1926 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 200

190 menige heel juiste uitspraak onderstreepen en overnemen, als die op pg, 8 over 'n ,,zeker intuïtief oordeel over het al of niet essentieele der omstandigheden"; op pg. lO over de luchthartige conclusie van C l a y inzake de ,,ondervinding van eeuwen" omtrent het niet veranderen der natuurverhoudingen bij de waarneming door onze zintuigen; op pg. 11 over K o h n s t a m m's begrenzing van de geldigheid der natuurwetten; op pg, 7 en 13 over B a V i n c k's ,.gelijke omstandigheden", enz. En ik zou dan sluiten met 'n ernstige oproep om over deze dingen verder door te denken en met elkander van gedachten te wisselen. Maar juist tot het laatste voelde ik me aangetrokken en zoo loopt het dan vanzelf uit op 'n critiek, die natuurlijk niets terugneemt van de waardeering in de ongeschreven recensie. Zoo — nadat alle misverstand dat bij buitenstaanders zou kunnen opkomen, naar ik hoop, geheel is afgesneden — volge dan nog de uiteenzetting van de verschillen, die ik slechts heb aan te stippen daar ze uit het voorgaande als vanzelf volgen. 1. ,,Het denkbeeld van ideeën, die God in Zijn werk gerealiseerd heeft, treedt voor mijn besef, in ons begrip natuurwet, meer te voorschijn, dan dat van regels, volgens welke Hij alles bestuurt". Met deze uitspraak van W o 11 j e r (pg. 131 ga ik in zooverre accoord als hier 'n onderscheid wordt aanvaard tusschen bestuursregel van God en ons begrip natuurwet. Daar we ons nu ook van ,,bestuursregel" een begrip kunnen vormen, staan hier dus naast elkander twee begrippen: n.l. een van 'n bestuursregel Gods en een van natuurwet. Uiteraard heft het verschil van beide begrippen niet op dat er verband moet zijn tusschen den regel van God en de door ons bespeurde wetmatigheid. Maar dit verband legge men toch niet uit vrees voor deïsme te eng. God heeft alles geschapen en draagt het nog door het woord Zijner kracht. Alles, dus heel den kosmos; ook het terrein der waargenomen bewegingen daarin; maar evenzeer het gebied der waarheid en dat van onze kennis. De verhoudingen van God tot beweging, energie, waarheid en kennis zijn in zooverre gelijk als ze alle begrepen zijn in de theale verhoudingen tot kosmische eenheden, over welke het zin heeft te spreken als van bestuursregels. Spreek ik daarentegen van een verband tusschen 'n bewe-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen