1913-1914 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 32

24

wordt versterkt. Het zal bovendien blijtcen, dat de vitalistische en neo-vitalistische systemen een onvoldoende verklaring geven der ervaringsfeiten, en onvereenigbaar zijn met de causaliteitsopvatting, zoo als wij deze getracht hebben te verdedigen. In den regel stelt men tegenover het vitalisme, de materialistische opvatting der levensverschijnselen. Het behoeft geen toelichting, dat wij ook deze theorie niet huldigen. Ten slotte spreekt men van mechanistische opvatting der levensverschijnselen, en bedoelt daar vaak hetzelfde mede als met de materialistische theorie. Daar echter het materialisme als monisme (van dien naam) algemeen bedoeld wordt, kan men (ook volgens spraakgebruik) bij een mechanistische levensbeschouwing toch aan een dualistisch beginsel vasthouden. Daarom zullen wij ons veroorloven te spreken bijv. van een mechanistische verklaring der spiercontractie, daarmede bedoelende, dat geen psychisch gebeuren hierbij een rol speelt; hoewel wij in verband met het uiteengezette de voorkeur zouden geven aan de uitdrukking „architectonische verklaring", daarmede wijzende naar het vermoedelijke wezen der stof, en naar dat van den oorzakelijken samenhang. ^) „. .. Het bestaan van een dierenziel is boven allen twijfel verheven ~). Wie hiervan zeer treffende bewijsvoeringen wenscht, kan deze terugvinden in het werk van KARL CAMiLLO SCHNEIDER, YERKES e.a. Het is echter duidelijk, dat de meening, dat een bepaalde functie een psychische is, afhangt van een (ten deele per analogon) nauwgezette definieering van wat men aan de ziel en wat aan het lichaam toeschrijft. Dit is juist de taak van den physioloog (en dier-psycholoog) om deze kenmerken vast te stellen en de biologische waarnemingen scherp kritisch te analyseeren. Met name is dit noodig voorde scheiding van psychische verschijnselen enreflectorische. Onze patellair reflex zou ook in het ontzielde menschenlichaam kunnen optreden (mits bepaalde stoffelijke condities vervuld konden worden). Mag men nu echter de afwischreflex van het kikvorsch-ruggemergspraeparaat ook zonder medewerken van een zielsverschijnsel verklaren ?

') Dit sluit tevens in, dat ook andere stoffelijke wetten, dan ons tot nu toe bekend zijn in het leven kunnen plaats vinden. Zoo zon bijv. de tweede warmtewet misschien niet geldig zijn (door een te gering aantal moleculen of door electro-magnetische zeefwerking van oppervlakten). 2) Zie Schets, enz. bl. 52.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen