sterker nog geldt dit bij N A T O R P , die allerminst den mystisch religieuzen factor in de Platonische philosophie negeert, doch tevens dien factor buiten het wetenschappelijk systeem dier philosophie bant, en voor eene inconsequentie daarvan houdt. Op dergelijke verschijnselen past wellicht beter het begrip miskennen, dan: niet acht slaan. Deze miskenning uit zich dan op verschillende wijzen: bij de eigenlijke philologischkritische school, daardoor dat ze de studie van de philosophie, in het algemeen van de hoogere uitingen van den logos, vrijwel verwaarloost en zich in hoofdzaak beperkt tot kritische vaststelling van den vorm der overlevering, of hoogstens tot hare zakelijke interpretatie: — wanneer B U R S I A N , o. 1. pag. 1217, der Hollandsche kritische school dan ook voorwerpt, dat ze door de kritiek op den voorgrond te stellen, de realia verwaarloost, zoo raakt dit verwijt nauwelijks de eigenlijke fout dier school, en is zijne bestrijding meer praktisch, dan principieel: ten slotte gaan toch ook zij, die zich uitsluitend met de realia bezighouden, aan hetzelfde euvel mank, als de »critici;" en in beginsel sterk tegenover beiden staat slechts hij, voor wien de philologie nog eene hoogere roeping heeft dan kritiek en kennis der realia, omdat ze is: wetenschap van den logos;— bij de philosophen eensdeels doordat ze het mystisch religieuze element negeeren en wegcijferen, anderdeels doordat ze het losmaken van het wetenschappelijke. 8

B

4

10

) Gemakshalve is hier het woord mystiek gebezigd voor mystischreligieus element, dat op zichzelf juister mijne bedoeling weergeeft: de religieuze strooming in de vóór-Aristotelische periode was wezenlijk mystisch: het begrip mystiek is natuurlijk veel enger. V g l . pag. 19. In ieder geval is de bedoeling duidelijk. ) T i m . 21 A sqq. 13) o. 1. 22 B . ) D I E L S , Fragm. d. Vorsokr. pag. 76, fr. 70: TCGUI $y ovv (ZéXTiov ' H . T K ' I S U V X § Ó p fixr X VBVófJUxev éïveti rx &v§p6ieiva dogxTfixrx. ) 242 C sqq.: Mv2róv TIVX ïnxtrrog (pxti/sTxi [xoi SiyysirrSxi TXKTÏV CÖ? OVGIV tyfAtv, ó fxèv ug rpix TX bvrx, x. r. A. n

12

14

15

16

)

Od. x,

173,

vertaling van

VOSMAER.

) Ik weet wel, dat het meeste van wat hier gezegd is, eigenlijk slechts van Athene en de Atheners geldt; maar geen ander der Grieksche volksstammen, ook de Lacedemoniërs niet, heeft ooit zulk een overwegenden invloed gehad op de ontwikkeling van het Grieksche volk als zoodanig, dat het noodig zou zijn, er hier in 't bijzonder acht op te geven. 17

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen