1909-1910 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 60

52 Men zegt dan, de betere standen doen daaraan niet mede. Och, als de zoogenaamde bourgeois satisfaits een waardemeter moesten zijn, de onaandoenlijken, waarvoor waarschijnlijk het woord van den Heiland gegeven is, hoe bezwaarlijk is het dat een rijke inga in het koninkrijk der Hemelen, dan zouden we vooral op geestelijk gebied een ellendige toekomst tegemoet gaan. En daarnaast de voel hooger staande intellectueelen, deze worden volgens het woord van Haeckel absoluut verhinderd de bijeenkomsten der predikanten bij te wonen. De voorstellingen over God en wereld, menscli en leven zijn geheel andere, zelfs bij liberale protestantsche predikanten dan bij technici, chemici, geneesheeren en natuurphilosophen. Deze zouden de natuur nauwkeurig hebben waargenomen, bij gene (van het ultramontane papisme en de orthodoxe evangelische richting, die beide evenver gevorderd zijn in het niet kennen der werkelijkheid en in de leer van het sterkste bijgeloof, wil hij niet eens spreken) is de onontbeerlijke natuurkennis niet te vinden. Theologen enphilologen blijven in de strikken der dogmata verward en verlangen, dat de rede zich onder de „hoogere openbaring" buigen zal. De beoefenaars der natuurwetenschappen hebben dit standpunt vaarwel gezegd. Zij weten, dat de middelen en wegen, die we te volgen hebben, om de grootc wereldraadsels op te lossen, dezelfde zijn, als die van de zuivere wetenschappelijke kennis in 't algemeen, in de eerste plaats de ervaring, in de tweede plaats de gevolgtrekking. Het eerste wordt verkregen door waarneming en experiment, voor de gevolgtrekkingen zijn noodig induktie en deduktie. De meer ingewikkelde hersenwerkingen zijn, evenals de meer eenvoudige, funkties der gangliencellen en alle te zamen worden vereenigd in het hoogste begrip: de rede. Ook deze, die natuurlijk hooger staan dan de onaandoenlijken, kunnen zich immers niet schikken in de beschouwingen, waarin van een hoogere openbaring sprake is. Het is dus niet te verwachten, dat men deze beide categorieën ook maar in een eenigszins belangrijke proportie tot de geloovigen zal brengen, zoodat zij noch door een Réveil noch op andere wijze aangedaan worden, al mogen zeker de sterkere remmingen bij hen aanwezig niet uit het oog worden verloren. Telkens weer komen ook de krachtige naturen uit lagere en

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen