De wetenschappelijke beoefening der psychiatrie - pagina 25
Rede bij de aanvaarding van het hoogleeraarsambt aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
24 Het experimenteel onderzoek hp.eft, en . dit wordt tegenwoordig steeds meer erkend, zijne grenzen, ook afgezien van de psychopathologie. De experimenteele methode heeft reeds belangrijke bijdragen geleverd en zal, naar we verwachten mogen, nog vele andere geven, maar zij blijft hulpmiddel voor de psychologie. De psychologie, "de wetenschap van de onmiddelijke ervaring" volgens Wundt, is fundamenteel gescheiden van de natuurwetenschap. "Wie op de hoogte der psychologie moet komen", aldus Lipps, "moet worden als de kinderen, hij moet eigenlijk alles vergeten, wat hij op andere gebieden geleerd heeft. Alle andere wetenschappen houden zich bezig met objecten, die van het ik onderscheiden zijn, de psychologie en zij alleen heeft met dit ik te doen" . Het denken ontdekt de wetten in de natuurwetenschap, doet het evenzoo in de psychologie. Hetgeen door de ziel wordt beleefd, moet object van de geconcentreerde opmerkzaamheid worden, er moet vergeleken, onderscheiden, in elementen gesplitst en naar relaties gezocht worden . Nu is het echter ongetwijfeld waar, dat daaraan moeilijkheden verbonden zijn. Er moet een tijd van oefening voorafgaan, wil men niet allerlei stoornissen zien optreden. Eerst bij voldoende oefening zullen deze stoornissen zoo gering mogelijk zijn. Het eigenaardige van de psychische processen is, dat ze niet blijvend zijn, het karakteristieke is juist, dat ze vluchtig en vergankelijk zijn. Gebruikt dus de psycholoog de introspectieve methode, dan kan hij alleen op de processen letten en niet tegelijk vergelijken, onderscheiden en analyseeren. Er blijven echter herinneringsbeelden over, daardoor is men in staat zijn blik terug te wenden, er blijven primaire beelden over, die zich onmiddelijk aansluiten aan hetgeen beleefd is en secundaire, die eerst na een tusschentijd optreden. De retrospectie vindt dan plaats, die de fundamenteele methode in de psychologie moet genoemd worden. (Pfänder). Nu is het zeker mogelijk en het ligt zelfs voor de hand dit tegen te werpen, dat er bewustzijns-vervalschingen optreden. Om zich dus hoofdzakelijk te bepalen tot de pas afgeloopen processen, moet een periode van oefening voorafgaan. Het subjectieve in deze methode is daarbij dit, dat de processen door het subject zelf beleefd zijn en men kan tegenover zulke processen even goed objectief staan als tegenover de . materiëele processen.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 27 september 1907
Inaugurele redes | 34 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 27 september 1907
Inaugurele redes | 34 Pagina's