1933 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 38

52 der zweckmaszigcn Struktur" ^). Deze Darwinistische hypothese bevat tal van reminiscentie's aan de natuurphilosophiën der oude Grieken. Hoe levendig herinnert de strijd om het bestaan, waarin het ondoelmatige ondergaat en waaruit het doelmatig ingerichte vrij te voorschijn komt. aan het woord van Heraklites, dat de strijd de vader aller dingen is. Maar nog nauwer verwantschap vertoont deze theorie aan een andere, oud-Grieksche natuurphilosophische conceptie; naar het wezen der zaak is zij immers volkomen gelijk aan de leer van Empedocles, alleen verschijnt ze, gedocumenteerd door een aantal waarnemingen, in ietwat moderner gewaad ^). De wijsgeer van Akagras onderstelde 4 oerstoffen, water, vuur, lucht en aarde, waaruit deze wereld is opgebouwd. De quahtatieve verschillen in de zinnelijke verschijning der dingen herleidt hij tot quantitatieve verschillen in de verbinding, onder verwijzing naar het palet van den schilder, waarop door allerlei vermenging en verbinding de meest uiteen loopende voorstellingen worden verbeeld. Ook in het organische leven, dat eerst alleen uit planten, later ook uit dieren bestond, kwamen allerlei combinatie's voor, monstrueuze vormsels, die weer verdwenen, fllleen verbindingen, die innerlijk bijeen behoorende deelen samenbrachten, hielden stand. Zoo ontmoet men dus reeds bij Empedocles de vermetele poging om de doelmatigheid langs natuurlijken weg te verklaren door causaliteits- en waarschijnlijkheidsredeneeringen. En zooals dit een vroege voorklank is van Darwin's eens gevierde leer, zoo hoort men nog een al te late naklank ervan in Stomps' bewering, dat allerlei doelmatige aanpassingsverschijnselen in de levende natuur, die optreden bij verandering van het milieu, moeten worden bezien in het licht van het principe van Le Chatelier ')• Het volkomen onvoldoende en inadaequate van zulk een verklaringswijze behoeft hier wel geen nadere toelichting. Zulk een overtuiging zou dertig jaar geleden grooter eer zijn waardig gekeurd. Wel moet echter gezegd, dat, al kan zulk een 1) 2) 3)

Haeckel. Weltratsel, bl, 106. Zie bv. Gomperz. Griechische Denker I, bl. 183. Stomps, Vijf en twintig jaren mutatietheorie, bl. 59 : « . . . en een paarduizend jonge Nederlandsche biologen, medici en pharmaceuten leerden als mijn overtuiging kennen, dat wij dergelijke verschijnselen van aanpassing moeten bezien in het licht van het principe van Le Chatelier.»

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen