Omvang en invloed der Zuid-Nederlandsche immigratie van het laatste kwart der 16e eeuw - pagina 40

38

OMVANG E N I N V L O E D D E R Z U I D - N E D . IMMIGRATIE.

stelt het beeld, dat wij ons van de immigratie pogen te maken, in een gewichtig opzicht te vervolledigen. Op 't eerste gezicht laat de ontvangst, die den exulanten in onze Zeven Provinciën te beurt viel, niets te wenschen over. Nog eer zij de grenzen overschreden hadden hielden de Gere­ formeerde Kerken, om in den nood der onbemiddelden onder hen te voorzien, een collecte ). En toen zij kwamen — het bleek trouwens reeds uit hetgeen ik U tot dusver meedeelde — kwam bij burgerij en en bij magistraten, een zelfde welwillende gezindheid aan den dag. Uit het beschikbaar stellen van huizen en werkplaatsen, het openstellen van de gilden en uit menige bevordering van de door hen uitgeoefende bedrijven •). Toch bleek op den duur, bij een deel der burgerij, die vrien­ delijkheid in waarheid niet zóó groot te wezen als zij er in den aanvang uit zag. Toen kwam n.1. te zien, dat zij — op den ke­ per beschouwd — toch nogal vrij zelfzuchtig was. Zij wilde wel gaarne, ter vermeerdering van de welvaart des lands, van de krachten en den ijver der immigranten gebruik maken. Maar hen als medeburgers van gelijken rechte als de oorspron­ kelijke bewoners dezer Noordelijke provinciën te bejegenen, daarvoor voelde ze niets. Zoo werd in de industrie, gelijk wij zagen, hun werk in niet geringe mate op prijs gesteld. Toen de rotterdamsche handel een beurs wilde oprichten kwam het aan den dag: hun commerciëele kennis en relaties wilde men niet minder gaarne de erkenning geven, welke die verdienden. Maar de leiding moest toch op elk gebied aan de Hollanders en Zeeuwen blijven ). Hoort maar hoe Usselincx in zijn tijd klaagde: ,,'t is waer, dat eenighe van de uutgewekene hier wel sijn; ende sij hebben oock ghehouden, dat dit haer vaderlant was, alhoewel dat de daad anders wijst; want sij en werden 1

8

V

A

N

') J- JTOORENENBERGEN, a. w., D. 1, bldz. L X X V i l , n. 1. *) S. MULLER FZN., a. w., bldz. 421, 422, en 't geen door mij werd meegedeeld aangaande de industriëele opleving, die de immigranten te Leiden hebben teweeg­ gebracht. — Behalve uit zulke economische motieven werden de vluchtelingen ook uit overwegingen van godsdienstig-zedelijken aard naar Holland gelokt. Bijv. in het geschrift van Marnix, dat ik vermeld heb bldz. 37 n. 1. ) Onze Eeuw, Jrg XVi, D. III, bldz. 73; P. BOR, a. w., D III, B. X X I , fo. 6 3 ; A. KLUIT, Historie der Hollandsche Staatsregering, D. II (Amst. 1803) bldz. 202. 3

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen