1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 10

InsHnkt en Leven. C'est sur la forme même de la vie qu'est moulé l'instinct. H. BERGSON. ')

Het heet, dat de wetenschap van onzen tijd niet langer in het teelten van het materialisme staat. -) De ziel heeft de stof overwonnen "') en het Darwinisme, eens het fundament der materialistische wereldbeschouwing, het groote systeem voor alles en allen, wordt stilzwijgend ter zijde gelegd. •^) Hoort, hoe in bijna elke rede, elk geschrift van onzen tijd telkens weer herhaald wordt, dat het materialisme overwonnen is Voor de leer van het leven beteekent dit de gewichtige bekentenis, dat het levende meer is dan eene verzameling van stof. Hoe gunstig ook deze uitspraak over het leven in haar algemeenheid ontvangen moge zijn, ') bestaat er toch allerwege de neiging haar uit de eigenlijke physiologic, uit de natuurwetenschap als „Ordnungslehre" te verbannen en daarmede te doen uitschakelen uit het gedachtenleven van den experimenteerenden physioloog. '^) Dat het leven meer is dan kracht en stof, meer dan eene verzameling physico-chemische processen wordt niet ontkend, maar als een mystische hypothese ontweken en verwezen naar het terrein van de metaphysica, van het dichterlijk voelen en van de religie. De oorzaak hiervoor is niet ver te zoeken. De gedachte „het ') ^) ^) ••)

H. BERGSON. L'Evolution Créatrice. 19. Edition. 1916. p. 179. O. RUSSEL. Ferm and Function. 1916. p. 364. H. BAVINCK. De overwinning der ziel. O. HERTWIG. Das Werden der Organismen. Jena 1916. V. UEXKÜLL. Biologische Weltanschauung. München 1913. ,K. C. SCHNEIDER. Einführung in die Descendenz-theorie. 1911. 9 G. v. RIJNBERK. Over het begrip „Leven". 1909. ") Behoudens eenige uitzonderingen bijv. bij DRIESCH in zijn ontwikl<elings-mechanische onderzoekingen en o.a. HALDANE in zijn experimenten over regulatie der ademhaling.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen