"Aesthetisch" of "puriteinsch"? - pagina 29

38) D e beteekenis van de Nedl. literatuur der 17de eeuw voor Duitschland is bekend genoeg. Zie o. a. T E W I N K E L , Ontwikkelingsgang III 547—558. V o o r Zweden zie: SCHÜCK och W A R B U R G , Illustrerad Svensk Litteratuthistovia. 2a uppl. (1912—1916). E n vooral W R A N G E L , Sveriges litterara Förbindelser med Holland sardeles undec 1600-talet (1897). V o o r Denemarken, behalve wat W R A N G E L ook daarover mededeelt: HANSEN, Illustreret Dansk Litteratur Historie. 2en Udg. (1902). Ook in het kleinere Laerebog i den Danske Litt. Hist. (1902) van K. M O R T E N S E N vindt men nog een hoofdstuk „Ortodoxi og tysk-hollandsk Renaissance". 2

39) In de Voorreden van zijn uitgave van J. D E DECKER's Rymoeffeningen (1726) belooft hij „binnen dit lopende jaer" onder meer het vierde stuk van zoodanig werk, dat ik echter tevergeefs in bibliotheken heb gezocht. 40) Zie zijn Vertelling: Het Verdrag, vóór Mengelingen in Proze en Poëzy (1783). J. H. KOENEN spreekt van een door V . A. „nagelaten wijsgeerig betoog over den laatsten grond en het hoogste doel van de beoefening aller kunsten en wetenschappen voor den Godzoekenden mensch". H. van Alphen 2 1 — 2 2 . 41) O o k de beschrijvers onzer Vaderlandsche kerkgeschiedenis steunen meestal, of ontzien althans, dit litt.-historische vonnis over tal van verdienstelijke, plichtgetrouwe predikanten. Als uitzonderingen ken ik slechts een enkele biographie, en de algemeene werken van Dr. G. J. V O S A Z N . , die in zijn Gesch. d. Vad. Kerk (2e dr. 1888) en in zijn Amstels Kerkelijk Leven van de eerste 60 jaar der Vrijheid (1903) meermalen toont, onafhankelijk te willen oordeelen, als geestverwant, die zelf onderzocht. Dit, wat betreft V O N D E L . T e n opzichte van C A T S volgt hij nog de liberale traditie; ook tegenover HUYGENS is hij onbillijk, vermoedelijk omdat hij hem te weinig kende uit eigen lectuur. 2

42) T E W I N K E L , Ontwikkelingsgang V 1 4 1 ; I 67. E n eerste uitg. V 87, V g l . III 3 5 0 : „dat in ons land het oordeel over kunst zich maar uiterst zelden heeft kunnen losmaken van godsdienstige en staatkundige partijdigheid, en dat alzoo de meer wereldsche tegenstanders van het streng dogmatisch geloof, uit den aard der zaak tot de Renaissance-poëzie overhellend, de Zeeuwsche school alleen reeds om haar stichtelijk karakter minder konden waardeeren." 43) Deze dingen bij B . J. BUITENHOF, Bijdrage tot de kennis van C. letterkundige opvattingen (diss. Gron. 1923).

Huygens'

44) Ik doel op Dr. EYMAEL, Huygens' Hofwijck (2e dr. 1920) vs. 1518. Zie over Ghebr. en Onghebr. v. 't Orghel: N . C. K I S T in Arch. v. Kerkel. Gesch. X (1840) 264 vlgg. — T E W I N K E L a. w. I V 73 meent, dat H. grootendeels om den verkeerden indruk, door dit boek gewekt, weg te nemen, een volgend jaar zijn gedichtje aan TESSELSCHA tegen de mis schreef. — Ik herinner hier ook aan de meening van denzelfde geleerde, dat H. in zijn zedeprint Een goet predikant „de geestdrijvers zijner dagen hekelt" (a. w. III 3 6 8 ) ; terwijl ons daar juist treft, dat H. den predikant ten plicht stelt, waar godsdienst en waarheid gevaar loopen door der vorsten beleid, „brand" en „verraad" te roepen, uit gehoorzaamheid aan Hooger Gezag. 45) T E W I N K E L a. w. I V 89, 96. 46) JONCKBLOET, Gesch.

s

N. Lk.

I V 21.

47) T E W I N K E L a. w. I V 70. 48) Daartegenover VAN ALPHEN's Gedigten Mengelingen in Pr. en P.

voor Elize.

met Inleiding, in

31

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen